Kuokoa Home Rula, Volume X, Number 8, 23 Pepeluali 1912 — KA MOOLELO NO KA MAKUIKA O ke kakela Mauna KE ALAKAI WIWO OLE O NA POWA O KA WAOAKUA O AUKEKULIA A I OLE KA PAIO ANA NO KE ALOHA [ARTICLE]

KA MOOLELO NO KA MAKUIKA O ke kakela Mauna

KE ALAKAI WIWO OLE O NA POWA O KA WAOAKUA O AUKEKULIA

A I OLE KA PAIO ANA NO KE ALOHA

MOKUNA XIII

Ina ua holopono ka'u imi ana i ka waiwai, mamuh wale no ia o kela manaolauA —kela manaolana ī pauaho ole mai ia'u, ka mea hoi nana ī kakoo a ī hooikaika īa'u e loaa ka waiwai ame ka noho'na ulakolako— e hiki

ai la hai ia ke ae e kaana pu kaua ma īa mea. E hoolohe mai hoi oe e Xem3nu "E ae

mai oe, ooe ka'u wahine, a e hoonoho no au ia oe ma kekahi kulana e hoalaia ai ka manao lili iloko o kekahi wahine me ka n3na ole ae owai la la. Aohe au mea e makemake ai, e nele ia'u ka hooko ana. O ka waiwai eia ia me a'u i keia wa, o ke kulana hanohano ke lalau aku no ua ioaa. O kou aloha -wale no kau e haawi mai 1 mea no'u e ikaika ai, aole loa e moe ko'u pon a hiki i ka wa e loaa ai he lei kalaunu kaukaualii hahohano nou e papaht ai'" E Leinani hoi, mahu mai 1 keia leo, e haliu mai ia'u aole hoi i kahi-e' He poe kanaka no kekahi ioi ae ka maikai, pela ko'u ike, aka, ka mea i oi loa aku o ka maikai, ka mea oi loa aku o ka hanohano, aole e h|ki ke hooi pakela i kona aloha, ka pulama, ka hihnai piha a me ka manoio ia oe mamua o'u.

Hooki iho la oia ī kana kama ilio ana, mēke kau pono ana mai o kona mau maka maluna o Leinani, ina paha na ka ikaika wale no o kela manao kuio, ina paha ua palehe a hlo i mea ole kela maiiao kupaa o Leinani.

O Leinani, me kona mau helehelena i hele a haikea, me kekahi ltma hoi ona e kalele ana ma ke kua o kekahi 'noho, a o kekahi lima e kaomi ana maluna o kona umaumau iku nalie aku ai oia e lioolohe i keia mau olelp hoalohaloha a Rawson Fe t®na. Aohe no paha he wahine e hiki ke hoolohe a kupaa i- keia mau olelo hoalohaloha i hoopukaia mai mailoko mai o ka puu wai,"o kekahi kanaka a "fiele ka hooniia, aka, o kela a me keia mau huaolelo i hoopukaia, ua lilo wale no lakou i mea e hookuemi ai ia Leioani i hope mai iaia mai me ka hoowahawaha.

ft Mr, Fetona, ua lawa kau ka mailio ana. E hooki, aolee hiki ia'u ke hoomanawaiiui hou | aku e hoolohe ia oe," wahi a Leinam i pane aku ai. "E Mr. Fetona, elike no me ka'u i hoike aku ai ia oe mamua. O e Mr. Fetona, ina he wahi lihi noo nou a ano aloha kekahi īloko ou no'u, e oluolu hoi oe eku aku a hele'"

| Ku malie iho la o Fetona a , a nana pono aku la ja Leinani I "Ke hoomaopopo pono ala no oe'i ke ano o ko'u hoole ana," |wahi a Fetona me ka leo iki. j Ina no oe he Moiwahine, aole loa no eOl aku ka awahua, ka lokomo a me ka haakei"' "Aole, aole," wahi a Lemani, "aole he haakei." ''Ke hooia aku nei au ia oe,

mai ai me ka hele a piha i ka ukiuki. "Aole au e kaena wale aku ana imua ou, aka e hai aku au ia oe, ina no wau e noi aku i ka hma o kekahi mealhanohano loa o loko o ka aina nei, aole no wau e hoohokaia ana."

"A, no ke aha ka hoi oe i hele mai nei ia'u?" wahi a Leinani, me ke ano uiha

No ko'u aloha no hoi īa oe, a hiki ole ke aloha i kekahi w 3 - 1 hine e aku Manao oe aole au i 1 hoao iki e hoopau a e hoopoina : loa i ko'u aloha nou. Ae, ua : hoao au me kuu ikaika apau e ho'oi i ko'u noonoo ana ae ia » oe, he kakaikahi loa paha na 1 kanaka i' hoao e kapae i neia 1 mea he aloha, aka, aoie nae he hiki. Ua ike au q oe alaila loaa ' ia'u he noho'na hauoli ana. He 1 mea makahewa wale no ke ola • ana, ina aole oe, nolaila, aole e " hiki ia'u ke haawipio a hoopau | i ko'u manaolana ana e lilo mai oe na'u." Ha mai la kona leo, i ka hoo ikaika i ke kamailio. "E noonoo oe i kau e hoole nei e, Leinanl," wahi ana. "Ua wahine oe i keia wa, aole hoi he kaikamahme hupo i ke ano o ka noho ana. Ua kamaaina oe i ke ano o keia ola ana, kona mau inea ame kona mau pilikia, Ua ike no oe ia mea, aole i malele ae, a ke hahai nei no ia mau hoao ana ia oe a hiki i keia wa. Hoi mai kaua i wahine oe na'u, a e hana no wau i na mea apau e loaa ai ia oe he noho'na hauoli. Aole au mea e noi mi i hiki ole ia'u ke haawi ia oe." Nana ae la o Fetona ma o a maanei o ka lumf. "Noonoo! Ma kahi o keia huneapela—pela o keia noho! na home, ē haawi no wau i wahi oi loa ae o ka maikai ame ka hanoha'no oi pakela—" Leha pono aku la ko mau maka iaia. Olelo mai nei hoi oe, ua mao popo no ia~oe ko'u ano, a ke noi mai nei oe ia'u—e kuai au ia'u iho," wahi a Leinani me ka piha huhu. Mai kamailio hou mai oe Ina no wau ua ilihune e! hke me kau e koho ala, aole no i nele loa i ke kokua i keia wa," me ka leha ana iho a nana ī ka owih pepa ana i hoomanawanui ai i ke kakau. Nana mai la o Fetona, me he mea ala aobe oia i hoomaopopo ia wa, a minoaka īho la oia.* "Auwe no hoi oe *e kuu Leinani e!" wahi ana ī kamaifio mai ai me ka leo haahaa. No ke ano-e o keia olelo ana a Fetona, ano maka'u mai la o Leinani a me ka hopohopo i na na aku ai oia ia Fetona. Ua hoowahawaha mai nei oe i ka'u i haawi aku la iaoe, nokou manao paha ua kuokoa kou no-1 ho ana i keia wa. "Aole maopopo ia'u kau mea e kamailio mai nei," ī ninau aku ai o Leinani. "Aole?" wahi a Fetona i pane mai ai me kona hoohele iki anal ma.LaJcokoke iaXemani, "Aole I

oe i hoohuoi i ka hana maalea i hanaia, e a'u?" Kuhikuhi ifco la i na pepa. Nana aku la o Leinani ia £e tona. j "Heaha ke ano o kau e kama ilio mainei?" "Aohe no ka he maopopo ia oe?" wahi a Fetona. Aohe no j ka e hiki ia oe ke koho īho. | Aohe no ka e hiki ia ke hoomao 1 popo i keia wa, na'u ponot nei no i hoouna mai ia oe i kela ka- ( hana hoomeamea aoiaio ole?''i Akahi no a ma»popo ia Leinani. Noho iho la oia iluna o kekahi noho me ka palulu | ana ae i kona mau maka me ko, na mau lima. Miki koke mai la no ia o Fe-| tnna a ku ana ma ka aoao o Le« i nani. j "Leinani," wahi ana 1 hawa-i nawana iho ai, 'V kala mai oe ia'u! Ua makemake no au e hoopakele ae la oe mai ka ehaeha i halawai me na poe apau elike no hoi me oe i manao ai he mea maalahi wale no ka hana ke imiia ma keia ao paakiki. E kala mai ia'u; ua hala aku la ia mau ehaeha apau. Aohe ou luhi hou ana i koe e kuu aloha; aka, he maluhia a he noho'na hauoli wale aku nol" Kmi iho la oia a kukuli iho la īmua o Leinani me ka hopu ana aku i ka lima o Leinam īaia e kamaīlio ana. "Leinani, i wahi mapu na leo hoi; o oe ka'u wahine

male —" Kaili mai la o Lemani i kona lima maī kana paa ana, a puoho keke ae la oia a ku ana īluna. "Aole loa'" wahi a Leinani i hooho ae ai, Ina oia huaolelo a'u e hoopuka ae ai he mea va nou e pakele ai mai ka pololi ae aole loa e oili īa mea mai ko'u mau lehelehe*ku, Iwahmenau! Ua ahona au e makilo —a i ole make no hoi. O, no ke aha no la hoi kou mea 1 hele mai nei? Ua aloha oe īa'u, apela iho la oe e hoopunipam ino mii ai oe ia'u? oe 1 ike i ke ano oia mea he aloha. £ oluolu oe e ku a hele koke aku mai keia wa! hi ako. Hele koke oe i keial wal"

Ku milie iho īa o Leinani, o kekahi lima ika pale paku kahi paa ai a o kekahi lima hoi 1 kapuka i kuhh ai. Ku ae la o F«tona iluna, me kona mau lehelehe i hele a keokeo, a nana pono mai la ia Leinani. "O kau olelo hope loa kena?" wahi a Fetona, me ke ano luhe oono oleia. "Hapai hou a,e U no o Leina ni i kona lima a kuhi aku la i ka puka. "Ke aloha ole!" i hooho ae ai o Fetona me ka helehelena i hele a uahoa ke nana aku. hopohopo 6e"—ua hookokoke fa o Leinani i kahi o ka bele ia*vra'—"ET hele ana no au. E iha ana au ia oe a e ike ana nae oe i ke kuhihewa ¥ o kau mea i hana iho nei. Onoai paha ma nei mua aku — owai

kai ike?—e hiki mai ana ka wa nawa e hiki ai ia or ke hooia mai—ae, nau ponoi no e hooia mai ai in'u." Loli koke ae la ko na nanaina īa wa a me ke ano o kana olelo nna u wa. E kali no au a hiki ia wa. Kup>ono loa au e hoomauhala ia oe"—a kali iho la oia no kekahi manawa—me he mea ala ua ulupuni loa oia 1 ka uk'.uki a oi |ka mea i puka aio e ai o kela mau huaolelo — " aka, aole loa e hikua'u ke 'hana pela, aole loa e hiki ia'u. He oiaio loa e like me ka oiaio he lani kekahi maluna o kaua, a elike no hoi me ka oiaio a'u eku nei imua I

ou e hoea mai ana he w* nou e nauoii ai—ae, e hauoll

ai e hoolohe mai ia'u." Hookahi minuke ke ku ana o Rawson Fetona e nana pono ana i na helehelena _ o Leinam me ka hele a pii ka ena i ka piha ukiuki; alaila, lalau aku la oia i kona papale a kau ae. la i kona poo a puka mai la iwaho, MOKUNA XV i Me ka hauoli via i hooho ae ai, a noho iho la a haule iho Ia oia a noho tluna o ka papahele 1 me ka uhola ana aku i kona mau lima maiuna o ka hikiee. Me ka hikilele oia i ku ae ai iluna, hopu aku la Ina pepa a hahae i liilii ia iho la lakou apau a kiloi lia aku la īloko o ke kapuahi. I Ma kona hana ana pela, hoi hou mai la kona noonoo a ike iho la oia i kona ano hemahema maoli.

Oia hookahi wale no aohe mea nana e kokua. iaia, pehea la oia e pakele ai mai na hana hoopilikia a keia kanaka i ano like kona aloha lioomau e iike tne ka hoomau ana o ka mea hoomauhala. Ua īke mao popo loa iho la o Leinam i ke ano o keia kanaka, he kanaka oia e haalele ole mai ana iaia e oaa ka noho'na maiuhia. Htiilimahiua oia i makaikiu e hue» kolo i kona mehfcu; e hoonuu mai ana no hoi oia t ke kiai a hakilo mau x ana ī ka la mau wahi apau e nee aku ai. O ke oU ana me ka hoomanao mau aua eia no oia ke hakilo mau ia nei |he mea hiki oleia ke hoou>anawanui.

Heaha la kana hana kupono e pakele ai oia mai keia kaiiaka aku?

Hele mai la oia a īkuki a ne he mea ala e kakaa ana. Me ka awiWi oia i kn aku ai ī kona papaie aTt»iu ae la īluna o kona poo, komo ke kploka a īho aku ia oia īUio o ke «apn «j hiki i ke alanui aupum. Ku iki iho la ou hoomaha. lai<t e hanu ana Ika huuihui. Hoomanao no ola 1 n * 0 R«twson Fetona, me kona nanaina uahoa. Ke manao wale ala no oia j kona hoi hou mai g koe īaia, me .kekahi mau oiplp hooweuweli hou. "K hiki am ana ka wa ou e hauoii <ti e hppiofee īa'u," waiu a Fctona i olelo m f a kau e w«|e mai la no k» weli ia Lein«mi uo keia nmu oleio wananii a i<etona. , 1 ko Lemani hoomaopopo īho ke hana nei o Fetona ī ktkain upena no ka hoopum ana ae īau a pum, ahe wa waie oo no Ina e hiina ai a paa oia maialo o ikona mana.