Kuokoa Home Rula, Volume X, Number 30, 26 Iulai 1912 — E KUPAA NA KANAKA MA KA AOAO HOME RULA. [ARTICLE]

E KUPAA NA KANAKA MA KA AOAO HOME RULA.

īna hoolohe na kanaka Hawan i keia leo e kalahea ala maluna, alaila, "na Hawan e Hooponopono īa Hawau,' lilo i na Hawa» ka hale ahaolelo, hlo na luna aupuni o na kalana a lilo me ka Elele Lahui, alaila kupono ke o'elo ae, ua paa ko-o ame ko o nei i ka ume īa ma o ke kanawai kolio baloka ala i haawi ia e koho baloka na kanaka Ha■wau me ke a-na waiwai ole. Aole na keia poe ī īmi keia haloka i loaa īa oukou e na Hawau e haaheo nei i keia la, hro'a aku nei makou me ka oiaio, aole' A no ka mea, m« 7 ' uilealu ae nei no i hoohlo la ae nei i Hale M -na Hc>k ) e idkou nei, kahi i noho ai o ka poe kormsina a i u i Uanawai o keia Teutoie (oia hoi Panalaau), o Kiaama Frear, S B Dole, S'ji aoa Collum o noi, Soratoa Mogan o Aiebama, he Deu kalaka ame Lunama 1 a 11 Tl»tt o llinoi, o lokou ,r po Ua poe ī haku i ke kaiuwai o H wau nei, a ma ia kanavs,u £ haku la e !akou il;nla i lo? ,i Ue kanawai koho balok <, a he_AJia,wai- ~ wai kj ka poe koho ī na Senatoa ame na Lunamakaamana. Ina oukou e makemake e īke ī ka oiaio o keia mea, e nmau īa Pole ame Kiaamu Frear T oiai o 1 aua. keleahu-mau komisma haku ī na kanawai o keia Pae Aina a paa la nei, mai īa nei aku i ka Ahaoielo Lahui. Ma iakanawai i haku īa, aia a loaa he $3000 waiwai paa hihia ole, a hes6oo loaa lilo oe ī Sekatoa, a loaa pu la oe ka mana koho baloka ī na Senatoa, ame na Lunamakaainana No na Lu namakaainana, a īa a loaa he $2,500 waiwai paa hihiaole, me $300 loaa makahiki, me $2000 waiwai lewa hihia ole, hlo ī lunamakaainana,a*pela oukou e ike mai ai i ka oiaio o ka makou mea e hoakaka nei imua o oukou. 0 ka Hui Loio Hawaii ka i hele ae īmua o keia komisīna a noi ae e hookuu īa na k-ii konohiki no na poe kupa makaainana. O ka Hui a na wahine Aloha Ama ka i hele ae īmua o ke komisina, a noi ae, e ae ia ka lakou mau kane e koho baloka A o ka Ahahui Kalaiaina e noho Pereside na īa ana e Kalauokalani Sr., ka i hele ae e koi, e hoihoi ia mai ke Kuokoa o Hawaii ame ke Aupuni Moi, a, īna aole pek, ākFCi'kēSkearole ia,""waiho īa keia poe noi imua o na komisinp. Aole he poe e ae mawaho o keia poe ī hoike ia ae la maluna o keia kulanakauhnle, ma keia ano, e ike mai ai na poe noonoo maikai i ka poe nana ī hoo kumu mua ke noi i ka mana koho baloka akea e loaa nei īa kakou na Hawaii. Waiho ia keiakapawai 1 ka ahaolelo M, H 1898, 1 Dec. 6 Holo ī ka heluhelu ekahi a waiho ia e pai. Heluhelu elua ia, waiho īa ī ke Komike Hookolokolo, aole i noo noo ia a hiki mai ī Dec 1809,40aa mai he kope oia ano.ka 1 la makou mai a Joseph Heieluhe mai, kakauolelo piikino a Lihuokalani, ma ka nana iho ma ia nawai, a la no kela mau olelo ke paa 'la maloko o ka bi-'-wnawai me ke a-na waiwai no e loaa ai ka pono koho -■V»ka o na 'o Hawau nei. Noonoo hou na - ."Mi&kule o ka. Ahahui Kalaiaina e hoouna i elele nana e iai keia pono koho baloka Eia na moa o na elele, D. Kalauokalani Sr., ame R W. Wilcox, ua hoole o D Kalauokalani malalo o na kumu, aole ī lawa ke dala no elua elele e holo ai Hooholo ia o R W WilcoX wale no, a o Caypless kahaole, Joseph ma ka aoao o na wahi ka Moiwahme ame Yaeiki Heleluhe Keia na elele i hana ia e keia aoao Kalaiama na palapala Hookohu, a hoo una ia lakou 1 loaa ke kuleana e komo ai lloko o na Komike Ahaolelo, a na Wilcox i huli aku aloaa o Mareno, oia kekahi o mea kokua nui no keia hana noi koho baloka akea no kakou na Hawau O Senatoa Becetlur ame Senatoa, Titlam o ka Hema, he Demokalaka na alakai ma ka ahaolelo, a hiki i luiai la 17, 1890, holo keta kanawai kumu o keia Teritore, e haawi ana ia oe e ke 7- nika Hawaii he kuleana koho ba!oka akea me ke kea'. o\ e la , he mana kaokoa loa u ī loaa ī kela ame ke-a 1 i makaamana i ldo he Amenka e koho ai ne ke kuoko,} :ne ka onoonou ole ta Eia hou, i ka wa e noonoo īa ana 1 a kanawai e ka Ahaoleio Lahul, n»r'aila no na haku kanawai, De,e, J -' 1 ~ v O* Kak'aa eupe Kini, kahi i hooika iki ~i e paa ± e .-jlo ke kanawai me ki> hooloh ole īa, aka, ua lilo ia mea ī mea ole i ka manao akea o ka poe ka u kanawai o Amenka, oiai he olelo ael.ke me na aupuni noho kuikahi me Hawaii nei mamua, ame Amenka, e hana o Amerika i aupuni maikai no Hawan, a oia keia a oukou a kakou e noho a e «haaheo nei i Jceia la. Aole e hoopai ia ke kanaka ilihune hookaa ole 1 kona auhau kino a hoohana la ma ka'hale paahao Keia ke kumu aku ia oukou na kanaka. Hawaii e kupaa ma ka la koho baloka e hiki mai ana a o ka aoao e koho ai, oia no na moho a ka aoao Home 3.ula, ka Elele Lahui a ia aoao ī na o Kahihaulani koho iaia me ka manao kuio, kupaa na Hawau mahope ona E nn lala o na Kalapn o ka aoao Home Hula mai Hawali nui o Keawe a hiki aku i Niihau, pupukahi oukou a hoao kakou iaia i keia makahiki, a no ka mea, ke leleoi

mai nei na poe mahiko, na poe kalepa waiwai nui ia Kuhio 1 keia mau la, no ke kukala ana ae nei o Kuhio koa ana oia, ke hookohu hou īa maī o Frear, a oii ko ma-j kou kumu nui e koi aku nei e koho kakou 1 keia keiki hanau o ka aina, he 10 nou e Hawaii mao kona makuahine e ola mai no a hiki i keia la, a e hoolohe pu i na olelo a'o a na poe kau kanawai 1 a'o īho ai ia kakou na Hawan, "MAI HOOUNA AE OUKOU I Ka HAOLE O IKE OLE MAE-MAKOU IA OUKOU " 'E hoouna ae no oukou īa Kuhio a 1 ole, i kanaka Hawan no elike me īa ' Peheaoukou tiokakou e manao neie koho 1 haole ka elele? Kupanaha o aa kupanaha, o k.i leo keia o ke ola oka paa oke kulana Elele Lahui ia kakou, ī aha? ī mau kela pono koho baloka ia kakou na kanaka Hawau, he mea ole na ninau e ae, mamua o ka ninau koho haloka, o ka ninau a lakou nei e manao tiei e kaih ae mai a oe ae e ke kanaka Ha wau ike ole īka 01010 Bentania Nolaila,e kupaa eiu ka naka Hawau, aole keia mau a'o ame keia mau kuhikuhn he ka-ha ili, ke hoole aku nei makou īa mau lawena olelq O lakou no ka§i hoew iho nei e ka-ha īli i ka ninau koho elele iho nei, a lakou ī holo aku nei ī Kikako <i n.i-lui mai la ka aoao Repubalika, mamuli o na hana kolohe i īke maopopo īa ena eiele o Hawan nei ī hiki aku nei ilaila Ae īa he aoao hon'*ka aoao o Rusawela, a e ku ana ma Hawah nei 1 keia la, elike me ki makou mea i hoike aku ai mamua. Aka, aole oui ka makou mea i makemake ai e koi aku īa oukou na Hawnu, o ke kupaa o kakou ma ka la koho baloka o Novemaba e hiki mai ana, pono e koho ī Elele Hawau, o Kahihaulam ua Eiele ala, ka Elele e ola ai o Hawau ame Hawaii Aina, oke Akua ke kokua kokoke no ka wa popihkia, Amene.