Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 6, 21 Ianuali 1835 — NO KA TIGA. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

NO KA TIGA.

Ua like kekahi ano o ka Tiga me ko ka popoki. l.'a like ka nui o ka Tiga alii m<* ko ka Liona. Ekolu kapuai, aekolu a ine ka hapa kona kiekie, a <>ha kapuai kekahi. Ewalu kapuai kona loa, a he umi kekahi. lla like kona mau heh-helena, me ko ka popoki, he nui 110 nae kona inau wawae aua ikaika loa. Ua uuku kona mau pepeiao, ua palalialaha ka waha, ua loilii loa na nilio a ine na maiuu, he mau mea weliweli loa. No ka olenalena niaikai o ka Tiga, ua nani ia ke nana aku. Ile olenalena ka nui o kona kino, onionio nae. he eleele kekahi. Ma ke kua ka lena loa, he lena ula, a ma iia aoao he hapa ka olenalena; a malalo ka ui, kokoke keokeo. O ka Tiga ka ilio hae o na ilio a pau. oia hoi ka ilio puni koke, aole inea e like ai. N-o kona hae loa, aole loa ia e hooiiuilia iki i kona pepehi ana, ke ike aku ia 1 ka mea ola. No kona makemake loa i ka pepelii, aole ia e ai, a pau na mea ana i ike akū ai, i ka make. alaila ai. lua maona, pepehi wale aku no ia, no ka mea oia kona olioii. fle kamaaina ka Tiga ma Asia, ama Aferika. O na wahi wela

loa, oia kona wahi hae loa, ma Inia hoi. Holoholo oia ma ko laila ululaau, me ka pepehi aku i na mea ola a pau i loaa ia ia. AoU ioa i hoolaka pono ia ka Tiga, a lokomaikai i ka malihini. Ua noho pono nae kekahi Tiga opiopio me ka ilio maoli, aole i pept hi mai ia ia. Ina i lokomaikai aku ke kahu ia ia, a i lokoino aku, ua like wale no, aoie ia e laka mai. E nahu mai no ia i ka lima i hanai aku ia ia, e like nu' kona nahu ana i ka lima haliau ia ia. I kona wa e huhu ai, e hae aku no ia i na mea ola a pau o ka honua nei. O ka Elepani a me ka Laehaokela, oia wale no kona mau nu>a makau iki, e hae aku no nae ia laua i kekahi manawa. kona hae loa, aole. ia e" makau i ke kanaka, aka, ina ike aku oia i ke kanaka ma kahi mehameha, lele aku no oia, e like me ka popoki, aole loa e pakele iki ke kanaka. A i kekahi manawa, ina ike mai oia i na-kanaka he nui loa, lele inai no ia, a paa no kekahi a laweia'ku. Ina ike aku ka Tīga alii i ka Liona, aole ia e holo; aka, ina kii niai ka Liond ia ia, hakajta no, a ua ol<>loia, ua niake no kekahi Liona i ke Tiga, a i kekalii hakaka ana make pu no laua elua. Ua oleloia ke Tiga he ilio maikai loa ke nana aku. He kulalani wale no ka onionio, he eleelo loa a he lenalena loa, a ua hinuhinu maikai kona oho. A he maikai wale no kona mau helehelena. Ua ku no i ka ikaika a me ka mama. Ua ]ike loa ka lele ana © ka Tiga me ko ka popoki. Aole hahai ka popoki i ka iole e like me ka

hahai ai\a o ka ilio maoli i kana mea e hahai ai. Aka-» kolo malu no ka popoki, a hiki i kahi kokoke 0 kona lele no ia, a paa ka mea ana 1 ike aku aj. PeU no ka Tiga. Moe malu no ia ma ke ala kahi e hele ai ka bufalo, a o ka bipi paha, a heie naaupo kekaM o laua, a kekahi holoholona e paha, o kona lele no ia, a paa koke ua mea nui la t i kona maiuu a me kona niho. No ka ikaika loao ka Tiga, e pepehi no ia i ka bufalo, a waiho ia ia ma kona ai, a paa ke poo ma kona waha, a holo mama no, e like me ka holo o ka alopeke me ka nene. No ka hae loa o ka Tiga aole loa lakou e noho pu ma kahi hookahi. Nolaila, aole ike nui ia lakou, ua ike mehameha ia wale no; a no ka hele pu ole o kekaiii Tiga nie kekahi Tiga, nolaila, aole lakou e kokua kekahi i kekahi. Ua like na helehelena o ka Tiga me ko ka Leopadi. lli like no hoi ke oho. Ua eleele, a ua lenalena. Eia kahi like oie. Ua onionio ka Tiga, a ua kikokiko ka Leopadi. He nui nohoi kaTiga, uuku iho ka Leopadi. Ua nui ka huiiu o ka Tiga, he hapa ko ka Leopadi. Ua hoolakaia kekahi LeopaHi, a olioli no ke ike mai i kekahu, aole oluolu ka Tiga keike aku i ka mea e, o ka mea ana e haeliae ai wale no. Ua makemake nui ia ka ili o ka Tiga, no ka onionio maikai; a he' mea kuai nui ia. Aole moa maikai e ae o ka Tiga. O ka Tiga ea, aole ia he mea waiwai, he mea maikai no nae ke ao mai i ke kanaka. Inaeninauiamai kakou y Ualiana ke Akua i ka Tiga, i mea aha? E

hilu no ia kakou ke oMo, 1 nkt ao mai ai ke kanaka. Ua oi ako ka nnikai o kona kino mamua o ko na holoholona a pau. He kakaikahi k<? kino maikai e like me kona. * Aka, o kona ano, o ke ano ino loa ia ona holoholona a pau. Ika ike ana aku i ke ua maopopo keia, aole tna kekino ka maikai ma ka manao wale no. Ua ino loa ke kino o ka Kamelo, aka, he mea waiwai loa, he kino nani ko ka Tiga, aka, ua io %ku kona ino mamua o ko na holohol<ma a pau. Ua hoike mai no het ke Akua i kona manao Inalama, i kona haawi ana i ka i ke ku e kekahi i kekahi. Inai holo pu na Tiga he nui loa, e like me na hipa, a me na bipi, a me na hoki, alaila, pau k>a na holoholona i ka make ia lakou, pau pu no me kanaka. Ina pela, Aole hik» ke kanaka ke hele makaukau ote, e noho loa no ka pono maloko o na kulanakauhale i paa ika pa. Aka, na ko ke Akua haawi ana ia lakou i ke ku e, kekahi i kekahi, nolaHa, aole i nui na hoioholona i make ia lakou, aole hoi i make nui na kanaka. HE MAU NINAU Ua like kekahi a.io o ka Tiga me ko ke aha? Ua like ka nui oka Tiga aiii me ke aha? Ehia kapuai kona kiekie a me-kona loa' Pehea kona he'ehelena? Pehea Lona pepeiao a me konawaha? Pehea kona niho a me kona luaiuu? Pehea kona ano ke nanaia'ku? HLe iliohae anei ka Tiga? Heilio pepehi anei? Ina maona pehea ia? lie kamaaina kau Ttg» ma ka aina hea? He ilio hoohika a«ei? Ina lokomaikai aku ke kahvr pehea? Pehea iarr-'kona wa i huhu ai? E. holo anei ka Tiga me ka makau i ka Lionā?' Noho kumu anei ka poe Tiga? He mea waiwai anei ka Tig»? Heaha ka maikai o k» Tiga> Lamallawaii.