Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 4, 24 December 1834 — Page 27
1834.) KUMU HAWAII. 27
manao ma na mea maluna, aole ma ka honua nei, he mea oluolu ia: aka he mea uuku keia i ko kela wa aku i ke komo ana aku o kakou iloko o ke aupuni maikai. Kahi e ike mau ai i ke Akua aloha, ma ka maka oluolu o kana keiki; 'Oia ka like loa o kona Makua a me ka olinolino o kona nani? Ina paha i loaa kakou ia ia, alaila e ikea kakou e na anela he nui wale e noho ana ilaila a puni kona noho alii.
"Auhea oe! I keia manawa, a hiki aku ilaila, e hapai ana au i ke kea, a kaua ikaika aku no au mahope ona, nana hoi i hoomanawanui i ke kea, me ka manao ole i ka hilahila ao ka olioli i hoomaopopoia mamua ona, a noho iho hoi ma ka lima akau o ka noho alii o ke Akua. Ke aloha aku nei au ia oe, no ko ae lokomaikai mai ia'u e palapala aku ia oe. Ua ike au i ka ikaika ana mai o kuu mai. A i ka manawa kaawale o ka eha, oluolu wau i ka palapala aku i ko'u manao ia oe.
"Ke manao nei au ia oe e hele aku ana oe ma ke alanui me ka hauoli, ua hiki no ia oe e hoomaikai aku ia la, nana i haawi mai i na makana maikai a pau, i na mea pili ma ke kino, a me na mea o kana malama ana mai, no na mea pomaikai nou iho, a me kau ao ana aku i ka pono. Ke manao nei au e halawai pinepine ana oe me na mea pono ole ma ke kino: aka, i hoomaikaiia mai e ke Akua, e lilo ai lakou i mau mea lako nau. No ke aloha ua hooiliia mai lakou e ka lokomaikai, i mea e haahaa ai ka naau o kakou. Ke manao nei au e pau ana na mea kaumaha ou, au i olelo mai ia'u mamua aku nei.
"Oia mau ana no ke ola ana o ko'u mau makua aloha, ke manao nei au e ulu ana laua iloko o ka lokomaikai, a me ka ike, a me ke aloha o Iesu Kristo. O ko'u makemake nui e ola au no laua. Iloko o ka manao o makou ua loihi ka manawa aole a kakou i halawai. Aneane hilahila au e noi aku ia oe e hele mai i ko makou hale uuku, e ike ia makou ka poe like pu ole me oe i ko keia ao noho ana. Ina paha e hiki ole ia oe ke hele mai, e hauoli makou ke palapala iki mai oe ia makou. He mea pono paha ia'u e hooakaka ia oe no ka hemahema o ka'u palapala ana, ua pono ole ko'u kakau ana, no ka waiho wale ana ia'u i ka wa kamalii, aole i ao ia. Ua hooikaika au ma ka heluhelu ana, aole i kakau, a i keia wa, aole e hiki ke ao aku no ka nawaliwali.
"Ua lohe au i kekahi poe e huli ana ma ka pono ma kau wahi e hai nei i ka olelo a ka Haku. Ua hauoli au ilaila, a ina he oiaio, ua ike no au, o oe no kekahi mea hauoli. Ua makemake loa au e haiia'ku ka olelo oiaio a Kristo ma na hale pule a pau ma ka honua nei, a i ka hiki ana mai hoi o ka manawa e ike ai na mea a pau loa i ka Haku, a aloha aku, a makau aku hoi ia ia, a me ka hoolilo ana hoi o ka Uhane o ke Akua ia kakou a pau loa, i hookahi naau, a i hookahi hoi manao iloko o Kristo ko kakou Haku. ua ike au i kau mea e hauoli nui ai, aia no ia iloko o ka hooikaika ana'ku i hoonauiia ke Akua ma ke ola ana o kanaka. He Haku maikai kau e malama nei. Nana no oe e uku aku. Ke pule nei au i ke Akua e haawi aku ia oe i ka ikaika, e like me kou mau la.
E! mai huhu oe ia'u no ka'u palapala hopohopo ole aku ia oe. Ke aloha aku nei ko'u mau makua ia oe.
"Na ko hoahanau iloko o Kristo,
"NA ELISABETA W - E."
Maloko o keia palapala e ikea'i ke ano o kona naau, i heluheluia aku ia me ka pono o ka malama ana, a e hoolilo ia i mea laa no ka manao aloha.
MATAIO XVI. 26.
Heaha ka pono a ke kanaka ke loaa ia ia keia ao a pau, a lilo aku kona uhane? Heaha hoi ka ke kanaka mea e haawi aku ai, i uku no kona uhane.
Ua akaka ia oukou ke ano o keia ao. O ka aina, ka ai, ka waiwai, ka lealea. ka uhauha, ka hanohano, a me na mea like, ua akaka no ke ano o ia mau mea a pau.
A ka uhane o ke kanaka, oia paha kekahi mea akaka ole.
Heaha anei ia? aole anei he mea maloko o ke kino? aole anei oukou i ike i ke kino make, i ke kupapau? Ua ike no. Ua like anei ia me ke kino ola? Aole. Heaha ka mea like ole? He waha no kona; e hiki anei ke kamailio? Aole. He pepeiao hoi; e hiki anei ke lohe? Aole. He wawae no hoi; aole nae e hiki ke hele. A pehea ka manao? Aole hoi paha ona manao.
U'ahaia anei ke kamailio ana, a me ka lohe, a me ka hele, a me ka manao ana? Ua lele aku ka! ka mea nana mai ia mau mea a pau. Oia no ka uhane. Oia ka mea e manao ai, a e noonoo ai, a nona mai no hoi ka makemake, a me ka olioli, a me ka eha. Ina nele ke kanaka i ka uhane ole, ina aole ona manao, aole makemake, aole olioli, aole kaumaha aole hoi e hiki ke hana.
He mea nui anei ka uhane o ke kanaka? Ae, he mea nui no, he mea nani.
He nui no na mea i maopopo ai kona nui, a me kona nani.
1 Eia ka mua o na mea; O kona kumu. Nohea mai ia? nolalo mai anei? noluna mai anei? Noluna mai no. No ke Akua mau loa mai ia. A i kinohi he nani kona, he hanohano, he hemolele no: aole ona hewa, aole paumaele, maemae loa. Oia no ke pookela o ka ke Akua hana a pau.
Ua ike oukou i ka la. Aole anei he mea nani ia? Ke puka mai la ia, a auhee ka pouli. Nalo iho ka mahina, a me na hoku; a malamalama ke ao. Nani e ka la, aohe io! Aka, e ma wale kona nani ke hoohalikeia me ko ka uhane. O ka uhane ka mea nani loa. "Hana iho la Iehova ke Akua i ke kanaka he lepo no ka honua, a ha iho la i ke ola iloko o kona ihu, a lilo ae la ke kanaka, i uhane ola." Kinohi ii. 7. A nolaila hoonoho iho la ke Akua ia ia i haku maluna o ka ia o ke kai, a me na manu o ka lewa, a me na holoholona, a me ka honua a pau.
2 Eia hoi ka lua o na mea i akaka'i ka nui o ka uhane,
O kona mau loa ana. Heaha ka mea nui? ka mea pau wawe i ka make? ka mea mau anei?
Heaha ka mea pono loa? ka hale maoli anei? ka hale pohaku anei? ka hale auolo? ka hale laau ikaika, aole pau wawe i ka popopo?
O ka mea makee waiwai, heaha kana mea i makemake nui ia'i, ka ai pala koke anei? ke kala pala ole anei? ka lole uaua anei? ke kapa lahilahi pakepake, a pau wawe no i ka nahaehae?
Ua akaka no ka mea niu o ia mau mea, o ka mea mau, oia no ka mea nui.
A oia iho la ka mea i maopopo ai ia kakou ka nui o ka uhane. He mea mau ia—he make ole. Aole ia e make pu me ke kino. Pela ka manao ana o ko oukou poe kupuna, a o oukou nei hoi paha kekahi. Ua manao oukou, he mea mau ka uhane, aole make pu me ke kino.
Aole anei oukou i manao, a make ke kino, alaila hele aku la ka uhane e noho pu me Milu ma? aole anei oukou i waiho maloko o ka lua kupapau i wahi ai, i wahi poi, a i wahioko, a i wahi wai no ka mea make, e kuhi ana, malia paha o hoi hou mai kona uhane, a pololi paha, a makewai paha? A kuhi hewa paha ia. A ua pono no nae ka manao ana, aole e make pu ka uhane me ke kino. Ua maopopo loa keia e noho nei.
Ua hiki mai ka malamalama, ka olelo a ke Akua.
Ke i mai la ke Akua ma Kekahuna xii. 7, penei, "A make ke kino, alaila e hoi hou ka lepo (ke kino ia) i ka lepo, a e hoi hou aku no hoi ka uhane i ke Akua, ka mea nana ia i haawi mai."
Eia hoi ka olelo a Paulo ma Timoteo lua, i. 10, "Ua hoakakaia mai ia i keia manawa ma ka ikea ana mai o ko kakou