Kuokoa Home Rula, Volume X, Number 23, 7 Iune 1912 — MOOLELO HOONAUE PUUWAI NO Kuaialii Ka lua ole o kanaka Ui o ka Papa Lohi o Apua i Puna Paia-ala i ka Hala me ka Lehua. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

MOOLELO HOONAUE PUUWAI NO Kuaialii Ka lua ole o kanaka Ui o ka Papa Lohi o Apua i Puna Paia-ala i ka Hala me ka Lehua.

Vv '' kK Kl *Mvw\\ ki \i o lvitK\\'\ < V\ w A 1 K" \un (H V» k\ lo\' o1 m -\:K\OM\XOUOI KUhU o ,\ Pl , īIUMMI Iv\ U\i M.w \n r\ K\ nr\MHMi O >,\ 11 \a\ i,, kM\ W k, ! \O 11 V\\ \U M : liII I \ N \ l' oln 4 .1 >M\x'N \ 1 I \\\l N\

1 Li v\ i i k i )),>•>! o poi pn IVI, ai.i o \pii.i 111 I ke kio ono k ih' i k 11. .' i i < i moopi.n i o k i [ue m,u .-I e Ih ( k he p i m i hoi oi.i i i)i «hin ,-l t M ,> k-'< . »e kei ~m a n i k..,ki I. hk. 1 > n > ..n i o m i >li o 11 nnni U «. « . ī t«u I, ". n i aii 1 i.n \ ku km ko h.M.m.l m U ili i ni k> h nk m m >i n i 1 !,>n koh u luki i !Li i ii,n i U i lu i ki Im l 1 k.ol „ ! m k i u i mo i he tn il.una! iin < i na aulann, lilo loa ko Apui ,mau noonoo no koia mau mea, |ano jHUna īho la ou ī ka hooma jtiao atu ao no ka moopuna, a i ipuiw.i oia t ke p.u ana o Keak<i ikilohi ma kona kua a nmau iho la ia Apua "Auhea ka mot>puna a kaua? Akahi no o Apua a haupu ae no ka nioopuna, a puana ae L oia me ke'a mau olelo ma ke ano ninau "Auhea ka moopuna a kaua a huh ae la oia a nana aku la i jka moana, ike aku la oia 1 ka waa o ka moopuna ī ka hoololi ana ae ia }hope o ka waa me ka lalau ana aku i kana hoe a kaikai aela iluna me ka manao e hoe a lioi hou na Puna eia nae lohe mat la ota i ka leo pule palo o kona kupunawahine, penei E Ku a ka Lam kapu Akua, Heolono i ka leo kahea kono, He oia, he kanaka ke kino, Mahae nae ka aui Akua, Nonohua ka noono, Ka leo ou kupuna, Au ka uwila nui makaehaika Uni, Nakolo ka pohaku o Kaneka hekili, Paapaaina ka lewa lam ia kaua loku, 0 Nana ka malama he īno, Ku ka punakea kaikoo ka mo Halelo Kapaala, ahuwale ka pohaku, O Ku keia, o Ku kela, Ku mai ka malama elua o Welehu, Haa kokohi ka ino ke kuakoko, Ka maina o Kmi ke akua, Aula, aia la ka ponalo na mea kanu, Pe'a ka hma ma ke kua, Manawa tno eha ke akua, Huh ka noonoo o Makalu, Kaauhuhu poina, kal ka uhu, Uulu ka huhu ka inaina, Ku-ku-ku īho, Hanau kekanaka i kaaona, 0 Kona keia a ka pohu, He malie he kai niahno, Aha ka īnama ka huhu, E ke akua e, O Wahineiaeleele ka maiama, Ka mahoe mua a Waikoln, E ke'ln e, e Kuaiahi, j E pae he niahe ke awa o i Kauo, ,| O ka huhu o ka inama, i Ka manawa uio, he opu alil, , E pae e > I ka lohe ana o Kuaiahi 1 nei J leo palo a kona kupunawahme, oiai oia e lalau īho ana i ka hoe i a hoe aku ī ka waa no mua me a ka manao e hoi hou no Puna, 'aka. ua hoooauia īa manao - ana

ona pHi mimali „ V,, | Cl > K.-lum a Uona kupin.iwalnm a hi>on\ - li hou ae l.i oia i ko lakoi' w,*,i a pai' aku la no uk.i nia kiln ,i kona kupunawahioe e ku m,<i I ana, a maluna o ka oln u o n.i manu i kau ,ikn a ka tn)tni o Apna me kona kupnnaw.ihmo a me n.i in o Nuumealani a I ana ī n i hak ī ho.* nakank iiu i ino [,!,„■! Al, no k 1 ! 111' k, ,|KM l.i ke noke ali no ī k > laua h.ill.i ka inea n in i i hoopikukn ..kn i na 'ln a nie n,i mak.uu'ana o ivoua la num 11 I loa no o Ku u,i]n a komo i kona liaie, ua huile aku la oia hooluolu, a ia wa-no hoi na ui o Nuumealam i hoi aku ai nona' halau i hoomakaukauia no la~> kou. ( Aohe mau hana ike aln la ma| nawa, ia po a ao a<\ ua hookani na kanaka o Kona no keia mea e a nei mawaho o ka hale kahi a Kuaialn e moe nei Ua nui ko lakou pioo me ko lakou manao ua pau ka hale ī k3 ahi, aohe nae o īa ka mea oiaio, aka, o ka nam nani la o ka moopua a Apua e puka }a mawaho o ka hale, no keanoma hhini hoi o na makaainana o na Kona i keia mea a mawaho o ka halej pela lakou ī hookam kani a pihe ai, a lohe na keiki mua a Holualea ma no keia; mau Leo uwa o na kanaka, o 'akou kekahi i hoopupule puia no keia mea a I ka lohe ana o ko lakou makuamne no keu noke o lakou ī haanui, ua pane hoolalau ae la i kana mau keiki m»a ma ke ano hoohunahuna Aohe īa he ahi, he mea mau no ia noia haie, e ike mau aku ana oukou la mea ma keia hope aku KA IKE ANA OKB KAIKUAANA 0 KUAIALII ; I ka hiki ana i ka wa ike, aiii, ua hoomakaukau o Holua' loa me kana miu keiki ui a Uua i olelo īho ai o lakou na ui 0 Kona, eia ka he pale wawae ko lakou ui no ko lakou poku ma ko Apua aoao, ua kahiko oia 1 kana moopuna ehke me ke ka pukapu akua a me ka hanohano ahi no hoi o ia manawa, apela no hoi kana mau moopuna wahi ' tie, a o lakou apau aia ma ka ko Kuaialn aoao kahi i ku ai me na kahili ma ko lakou lima e paa ana, au hoi na manu ke pohai ala maluna o ka hale kahi a Kuaiahi e noho la a me na hoaila«a maa mau a kakou no ī , ike elike no me mamua I ka hele ana mai o na makua me na keiki e ike me ka 3 laua keiki muh, he ku ī ka matkai a'me ka mahaloia e na makaamana, a i ka hik) ana no nae > o Holualoa ma a komo iloke o ka haie o Kuaialn a ike aku i la lakou e ku mai ana oia me , ka ihnhi kapu ahi a kapu akua ; a 101 aku hoi ka ui a me ke ka 5 naka maikai. i AUOHa MMI Nc HM ont Ku«

M 11 k'i \o in Kk.ihi ii4 ii N \ HMHKI VI A I \ \A H MA LWIA IA AN\ ' M.i m \i p wnlnmaMi ai ka heij hei Monnn Pakipika miu Sana Pe l<]cro mai n hoe.t i Hawan nei, maj n u>na o ko Hawiiu nei Kaupu ame ko na Aina K m»u inoku heihei Heihei 2(> milo lioln, mai W.nalua uiai, o Akom Kno(i kekahi e luilo ina ma keia heihei E malnmi ia ana he heihei a-u 25 i-« a |jit aku e ka Hui N'ala, ma ke n«va āe~īīeT"" A nhTfīrTTūi Hei hei Waa Kamehameha, e malama nna hp heihoi waa ma ke Awn o Kaliin, lie paina iuau nu: ke pnheln īa mai ana, he $1 00 o ke ttkiki, na k.i waapa mahu e lawe mai ka uwnpo wnapa aku a hoea i ke kahua heihei nan, n hoihoi hou ni.n Ke kono la aku nei »ia Oiwi Ha wan pouoi e haawi 1 ka oukou kokua niii o ko oukou knai ana ī na (ikiki ui.i ka luna o na Komike, a • ī ole īa l).uid Kupihea Nolail», i he mea pouo ia k-ikou i n.i Hawau oiaio o kn nin i ke kokun aku ī na haiia a ktia lmi Hawau o kakoii na lakim e nialania mau nei i na liana h( j ihei H*a i ka la o ko kakou Na'i Aupmii kaulana, waihol anei hoi oukou a ka )a o ka hiole] . īlaila iho la kakou e hookohukohu | ai nie ka Imi ana niai a lnlala rm pea i ka ninkani, nolaila ī hookaln nuiaiuna e nu Oiwi Hawau no ka 1 hanohano o ka La n ka Na'i Ama, v me ka holonuia o oa nana o I-a Hui Heihei Waa Kninehameha Eia iho mal.ilo ka p,ipn kuhikuln o nii heihei , 1 Heihei Waa I\i|n o na "\Va ] liuip ehia hue K /Kioinakn nnai iiiamun pono iho o ke kalma o ka 'i ahahui liolo a iuki ī ka wan o ka Lnnakanawai, a hoohuh im kona ak.ui n hoi liou n hikt i kahi l hoo] ; maka n Elua mak \n i nia ke dala I 2 īleihei au o na opio nialalo <i n makahiki, ka palui an ai elike me kn lnula o kekoua kani (lala 3 Heihei kapu o na kapo Ka palm Ih))o, hke me ko hohei > niaWnna nia ke d ila 4 Hpilipi nu p.ikui n iu kme, p.ilui loi elike no me ka heihei 2 ' 5 Heihei wai papa o m kane, eha hoe Pahu liolo. plike nie ka heiliei 1 'Makana elaln 6 Heihei waa papn no na tnn.l ( lnni, eha lioe Puhu loa, )ike me ko ka heihei 5 3lakanu kinha 7 Heihn waa kna eono boo a Inon uioho no na wai Hawau l'a- - lui lm)o, nininua iho o ke knhua 0 ka aliahui, holo a hiki ī ka wan pa a p« o na ],(inakanafrAi inamna pono ae o ka lae o Makalu, hoohuli ina 0 ka akan, hoi hou no kahi i hooin,!u ka aku ai 6 PAINA LOAU a Iloomak.i ka ai ana i ki linrn a 12 iij , a luki i ka hora ) .50 S Ueihei waa papa o ka pap.i 1111 ui ī ke kukuiu pna Pahu 1 i, i ilin n'ile me ka hajn ma'

ka ji( n Mnkilu ,i l»iki i ki p.ihn h;ie nlnila iiiiiH,i))oa<'(>Mok(iiiio,i hoohuli um ka akau, i huli Ihh in.u a Mnmuii uoi)i)o ke kahna o ki ahalnu Makani kuha d.ilj, nu ke Uala H )ilo loa no ke kiaha 1 ka wa eeo elua inannwa iioko o kela ame ken lioonnnao .nia iloko 0 ekolu niakahiki {inioiei He mau taakdiia d.ili nale no na naa maho pe niai, 1,2,3,4 ( ) Heihei w, i i;,i{) io k i pipu elu.i, ma kt knknlu)(M Pahu h<> iolike iuc ka luilui inaluna ,k la 1 MxkTnn d ib

K.\ MoKI' HhIM ILUWII Haakle 1.1 S.pm Pul to n ki Pnak ih,, Ii no 11, 1912