Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 3, 10 December 1834 — NO KA ELEPANI. [ARTICLE]
NO KA ELEPANI.
He Elepani ko kekahi kanaka ma Kalekuta. I kekahi manawa, hele aku la ua kanaka la i kona wahi i hele ai, a wawahi aku ka Elepani a lilo iho la, a nalowale loa ma na ululaau. Hai ae la ke kahu o ka Elepani i kona haku, aole i manao he oiaio. Manao no ke kanaka nana ka Elepani, ua kuai aku ke kahu i ka Elepani a loaa mai ke kala ia ia. No ia mea kuaiia'ku la ka poe o ua kahu la, a lilo lakou i kauwa, a hoohewaia ke kahu e hana ma ke alanui. He umikumamalua makahiki i hala, alaila hoounaia'ku la ua kanaka nei e hoopaa i na Elepani hihiu ma ka nahelehele, oia a me kekahi poe kanaka pu me ia. Imi lakou i na Elepani, a holo naaupo na Elepani hihiu iloko o ka pa a lakou i hoomakaukau ai. Alaila, nana aku ua kanaka nei i hoohanaia, a manao iho la, ua like kekahi o na Elepani me ka meai lilo mamua. Nolaila lele koke aku la ia iloko o ka pa e ike i ua Elepani la.
Pape mai la na kanaka a pau ia ia, mai komo iloko o make, no ka mea, aole lakou i manao i ka ua kanaka la. Ikaika loa ka manao o ke kanaka,no ka mea, ua eha loa oia i kona hoohewa wale ia mai mamua, a maopopo no ia ia, oia no ka Elepani i lilo; nolaila, aole ia i makau, a hele koke aku no ia i ua Elepani la. A hiki aku ke kanaka ma kahi kokoke, nana mai ka Elepani ia ia, a ike iho la; ekolu ke kulokulou ana o kona ihu, i mea e maopopo ai kona aloha, alaila kukuli ilalo, a ee ke kanaka maluna ona. Alaila kokua mai ia Elepani ma ka pa ana o na Elepani hihiu, a like no kona laka me ka manawa mamua aku o kona iilo ana. Ekolu ana keiki i loaa pu me ia, na keiki ana i hanau ai mahope mai o kona lilo ana, nolaila ua waiwai loa kona haku i ka lilo ana o kana Elepani, no ka mea ekolu Elepani hou i loaa mai ai i kona lilo ana. A maopopo no hoi ka pono o keia kahu i hoohanaia, a maopopo ka hewa o ka poe i hoohewa mai ia ia, a aloha nui aku ia na kanaka a pau i ua kahu nei. A mihi iho la ka haku, a kii koke iho la i ka poe i hooliloia i kauwa, a haawi aku la i ke kala i kela makahiki i keia makahiki, i mea e oluolu ai ke kahu a me kona poe a pau.— Lama Hawaii.