Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 7, 4 February 1835 — Page 53

Page PDF (935.50 KB)

1835.) KUMU HAWAII. 53

 

ia ia. A ike mai la ia ia'u, haalulu iho la ia, papale ae la i kona mau maka i na lima, ue haaloulou iho la.
                I mai la kona kaikuaana ia'u, "E ke kumu, ua kaumaha nui kona naau i ka makau, o make. Ua hiaa wale no i ka po nei e uwe ana i kona hewa. I makemake nui ia e ike ia oe e kamailio pu.''
                Olelo hoonana aku la au ia ia, no ka piha o kona naau i ka weliweli, o nui loa auanei kona mai ilaila.
                I mai la o Louisa, "Ua loaa ia'u, ka mai nui, e make paha uanei au. Aole au he Kristiano. Auwe hoi wau! ke make au me keia naau pono ole. Heaha auanei ko'u hope?" Uwe hou iho la ia.
                Heaha ka'u mea e hiki ai ke olelo aku? He oiaio wale no kana i i mai ai. Ua kaakaaia na maka o kona naau e ike i kona ano. He kumu no e makau ai. Ua mai nui, aohe akaka ke ola o kona mai. E hele paha kona manao; e hoohewa mai paha ia, a mahope e make. Aole nae ia i makaukau kona uhane e ku imua o ke Akua i ka hookolokolo ana.
                Ua akaka ia mau mea a pau ia Louisa. E wela ana no ke kuni ma kona kino, a e eha ana ke poo i ka nalulu. Aole hoi ia i manao ma ia mau mea, no ka eha nui o ka naau i ka makau ana i ka la hookolokolo e hiki mai ana.
                I aku la au ia ia, "He lokomaikai ke Akua, ke ahonui mai nei ia i ka poe mihi a pau. Ua oi kona manao e kala i ka hewa, mamua o ko kakou manao e noi aku."
                I mai la kela, "E ke kumu, aole e kala kuu ike ana i ka'u mea e pono ai, a ua paleia aku ia e au. I hilahila no au i kuu Mea Hoola, a ua hooeha aku hoi au i ka Uhaue i noho ole ai ia me au. Ano la, e waiho ana au i ka mai, e make paha. Auwe hoi! ina he Kristiano wau, oluolu no wau ke make."
                Hai aku la au i ke aloha o ka Haku. Kuhikuhi aku hoi i na olelo aloha he olelo a ke Akua i hai mai i ka poe mihi. Alaila, ao aku au ia ia e haawi lilo aku ia ia iho, o ka naau a me ka uhane nona, e hoolaia'i e Iesu. Aole hoi i hiki kuu manao; e nana aku ana makau a me ka haalulu. O kona naau paakiki, aole ia i hoohaahaa iho. Ua maopopo no ia ia ka oiaio o ka ke Akua olelo, "A i mihi ole oukou, e pau no i ka make.'' Ua piha ka naau i ka makau, ua haalulu hoi ke kino i ka weliweli, aole hoi i paulele ka naau maluna o ke ola nui o ke Akua.
                Kukuli iho la au ma kona aoao, pule aku la i alakai mai ka Uhane Hemolele ia ia i ka oiaio, a e haawi mai hoi ka Haku i ka malu ma kona naau. Ina i ike mai ka poe hoopanee mihi i keia wahine opio, e uwe ana i kona hewa i hoowahawaha ai i ka leo e ola'i oi ola ana kona kino, ina ua ike loa lakou i ka pono ole o ka mihi i ka wa e kokoke ana i ka make.
                He oiaio maoli no, o kekahi poe nui o kanaka e noho ana me ka olelo a ke Akua e paa ana ma ko lakou lima, a o kona leo e pae mai ana ma ko lakou pepeiao. "Eia ka la e ola'i.''---"Mai hoopanee aku i ko oukou la mihi:"---aole hoi lakou i manao he make ia; a loaa ka mai, make wale iho no lakou, a hele makaukau ole ka uhaue imua o ko ke Akua alo.
                Ia la ae, hele hou wau e ike ia Louisa. E wela ana kona kuni, a ua kuu mau maka me kona. Me he poho nau aku, Pehea oe i neia la? ua ike no wau ma kona helehelena kaumaha, i ka mea pono ole o kona naau, aole i maha iki.
                "E Louisa, aole anei e liiki ia oe ke haawi lilo aku i kou uhane ia Iesu e hoolaia'i e ia, ea? Ua i mai la oia. "E hele mai oukou e ka poe luhi a me ka poe kaumaha a pau, na'u no oukou e hoomaha aku."
                I mai la kela, "E ke kumu, ke ike nei au, he ahonui ko ka Haku, aka, aole au e ike i ka mea hiki ke hele aku io na la;---auwe hoi au!''
                "Ke manao nei oe, e Louisa, ua mihi oe i kou hewa? Ina he oiaio ua mihi oe, alaila ua kalaia mai kou hewa; no ka mea, he Akua kala mai ia i na hala a pau ke mihi kakou.''
                "E ke kumu e, aole paha e pili mai keia mau olelo aloha ia'u. Aole i loaa ka maha iki no kuu uhane. He nui na la a'u i hana hewa aku ai i ke Akua. Ano hoi, e lawe ana ia ia'u e hoouku mai i ka'u hana ana. Ke haawi mai nei ke kahuna i ka laau, aole hoi au i maha iki ilaila. Ina i kalaia mai ko'u mau hala, alaila maha wau. Aole au e manao i kekahi mea e ae, o kuu uhane wale no."
                I kuu hoi ana i kuu wahi, aole i hiki ia'u ke manao i kekahi mea e ae, o ko Louisa uwe ana wale no ka'u i kuli ana e pule ia ahiahi, hapai aku la au i ka inoa o Louisa imua o ke Akua. Ia po no hoi, i kuu moe ana ilaila no au ma na moeuhane, e hoike aku ana ia Louisa i ke aloha o ke Akua.
                A ao ae la ka po. Kikeke aku la au ma ka puka o kona hale, a weheia ka puka, i akula au, "Pehea o Louisa i keia la?'' I mai la kela, "E nawaliwali loa ana ia, manao no ke kahuna, aole e ola kona mai.''
                "Aole maha iki kona naau?''
                "Aole; he popilikia wale no ia i ka po nei. I mai la ia, Ua lilo kona uhane, aohe mea e lana iki ai ka manao e ola."
                Komo aku au i kona keena. Ua kohu kona helehelena i ka manao poho wale o kona naau. E oni ana no ia ma kela aoao a keia aoao. Ua kokoke mai ka make, a ike pono no ia. Ua noho no ia ma keia ao me ke Akuaole, a e hele ana no ia i kela ao me ka makaukau ole. Ku mai la kekahi poe makamaka ona ma ka aoao o kona moe. Ao mai la ia ia lakou, e nana poino e hiki mai ana no kona uhane. I mai la hoi oia. "E ahonui no ke Akua i ka mea mihi io i kona hewa, aka, ke mihi oiaio ole ko'u, he mihi makau wale i ka hoohewaia mai.''
                Ua pau ka'u olelo ana aku ia ia, e kuhikuhi i ke ala ola nona. Ua naauao no ia ilaila, a ua hele mai ke Akua io na la e hoike mai i ke ano o ka naau laulea ole i ka pono. I hiki wale no ia'u ke pule haakoko nui, i aloha mai ai ke Akua i na kaikamahine nei, a e hoola i kona uhane i kokoke e lele aku a pau, o ko ke Akua mana wale no ka i ke ano o kona naau, a ia ia wale aku no ka hoomaha mai.
                Aka, aohe malaila ke Kalahala e hooluolu mai ana i kona moe, a e lulu iho ana i na hua ola maloko o kona naau. Aole i uwiwiki iho na kukuna o ko ke Akua malu maloko o kona uhane. Leha ae la kona mau maka iluna, aole i halawai mai na maka oluolu o ke Akua e hoomaha iho ai kona manao poho. He nui na mea e make ana ka'u i ike ai, aole hoi he mea like me keia. Akahi wale no keia.
                Hele hou au ilaila i ke ahiahi. Ua hala kona manao, a hoohewahewa wale mai no ia ia makou a pau. E ku ana na hoahanau a me na makamaka ona, a puni ka moe, aole hoi ia i ike mai ia lakou. Kahe nui iho la ko makou waimaka a pau; aole hoi wai ma kona mau maka, ua maloo loa. Aole i olelo iki kekahi o makou, ua ike no makou, e kau ana ka lima o ka make mahina ona, e kaili aku i kona ea. Me au i komo aku ai iloko, pela hoi au i