Kuokoa Home Rula, Volume IX, Number 49, 8 December 1911 — MA KE KANA WAI KAKOU E PONO AI A MA KE KANAWAI KAKOU E POINO AI [ARTICLE]
MA KE KANA WAI KAKOU E PONO AI A MA KE KANAWAI KAKOU E POINO AI
Ma ke!a pule aku nei i hoike aku ai makou i ko makou maao maluna o ka Pauku 60 o ke kanawai hoonoho aupuni o keia Teritori īmua o oukou ka poe koho haloka mai Hawau a Nnhau, i oia hoi kn pauku a ke kahunapule o Kaukeano i hoakaka ai i ;ona manao no ka hoololi ia a i ole hoopau loa i ka hapa hope >īa panku elike me ia a makou 1 hoakaka aku ai īmua o oukou Ou ia pule. He haole keia kahunapuJe 0 Kaukeano, he RepubaJike no pahakona aoao, ma ke ao nei, a ma kana hana he oihana kahulapule e kuhikuhi ana ina hoahanau o kjna ekalesia, "E nana ke'Keiki Hipa ake Akua, ka mea nana i lawe aku na hala o ke ao nei/ aia manawa hookah, no nae, aahu iho la.oia 1 kona aahu hulu Hipa, aia nae he Ilio hae maloko, i mea e make ai ko« na mau hoaloha karis ; atio oka oihana hoomana hookahi, ka meal aaa e oielo nei. I E nana ike Keiki Hipa ake Akua. Bia ka ka Haku olelo i kana poe haumana; "E aloha aku oe i kou hoalauna, elike me kou aloha ia oe īho, apela w a le aku/' Oke aloha anei īa o ke kahunapule i ka hoalauna oka olelo ae e hoololi Ika hapa hope o ka Pauku 60, kahi oka hapanui ona Hawaii makaukau ole i ka qlelo Beritanina e koho nei i kā laleou poe moho mai ka M. H. 1900 mai a hiki i keia. I Awaawa no na manao o ne ( kahunapule, o ka mea Ola mau ka mea nana i hana ina mea apau. Kai no oke a'o kana hana i- narmea jpih-Hce ola o ka uhana eia ka, o'ka mānair kaha kēkihi 'hana ana ika pono o kona lioalauna. Kupanaha' 110 hoi na haipule o leeia mau "ka puapuai mai oka wai ono a the ka wai awaawaa no loko mai oka punawai hookahi. Hoo -k»to=wa4c ao wahi -vmanalo-ai-keta mau~oteto o ka hoopiīka ana ae o Olesona i kona mau manao pale no kela mau olelo o koia hoa kahunapule, ua manaoia, ma ia ano pale a 01esona, aole pau loa na hoa haole jka alakai o keia kahunapule, a nalia o ko ianei manao waie no kai awaawa, , O kakou ka lunakanawai ona Hawan ma ka la koho e hoea taai ana, a e hoomanao ika olelo kaulana aia Loio o kakeu W Kini, "ina penei e houhouia a i na kanaka Hawaii, e hiki mai ina ka wa a na Hawaii eku lokahi ai no lakou iho." He mea )ia »o ia mau ojelo,ke koeno.ka noonoo iloko o kela ame keia o eakou na Hawaii o keia mau la aku, aka, na kakou ia e noonoo lieke akahele loa. ?auku 44. Ke hoakaka hou nei makou no ka Pauku 44 q se Kanawai hoonoho aupuni Teritori, penei kona heluhelu ana. Pauku 44, Eia ka olelo hooholo ona Kanawai apau "E hooholoia eka Ahaolelo oka Panalaau oHawaii. E lawelaweia' ia hana ma ka olelo Beritama. Ma keia pauku i hookomo a ku ai ka Elele Kuhio he bila eanawai i ka Ahaolelo Lahui e lawelawe ia ūa hana Ahaolelo ma' ea olelo Hawaii no umi makahki, aole nae i hooholoia iakana-' yai a hiki i keia wa. * j Ma ke Kau Ahaolelo 1901 a na Home Ruia ī noho ai, ūa' hookahua iho lakou he rula ma ko lakou Kau mua e* unuhua na olelo ioleloia ma ka oleloßeritania ai ka olelo Hawaii, a mai ka olelo Hawaii a Beritama, a u a ku ia rula a hiki i keia la, ake mau nei no ka lawelawe ana oia rula a hiki no i keia la. ' Aka, o na kanawai ma ka olelo Bentania, he unuhiia no ma ka oielo Hawaii, pela no na Palapala Hoopii, na hoike a na Komite, olelo hooholo a ke hanaia nei no ia hanaa hiki ī keia la me ka nema 'ole mai o na Hoa Ahaoleio Lihui ia rula ī hookomoia e ua Home Rula a h:ki no i ke a la, aka, ke om nei no keia haipule e kipaku ia ke kaaaka Hawau i ike a hoomaopopo i ka*heluhelu ana a me ke kakau ana i kana olelo ponoi a e hoolilo īai A i mea nana wale aku ina hana e hanaia mai ai no kona' pomo a me kona pilikia ma ke kanawai, Nolaila, mai ae kakou na Hawaii ma keia hope aku e hoolohei kekahi a'o a na poe e d'o mai, e hana like kakou, no ka a > «a fa ana hke kakou mamua ae nei, ke hele mai na kanawai aKUpai-a hana ka haawe. Nolaila, noonoo pono no keia kau ae, koho i na Home Rula. ~ mau P u^e no koe o ka pau no ia. o keia maka- , ake hoikeia aku nei lohe i na poe Lawe i ka Nupepa Kuokoa HomeKula.euleumai i keOiaoka Nupepa, a mai kali a kahi wa aku, o īke ole auanei: na Mea Hou ano nui o keia muaaku, nolalla, eleu mai e na makamaka.