Kuokoa Home Rula, Volume X, Number 40, 3 October 1912 — MOOLELO HOONANEA no MANU HULU GULA Demiteri ka Mua, Wasili ka Lua, a o Ivan ka Muli. Me ke Kumulaau Hua Ohia Gula. [ARTICLE]

MOOLELO HOONANEA no MANU HULU GULA

Demiteri ka Mua, Wasili ka Lua, a o Ivan ka Muli. Me ke Kumulaau Hua Ohia Gula.

,Vui l(i /v»i mtii e? ku Oopu Muhi A-ii' o ihinol'upiai

I j Ae, he niea oiaio, ua puiwa < lnkilele lo.v ka Moi Ataroii,\ ne , keia keiki opio kaiuika u'i, notia na liiolnon.i o ko kulana koa, a I I paa aku hoi i ka hopu ia no kekahi hewa lapuwale loa he aihue lio j "Ea! heaha keia," w<ihi a ua Moi ala o ke aupuni alohilohi o ( na mea g ll ta. u He kanaka opio u't imoli oe d ke kulana kanaka ( koa, a o kou hewa nae o ka hoao ana e aihue i kuu lio nani I hulu a-i gnla Ano! i keta wa e hai mai oe īa'u, mai ke aupuni jhea mat re? Owai ka moa o ,kou makuakane? A owai pu kou inoa? A ma ke ku|ie.»na hea hoi kou kapuai wawae j i hehi hookano ai maluna o k,i jlepo hunahuna nuteria gula o .uipuni, a owai ke kupua 9 ine k rt knpueu nana t alak.it a (kuhikuhi m.ii nei i ke aknui pololei e Inki ai oe īloko nei 0 kuu aupuui me ka manlahi mai na maka ak'i o ko'u poe kiai Ano e keia keiki kolohe aihue bo e I hoike koke mai, a i ole pela, ua nukaukau loa kaipuka 0 ka hale paahao o ke kui keleiwe no ke amo ana akui kou kino opiopio maloko o kekahi o kona mau keena weliweh i kau ia ai ka maka'u e o'u mau kiai, ke haki kekahi o ko'u mau kanawai he keu kou maka'u ole." "I ku nohoi paha ka hiki īa'u ke kukai olelo pu aku tpe oe e nei Moi hupo, ina oe e weheweh'i mua mai ana 1 keia mau kupee hao-keleawe ma ko'u mau hma ame o'u mau wawae, alaila hoi paha kohukohu ka kaua kukai kamaiho ana ua hiki ia'u ke ala a noho īluna; aka, ina me keik au e paa ai i ke kupee la me he puaa ala, owai ka mea nana e hooiohe aku kau olelo, no ka mea, he Moi oe noloko o ka pohai o ka poe hupo, a 1 kupono ole hoi ke noho ma ke ano kulana MOl, no ke kumu he uhaki 1 ke kanawai o ke Akua ma o kou hoao ana e kumakaia a e pepehi i kekahi keiki optopio e Hke ala me a'u ny ke ano me ka loaa ole o na kumu kupono e hiki ai ke ahewa' mai ia'u?" A haule houaku la ko Ivana poo ilalo moe, Palua a pakolu manawa a ka Moi Afarona i kahea' hou iho ai la Ivana me ka hoopuka pu ana iho me na huaolelo hoowehweli eia nae, aole ioa he pane hou ae o Ivana, a mamuli oia kumu ua īke iho Ia ka Mot Afarona he hana makehewa wale no īaia ka hoopau manawa wale no ma ke kamaiho hou ana iho i keia ke~ jki poo paakik', nolaila, ua kahea aku la oia īa Lapi kona kiai punahele, e kii mai e wehewehe ae 1 na kupee keleawe i hoopaa īa ai ma na lima ame nst wawae 0 Ivana. He mea oiaio, he anuu ana ka Ivana mea 0 ka ike' ana iaia iho; aia hoi, nakeke ana' ua mau kupee keleawe ala 1 ka papahele ( me ke ala pono ana ae 0 ua keiki eueu kolohe nei a ndho iluna: ' me ka lomilomi a opaopā pu ana īho 1 kona mau hma anKē na wa- ' wae, a kulou iho kona f»oo ilalo,

"E ke keikialii hookano piha hookamam ame ke akamai i ka |aihue oke aupuni o na keiki a ke kanaka, Ano, e hoike mai oe i kou inoa, ka moa o kou j«a kuakane ame kou wahi i hele mai ai?" wahi a ka Moi Ahto. na me ka hamohanio pu aua iho i ke ku.iu o kona kookoo kupua. u Owat kau e nimui m.ii nn' o noi kaiuka hookano, i hoolilo ae jiat,i iho i Moi no m depalo, ka niea nona na kiai n'u i ike ai i ka maka'u a hohewale, apela pu nohoi me oe, a'u e olelo hou aku nei ia oe t o oukon ka poe powa

maopopo loa i kupono ke kapa ia aku he poe powa; no k.i mea, t me ke kulana powa ōukou i t lawelawe inomo iho nei la'u a ( hiki i ko'u paa ana, aole hot ma L ke ano he ku mai he alo a he ( alo alaila paio," i pane pakike aku ai o Ivana me kona ku pu ana ae iluna, a kaleleihola kona iima maluna o, ke o kana pahikaua. t "Auhea oe. e keia wahi keiki ' hookiekie," wahi a ua Moi ala u Ua makaukau loa kuu kookoo nei e hoolilo la oe i paahao no ka wa mau loa, ī na o kou manao kena e kue mai nei i k.t'u mau olelo, kou hoike ana mai i kou īnoi, ka inoa o kou makuakane ame kou wahi i mai ai, alrfila, ano kou wa e hoolohe m.u ai i ka'u olelo " i "Aole au he keiki 1 hanau la mat l keia ao mekapunwaio ka hohewale," wahi a Ivjma,me ka unuhi pu ana ae i kana pahikaua a kowiliwih aku la imua o ke alo o ka Moi Af irona, me lea lele pu ana aku o un Ivana nei imua, me kona manao e loaa pono ana la ka Moi Afarona i kana hauna pahi; tia ka auanei e pahu-a ana, no ka mea, mamua o ka hahani ana aku o ka pahi a Ivana ikiM)i, ua paa koke mai la kona lmiA ī na kupee hao keleawe a Lapi, a lilo hou ae la oia he pi i. i "Kahaha! Mamuh no o kou paakikī ame kou hoōk'uli, hksty wa, eia oe he pio hou na'u malalo o ko'u malu, a ro kou ola a make eia i ka poho o kuu hma; nolaila, o ka'u noi hope loa keia ia oe, a o ko'u uhao aku no īa i kou kino opiopio noloko o ka hale paahao," wahi a Afarona ka Moi i aneane loa e poino ke ola i ka kaua Ivana. | Luhuli iho la ke poo o ua 'Ivana nei me ka mmamina nui 'no ka make ole ana o kona hoa paio a liuliu; alaila, pane aku la me na olelo waipahe: "Ae, t kem manawa he pto hou au nau 'e ka Moi o na aupuni hui; a mamua o ko'u hōike ana aku i ko'u kulana ame ko'n wahi i hele mai ai; ke noi mua aku nei ' au i kou oluolu ka hookuu hou ana ae t kuu mau hma mailoko ae o keia mau kupee hao kele'awe, alaila, hoike aku au īa oe i ko'u kulana. ame ko'u wahi 1 hoea mai ai." Oia ka wa ī kahea hou ae ai 0 ka Moi 1 kana kauwa punahele. "E Lapi ke'hi o na ku'pee bao keleawe o ke aupuni o na hunahuna wai 'gula, o ke pio ame ka paahao j malalo o kou malu, heokuu hou _ ia mai i hoa kamaiho no'u," pau 1 no nei mau olelo a ka Moi Afa» ' rona, o ka nalowale koke ako i 1 la fco ia o na kupee.hao keleawe \ mai na lima aku o Ivan v J Lalau koke iho Ia ua wahi eu , 1 nei i kana pahi a hookomo iho } la īloko o ka wa-hi, me ka wehe ' pu ana ae i kona papale a olelo 1 aku la: "E ka Moi oke aupum jlguU. Mai ke aupuni mat au o J ka Moi Waseli, a owau o Ivana . kalia keiki muli. ;' "0 ko'u aupuni ihua i hoea i' ae nei, o ke aupuni o ka Moi - Dolomegt, a mamuli o kona hoo 'ili ana mai ī kana hana maluna

o k.o'u hokua no ke kii ana mai ikaliohulu guh ina kou aupimi nei, ka mea hōi a kou makuakane i hoohiki paa aku ai nona ia lio, a oia hookahi w,))e nokamei i kuleana maluna o 1 keia lio, a om ko'u kumu i hooa mai ai maluna o kou aupum nei, au hoi e kala mai ai ia'u i! ko'u komo kuleana ole ana mai iloko nei o kou aupuni." ! "Mai oi loa aku ka pono ma oe i hele pololei loa mai nei a mua o kuu alo nei me kekahi feta mai ka Moi Doromagi mat : ina ua oi loa aku ka malkai, AI penei ua haawi no au ia oe i ka 110 hulu a-i gula, aole hoi ehke, ine keu au ī hele aihue mai net, aka, e huikala aku ana no nae au iaoe no keia hewaau ī hana' īho la, ke hoolohe a hooko mm mai no nae oe i kuu makemake a me kuu nni e noho hoomanawanui ae nei, a penei: "E hele oe īloko o ka mahele aina hui o- ke aupuni o ka Moi Hanona, ka makuakane o ka ui Helena lunka o ka lokowai, anapanapa o ka halealn alohi-j lohi, £ lawe mai uia i wahine na'u?" "Auwe! Pehea oe i manao ai e hiki ana īa'u ke kn Ika mea paakiki loa īmua o ka ono--111 o ka niaka o kona luaui makuakane, no ki mea, ua hke oia me he amapi kilohi ala imua o kona makuakane ame kona mau makaatnana, eia ka o ka'u mea iho la īa au e kena mat nei e ku akila, na hamama muaka waha 0 ka hia mimilo no'u au e onou nei imua oke alo o ka makuakane o kela kaikamahine. Ma keia wahi ke hoole aku nei au i kou manao lapuwale, a ua kupono loa hoi nau no e hooko aku kou manao ekaeka, a na'u nohoi e kiai aku na mea apau oluna o kou aupuni nei, pehea la?" wahi a kahi eueu hookolohe Ivana. "Eia no oe ke pakike hou mai nei, he keu no o kou hooleo mai ka pono i ka'u mea e kau--oha-ak-t}-neiia-6e r a-0-k9tj-Una-': kila no u mai īa'u aku. No ka mea, ua piha kuu uh*ne ame kuu puuwai pu i ke aloha nona, oia, he nui na manawa a'u i ihoao ai e kn a kaili mai īaia, eia 1 nae, aoie loa he wa ona ī halawai iki ai me a'u," wahi Afarona ka Moi.

"A he' A hiki ole aku la ka hoi īa ce 1 ka mea 1 hele a papa lua ka mana ame ka"jkaika, alaila, hiki iho la h'u i ke keiki 1 hele kohana mai mailoko maio ka opu o kona makuahwe, he keu oe aka Moi apiki, aole au e hele ana, īna o kau ukana īa i makemake ai na'u e kn," wahi a Ivana me ke ano kanaluao kona noonoo. "Ea' ea!! aole oe e hoopuka hou iki pela, o ltlo koke aku oe ia'u 1 paahao; nolaila, o ka'u wale no e kamaiho aku nei, īna e loaa ana keia U'i īa oe, aiaila, he mea oiaio e haawi no au īa oe i ka lio hulu a-i ame ke kautawaha no ka Moi Doromegt, e ae mai ana anei oe e hooko akn i keia kauoha?" wahi Afarona me ka owihwih pu ana ae i kona kookoomaluna o kona poo, a mamua hoi o ka owaka ana ae o ke kuapa'i o ua kookoo ala a ale aku la Ivana noloko o kona mau keena hoopaahao; aia hol, ua pane aku la 0 Ivana"lna pela, ma ka īnoa o ka Moi Hanona o na aupum huna he kanalima, ke nei au i kou nnkemiLe. A i loaa hoi kou niakemake n'u, al»i!a, e lt]o loa no ka In hulu a-i guh ane na mea guh e ae apau oloku o lea puuwai o ka lokow.u nnapanapi o ka halealu , alohilohl o ka Moi Hanona nolvnana, pe- | hea la la i kou manao e ka Moi Afarona?"' "Ua pono e Ivana." j Aole i pau.