Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 4, 24 Kekemapa 1834 — NO-KA EMI ANA O NA KANAKA. [ARTICLE]

NO KA EMI ANA O NA KANAKA.

Eia kekahi mea e akaka i ka emi ana o na kanaka ma Waiaiua nei. Ma keia mau malama i hala aku nei, ma ka malama o Augate, me Sepatemaba a me Okatoba. malaila ka helu ana o ka poe i make; he kanakolukumamalua lakou. O na keiki i hanauiaʻi ma ia mau malama he umikumamaha wale no lakou. Ina pela ka make ana o na kanaka ma Waialua nei, a pela no hoi ka hanau ana mai a hala keia makahiki, keia makahiki. alaila ua emi loa na kanaka ma keia aina. lna 300 kanaka i keia manawa ma Waialua nei, e emi kekahi o na kanaha pakahi, i keia makahiki i kela makahiki a uuku loa na kanaka. Ma keia emi ana, a hala hou na makahiki iwakalua, alaila uuku loa na kanaka; 1800 wale no paha i koe ma Waialua nei;-a i pau na makahiki iwakalua hou aku, 1000 wale no ia i koe ma na aina o Waialua nei. Oiaio no; ina e emi na kanaka ma Waialua nei ma na makahiki 40 mahope iho nei, me ka emi ana i kela mau malama ekolu mamua aku, elua wale no lau kanaka a me ka iwakalua i koe ma neia aina. Ina i like make ana o na kanaka ma Hawaii nei me ka make ma keia aina, a hala mai na makahiki he 40, alaila e emi loa na kanaka ma keia pae aina;--e hoohalikeia na kanaka a pau me kanaka ma Maui; i keia manawa. Auhea oukou, e na lii ma Hawaii nei. Ua heluhelu anei oukou i keia olelo no ke emi ana o na kanaka ma Waialua nei? Heaha, i ko oukou manao, ke kuniu o keia emi ana o na kanaka? Ua ike oukou i na keiki a na misionari, he nui loa, he poe hoolaha lakou ma keia pae aina. Heaha ke kumu e emi ai o ko onei kanaka? Eia koʻu manao ia oukou. O ka moe kolohe, oia kekahi kumu nui o ka emi ana o kanaka maoli. Ina aole i hookiia aku keia hewa, ke makau nei au, e anai koke aku ke Akua i keia lahukanaka a pau loa. Mahea ke kanawai pili aku i ka poe

moe kolohe? Mahea hoi ka lunakanawai e hoopili aku i ua kanawai la? Ua olelo mai Isaia xxvi. 9, "Aia kau mai ko ke Akua hoopai ana ma ka honua, alaila, e ao na lahuikanaka i ka pono." I ka malama o Novemaba ua make ma Waialua nei umikumamaha mau kanaka; ehiku mau kamalii, a ehiku kanaka oo. Eono wale no keiki i hanauia mai; pela no i ao mai ai e G. Laanui. Ko onei mau kanaka ua emi. Pomaikai ka poe i makaukau ke make. J. S. E.