Kuokoa Home Rula, Volume VIII, Number 36, 9 Kepakemapa 1910 — HE MOOLELO HOONI PUUWAI No ka eueu KAPUNOHUULA Ka hele ana o Kauluhinalo ma ke A-na-Ka Hoao ana me Kaeweulaokalani ma Keawaula, Makua, Waianae [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONI PUUWAI No ka eueu KAPUNOHUULA

Ka hele ana o Kauluhinalo ma ke A-na-Ka Hoao ana me Kaeweulaokalani ma Keawaula, Makua, Waianae

MOKUNA II {lle Nunea e Hoouhuaahlehie cu na Hawau ) I ka lohe ana o ua ui Ia Oahu nei 1 ke»a mau olelo a a poe mai o Kauai, ua pihaloa ia iho ta oia i ka hilahila, lo ka hooliloia o kona ui 1 palewawae no na kapuai wawae I ka hala ana aku o ua kanaka ui nei a hele ma kona ilahele, ua hoomaka aku la no hoinakanaka o Kauai mai 2 hookaulana hele a puni Oahu nei no ka Kapunohuula Nolaila, e ka makamaka heluhelu, e haalele īho kaua ma keia wahi o ka kaua moolelo,a e hoi ae kaua 1 hope nc Kapunohuula, a nana aku 1 na mea o mua e hoea mai ana. Mamuli o keia kaulana o ka nani ame ka ui o ua Kapunohuula nei, ua hele loa aku ua kaulana nei ona a lohe na kaikamahme aln o Wailu-nui-hoano-e-ka-lani, a pu ae la ko laua makemake no ua Kapunohuula Ja. A mamuli o ka ikaika IcTa o na a'a huki o ko laua raau puuwai i ka makemake ī awili pu ia me ke aloha no Kapunohuula, ua u-i aku Ia laua imua o ko laua makua alii me ka olelo ana aku. "Auhea olua e ko maua mau makua-alu, ua ike no maua aohe he olelo a maua i hoole ia mai e olua, a ma ia ano no maua i kaukolo mai la imua o olua no ko maua maaao, ina nae hoi e hiki ana īa i ko olua manao ke oluolu mai e hoolohe." Pane mai Ia na makua me ka olelo ana mai "Heaha keia manao nui o olua e na kaikamahine, ua ike no olua, aohe o olua makemake i hooleia e ko olua mau makua nei Nolaila, huaina ka manao e na haapuu kaikamahine a maua, a ī na he manao no ka pono, ua pono no hoi, a i ku ole īkahi o ka pono, oia iho la no hoi " "Ae, he manao ano nui no, aohe nui ma nae no ka pono mai īa olua. A eia ua manao la o maua, ana olua ena makua e īke mai. Ke kokoia nei ko maua noonoo, e hiki ole ai la maua ke uumi īho ī ka makemake a ko maua mau puuwai no ke aloha ia Kapunohuula, oiai, ua. hele mai ke kaulana o kona ui ame ka nani o kona helehelena a kau i ko maua mau maka. "Ua aloha maua laia, ua hiki ole ia maua ke moe o ka po. Ina he mea hiki īa olua ke oluolu mai eku īa Kapunohuula i kane na kahi o maua, alaila maha īho ko maua manao, a ina aole, auhea mai olua e ko maua mau makua, aole paha olua e īke hou ī ko maua mau helehelena maemae e like me ka olua e īke mai la la maua e noho aku nei īmua o ko olua alo." Ika lohe ana o na makua alii i ka manao o ka laua mau kaikamahine, ua kulou iho la ke, poo o ka makuakane ilalo, oia o Kauhiwaiopuna, ke nalu wale la no oloko ona no keia manao nui a ka laua mau kaikamahine, ke ko ole ko laua makemake, alaila, o ka hope mai, e hooki ana laua 1 ka ai ana 1 ka ai, a lilo 10 ka maemae o na helehelena oka laua mau kaikamahme, ī mea pupuka. Me keia mau noonoo like ole īloko ona, ua ea ae la kona poo īluna, a pane mai la ī na kaikamahine meka oleloana mai ia laua"Akahi ka hoi a oni ka muliwai o Wailua nei ia olua ena kaikamahine, no ka mea, ua kn ae Ia olua i ka mea iaia ke kumu o ka wai. Heaha auanei hoi, ua hiki hoi paha la e a'u mau kaikamahine, auheamai nae olua Aole 0 olua wale no ka mea ī loaa ia haawma hookahi, aka, oia poe hoahanau no kahi o olua a la no hoi lakou iloko o ke aloha no Kapunohuula, a eia hoi olua ke hoike a-maka mai nei i ko olua aloha "E ae aku ana maua i ko olua manao e na kaikamahme, no ke kii ana ia Kapunohuula ī kane na kahi o olua, aka, aole nae i keia la, e hoomanawanui olua a pau ka makou kukakuka ana me ia mau makua aln o olua, i ole ai kakou e hoahewa īa ke lilo mai ke kane a olua e makemake nei ia olua, he nani lilo ana mai ia, ua kuka ia me ka maikai'" A pau no hoi keia mau kamailio ana mawaena o lakou, ua hoouna aku la o Kauhiwaiopuna i ka elele no ka hoike ana aku ī na poe alu e ae o Wailua, no ka hui ana mai me laua no ke kukakuka ana maluna o kekahi hana, Aole no hoi i w īho noho ana ka elele, a hoike ana no hoi no ka hoea mai o na alu. He meaoiaio, ua hui ae la na aln apau o Wailua a noho iho la ka lakou aha kukakuka, a ī ka hoea ana mai 1 ka pamna hope o ka lakou mau hana, ua hooholo īho la ua poe alii nei o Waiiua, e kn ia Kapunohuula i kane n a Maluikahauliko* Kalikopuakoolau, ke kaikamahme a na alii mili limao ka makam waiopua o .Konolea,,oia no kekahi kaikamahine a Kauhiwaiopuna ame Kahiukapeku l£alikopuakoolau« I ka holo ana o keia manao mawaena o na ahi, ua kn i'a aku la o Kapunohuula ī kane na Maluikahauliko Kaliko puakoolau, I hoea ana mai o Kapunohuula, ua hoao koke ia ae

I ka hm ana ae o ua mau ahi opio nei, īa wa i olelo aku ai o Maluikahauliko īa Kapunohu"Pololei wale kuu mau makua o ka olelo ana mai ia maua me kaina, i ka oni o ka muliwai o Wailua nei." Om holl keaha?" wahi a Kapunohuula i nmau mai "Aohe ka hoi ou īke īho e kuu aln kane i ka hoonanohon ° Moanal,ha . a 'oaa pono iho lā no hoi la i ka wai halau hooulu aln o Wailua nei ke kai koDa.,r? K , au ! ,ma,t, P una Kahiukapeku K,1,kopuakooiau (w), na alll kamuhpo o Holoholoku. Ake - w° °" maU maka 'ka n ™ Wa,lua nei, he olu. olu a maikai maoli nooe ke īke ika ~i,,,i. i, i , »ai h,.au o " U '' '' P0 " P ° """ 3