Kuokoa Home Rula, Volume X, Number 18, 3 May 1912 — Ku ka Hui Uniona o Waialua KA AINA POLUA I KE EHU O KE KAI O LALO E. [ARTICLE]
Ku ka Hui Uniona o Waialua
KA AINA POLUA I KE EHU O KE KAI O LALO E.
He ma ke awakea Po»ono nei Apoiil 27, 1 yl2 lior» 12 a m I hoea uiui ai ka Peresidona o ka Ahahui Uniona poo o Honolulu o ka IL A. Loral, 34 49 Geo K Kane, no Waialun nei tna kona alaholo maluna o ko kaa uiahu he lu 86, malalo hoi o ua hookip<v o'iaoha ana a ko makou mea i m/ih«loia Henry N r KHinhonui. Ho inakalupua no na hiohionn o ka Pt'roeidenn ('niona PonoHono lulu a makou \ kuhihewa he ele mak«!e la ī lu'ulu'a kono mau e knuliina nei eia ka he opio tvatej uo, nona ke kulana o na mamo a Lnnaloa ī ka U aiuula o Mana Ka-: uai Ahe oiaio, nolaila ī'o no ua I\ti sidena opio nei o ka ua Kuka lahale o Honolulu, no ka mea, he opio kino loihi maoheohe wale no oia ī hainniu ni na hiohiona me ka ohiolu a wnipaho Hh pua hoi na Kiimaolm, he lei a i nn Kiml» he milimili hoi n« ka ua noe o Koloa, a kou niea knkau ī hoomanao aela ī keii lioolieno o kn nma o ua PeII nnl< lIH Hln Mmkai Kbo»i Hemolele i ka malin, kopn kelHki-la i k Poo o Waiuleale "
A he oiaio mahopn iho o ka hoo muha iki ann o ua IVrtb <lt>nn opio noi ni(i ka hoopiha nna hm i ka lun o ka īiiama iiuilima o Kh papa aiiiH ī hoomakaukau ia non«, >m« ka lehulehu hoi nna kinio ua ama nei, uona ka huinn, j aneane aku i ka kannlnku ke huiin na kane na niakuahme atoe na keiki, a o ka imia loa no hoi keia o ka ike la ana o ke ohohia o na kmi o ua ai na nei, a ina do ka loihi iki jho o Utt Per BiJenn opio nei. no ua aina polua nei I ka ebu a ke kai o lalo e— 2na tne neia ua le-1 Koh»la ī kn nukn ona kanaka Ama ka bora 2, p m Anwina la i malaoia ja a) ka Halawai malalo oka leo pule a ko ma-kou mea mahalo m Hepry N.Kanihonui, nialupe īho o keia man leo kahonhon Ua hoomaka mai ua Peresidena opio nei e wohewehe i ke Kahna i kukulu la ai o ka Ahahui Qmona, ma ka heluhelu ana mai hoi i ke Kumu Kanawai, na Kanawai, na Ruia hana, ame nn kuhikuhi o na Ahahui I ala nire ka wthewe}» pu ana unai lu>i i ka nanao nu» o kela ame keia pauku, he luoakaka | 'kana mau wehewehe ana me ka hoopnu pu ia ana hoi o na manao kanalua iloko o nu mea apau.
Me ha ala ua holoi i* a maeaiae aol9 hoi elike me na la aiamun aku nei ke *no ooloku a kupikipi kio, o keia hoi ua.ioi īho Ja a ka Waiiana malie, 1 ka lolie pono aua ira mea »pi, u paai ke alakai opio niai o aa OnK'na ma Oahu nei, A'u e olelo ae nei, 'Kaonii maiie ne wai Lo lajo " Wahi a ua Pcrsidana opio nei, ma kekahi mahele o kona mau uianao ano nui a ko'ko'i penoi 'Aule au ī hele maine najf le anoealakai ia kakou iloko on* hana Kalaiaina, aka, ī hele mai nei au no ka hoolokahi «na ia ka kou uialalo o ke apo o ka Ahahui Inuonae neepopa nei iloko o ko kakou Teritori aloha Il<lrke me ka moto kaulana loa o keia Ahahui a puni ke ao neL ' Lokahi ka Ikaika, iuokuahana kn hnnlehia ana '' 'Wahi no ana " Nolaila, ina kakou e lukahi ana, e lioea mui ann i ka Ih a kakou o īkn ai la niea lik lokalu oia no ko kaknu lai nkila h na oiului a u ka tnaua kHknuha o ka poe alunu maLalo o ka luuna • > ku d ila, anie nu hana hooT»e n, eh īa oe e ke kanaka ilihune, Ka niea i hoakoakoa īa. e ke aupu u makna o Auienka aoie kou pono koho Balota, aole hoi malalo o na hana apuhi Oia lioi, ln>oko ole oe > ko lako« ala makemake, hoopau la oe mai ka hana ium oiu hana wah» aūa j he houwellweh nmii|.opo ta e li i ana i kon kamn-i e kupa Amerika| ad«, nialokn o ke apo o k" f lumlekahi ih ana ka Kuti ii i>>iim i.ku hui kukou īa U kmi ln oiiniui ii no kukou ka poei II.>11« e k.11,i i 1,1 I H. kukon ! A"h»"ifirtika ion kmi« kakelo, an» ,i.>iiii na 0 u ,ahele, a wahi'
no aua, a no ko kakou nobo k»ulillil 8 hihnai mtu maluoa onal aoao Kalalaina, pe)a kakou i nahnha mau ai, no ka aiea, aole wa fl puka ai o ka kukou iuau tuoho i ike ai e hana aua lakou no ko kakpu mau pono, oiai, r> kskou ke hailuli nku nei no kakou īa kukou iho e na Hawaii, a o na haole, nole 0 lakou hailuh 1« lakou iho, koe wale no ka haolo e hiiinai mai ana ia kakōu, oia ka lakou e hoino ai me na hailnh, a no ka mea, aia lakou apau īloko o na Ahahui ka hi i ku ai ūo ko lakou mau p. n o wale īho no aole nou e kupa Anae nka ilihune.
Oiai, ia oe e ilihune e hooko ana i ke koho pololei ana īna moho o kou aono. īa lakou uia ala, e koho ft e wae »na īa lakou iho uo, a o ka niea hoi a knkou i mnkemake ai. kiloi īa ihola o lakou aln, a pe--1» ihola kakou ī haulehia ai
0 keia manao kuhohonu a koV ko'i n vm Peieri«lena oplonei ī wehe uiai ai iam« o mako», tia wehe-
wehe pu mai oia i ka manao nui oia mmi m&hule a i ka nana ana n wae ī'o ana. a kou mea kakau, ua ike i'o ihola au he oiaio kana i niiiu wpliewiilie manao ana peuei
"Nu kn nihka mnun kai nanaia r koe im kii mnkn liiln Hh opalo kiloi Hohe naua iu
"Kia nne ka mea pauaka, i ka \va koho balota, nui ka waha 1 ke noi, koho 11 puka uiakoii, huna maknu 1 ko ouknu pono
lCia nae kn mea apiki okn |>i - kn k* puka e |nika nei, aohe hookoui o ko knkt>u nmu pono, noka mea Klua dala hana alanui Kipikua Kopuln, p«ki lulu ka hou puka mawaho o ka I'alulo, uuf lo« keln dnla Mookaln dala liHpahia [$ 1.5(11 lawa no, oiai he Poi knu «i me kn u> Kamann Pwakai Elua H..neu Kanalioiu dala ($260) o ka mnhiun o n» Uaole hoopiiph uku nuku loa kela, no ka tue», Palaoa kana ai atue ka ī'o Pipi aole hke pu
| E«! 0 kem mau mea ae la apaU he oiaio, aole he olelo mahope o ke kua, aka, mamua ponoi no o ke alo, a he men lioi 1 ikeniaka ia e hiki ole ai i kekahi mea ke hoolei 'a ke hooia pu nei au no ka oiaio o na manao a ine na wehewehe ana a ka Peresidena opio o ka Ahahui Uniona Poo o Honolulu, a ī oi loa aku, he kanaka koa a wiwo o]e maoli no oia, wahi ana, "hoauku n>a ka oielo, hoonm ma ka hana," a o kokwhi mau olelo ano nui loa ana ī hoikeike mai ai, a'u hoi e poina ole nei, ma no ka hoea io mai o ia manawa, alaiia, e ko ana ka ole'o a keia PereBidena opio w» wo ole penei ''lna e kouio ke Aupuni Komiai na ma ko kakou mau aekai aloha o Hawaii nei, e hooiuanao oukou e o'u mau haku makaainana o Wa a lua nei, ua nalohia uku ka mana koho haloka mai ko kakou mau po ho lima aku, a o ka mana o keka hi poe kakuikahi ka mea naaa e lula mai ia kakou a oia pu no au anei ka manawa o kakou e īke ai e pau ai na aoao kalmaina ehke me ka Lepupahka, Demokalaka, ame ka Home liula, aole loa lakou e ku hou īloko o keia Teritori nei, ke ole kakou e lilo e i niokunina, aka. o ka Ahahui Union* o na Limahana 1 hoom paaia maloko o keia Tenton o Hawan. aole ona wa e pau ai a hulihia keia honua, no k» mea, aia tna Amehka ko kakou mau hoahapKU, a o lakou ko Lakou mau wahaolelo ka Ahaoleīo Kui o Amelika
Nolaila, e ioaa ana no īa kakou na kakoola ana mai mao ko ka kou man elale ala no ka pono o na limahana mnkaainana iloko o keia !Ter;ton, a me kan» niau wahi olelo hoomanao hope penei ' JC hoomanao 1 keia, ma e |>oea 10 mai ia niuu hiohiona uia Hmihi jnei, ua makauknu mua kakon no jke kupale nna n» kn kakou umu pono iho ka kakou inau wnhine na lei alohi a kakou lw keiki na makua o kakou nm keia hope aki), |x he iiiii irale aku o na inunno hu honu ana i wehewehe mai ai a no ka ntu loa un poina kekahi 1 kou mea kakau, aka, o na manao nui wale iho la no niie keia, r ua hoo maha iki ka halawai no hapalua hora ma ka hor.i 0 3il p m , a ma ka horn 6 p m i hoouiaka hou ai na haim no ka hoohiki ana i na Lima Nui ine ka ililiia o na hana lawelnwoia no lakou knH mau inoa nmlalo ihu noi H«nry N Kunihonui, F<reaidena, J K Kaneapua, Hope
Joo, K Kuulil, Knkauolelo Moolelo JOB, K, KaiaWna, \|»kauolelo Ohi D»la Joe H Hao, Puuku Joae Mat(»ugors, Lunwhooia Pelik,» Kaiehua, Uamuku Waik'i Wminnlu, Makai P Knaianwaawa, Kah*\m\pule JoKi#h Kanihonui, Lunahoohaoa MANA HOOKO Albert Naukanu, Daiuel Ki:, | D K Namokuelua,
A mahope okn pau iuih o ka hoohikua ana o t»a Luna N»i ua houhikiia nii !,ala tio lukou ka heluna o 2 1 l
.Mawuho iio o nu Nui, o kt m īlio I, ka piuniia o na hana mo nu uiunuo (luipiu uiui ua 1 uua Nui ujhvii uio na lulu luululo o ka 1 iweluwe ana a k« l'vroBideii(t opio o ka Ahaliui l'niona Poo o Hono lulu Ua hookuuia na hana ino k« ohohianui īa a me ku hauoli o īu ka'u e kauleo iiku nei t u'u mau hoa uiakaainana o ka ainn Polua nei Ika Ehu ake kai o 1»1<> t> — e uee uuua i hookuhi pooluwi, a ī hookahi uniaunia, Uuiona 1 keia lu, Uiuona mau lou aku, a'u hoi e kono nku iiim iii Oiliu apnni « konio ao iloLo o k'i Ah >hui Unioua,
no tca wea, e hooa mai ana kn wa e ko ai o ka w»naiia a ke kaula a l,um E loknhi aim kaknu nokn me», e moe pa ana ke keiki hipa me ka īliohae, oiai, ua kuikahi lauii '
A o ka »iaiui«n keu nuii kah a li()o)>aiict» o Imln aimnoi k« no n kna o« mnwnlio o ka hnlo l.a, na o Noh ko aln ) noho uin «i nia luni o na wai o ke Knnikahinalii. uie kwn uiilu ii)ph hou o ka aina Pohm nei, ua Ihwh ma ka alohn a me kenhonui o 11« keikl oka Papa Pa'i naim h hoonuhu aku i kma kukui moaiona o Waialua nei ka! aiiin Pi.lua i ka Ehu u ko Ku( o lalo e— Owau īho no, HOAHANAU UNIONA ( lAIO 0 ka Ahahui Uuiona Lala Heln R Wamlnao ka I L A Loeul SB-49 E Waialun ka Aina I'olua 1 k« Ehu a ke o lalo e no<i hu e hUa n moe ole nei, no ka niPa, u« apo mai oe la'u ine kt>ti mau linia-O-ke nloha, a ua ai a inu lun ī kou puuwai hamaiua <> ka lokomaikai a'u
e aie nui nei īa nioa, a'u hoi e knu leo aku iK>i īa oe, houuku ma k» olelo h0..11111 nia la hann, kup«a no oukou a luki i ke kaimka hope Joa, a ownu pu me oukop i keia la a 1 ka la apoj>o a mau loa aku, n na na l»m e hoolnnakila u kakou na hmahiuia t\upn Amelik». Owau no me ka haahaa, GEO K KANE, Peresiden'i o ka Ahahui Poo o Honolulu o ku I L A L-.eal 38-4?