Kuokoa Home Rula, Volume VIII, Number 23, 10 June 1910 — MOOLELO HOONAUE PUUWAI NO KUAIALII Ka Luaole o ke Kanaka Ui o ka Papa Lohi o Apua i Puna Paia-aia i ka Hala me ka Lehua [ARTICLE]

MOOLELO HOONAUE PUUWAI NO KUAIALII

Ka Luaole o ke Kanaka Ui o ka Papa Lohi o Apua i Puna Paia-aia i ka Hala me ka Lehua

3NA KA NANI PALI KE KUA MAHINA KE ALO—IMI i Kana Ipo ma na ale Kualoloa o ka —Loaa o Luukia ka Ohia Noho I ka Maīai 0 KK PUA HAULANA IKA WAI 0 WAĪLUA-—KA HI'APAIOLE 0 KA IKAIKA—LUKUIA NA. KUPUA O HAWAII NEI —HUEIA NA MEA 0 KONA Hanauna MOKUNA I Oniu ae la o Holualoa i kona lima akau, a hahau iho i ī kana pua a pa īho Ia 1 ka puu lepo o ke kahua a lele ku la kana pua Ua like ka lele ana o kana pua, me he nanu koae la ke kau aheahe 1 ka makani, e oni ana i o <\ a nei ehke me ka aui ana o ka makani ī ka la lailai malie. Oia lele no hoi ko ua pua nei a haule ma o ka popoi\vi oke awa o Kauo. Ikawa e lele nei oka pua a Houaloa, aia pu na kanaka ke alualu la malalo oka pua a hiki ī kahi i haule ai, he uwauwa wale no ka hana a na kanaka, na kane a nie na wahine no ka īkaika o ke keiki aln Holualoa He ikaika aku he īkaika mai ka olelo a na kanaka la manawa, me na olelo keha kekahi e wa hele la, a ua iilo'ia mau o'lelo, he mea hoehaeha ī na poe pili mahope o Kapukapu, alia nae hoi kakou e puiale e. Ike akakuu ana mai o na leo hauwalaau o na makaaipana, ua oni pu ae la o Kapukapu a ku pono ma ke poo o kahi ana e hahau ai oia i kana pua, o ka pua a ua Kapukapu nei, he C Laau liima" i olani īa i ke ahi a mama, ehke me ka oiani ana ī na pua "Hau," pela ka ia nei pua o ka oiani la ana laia e ku ana maiaila, ua olelo aku 3a o Holualoa: "0 kou manawa keia e Kapukapu " Ae aku la no hoi keia, īa manawa i owili ae ai ke kino o ua Kapukapu nei a hahau īho la i kana pua, o ka lele aku la no īa o ka pua a ua Kapukapu nei I ka oih ana aku o kana pua mai kona lima akn, ua lele aku la no hoi elike me ka īkaika 1 loaa iaia, pela no ka lele wa o kana pua no nma <j ke kiehua. lealea, o ka mea iiilu loa, o kahi no i haule ai o ka Holualoa pua, oia īho la no hoi kahi ī haule ai o ka Kapukapu pua, a waiho hke iho la laua ī kahi hookahi I ka manawa ī kauhke ai na pua a na moho. ua hoike tnav la ria kiai o na aoao elua ī ke kauhke a-na o na pua. a na moho, ma kahi hookahi Ma keia hoike ī loaa mai īna moho, ua kukala mai la na kiai Ua kaulike na pua ana moho ikaika ma kahi hookahi I ka loaa ana o keia mau hoike, 'ua hui ae la ka aha kanaka noke aku la ī ka uwa ī na moho me ka mahalo ana no laua a elua Ua hoopau la ka lealea oia la, a i ke. kahī la ae, he ulu-ma-i-ka ka hana oia la a na moho, ma k° * aua hookuku ana, ua Lke no a like ko laua kulana ikaika ulu ma-i-ka, <one oi o kahi a me kekahi, he like wale no ma na ano a pau. Peia ko laua nei kai heie hke ana a hiki i ka pau ana o na lealea i upu īa, e iiio ana na Holuaioa ka ai o ka la, eia nae, ua hoi nele oia me kela manaolana, a pela no hol na aln a me iia makaamana mahope ona Ua I,Jo de la laua a elua he mau hoaloha kekahi a me A ma keiā h ookuku ikaika a keia mau keiki kaeaea oia mau la, ua kuku ( aku la ka lono ma na moku o Keawe a pum, no ka ikaika o Kapukapu a me Holualoa-ke iapaku mai la o Kukalaula, ke kaikuahine o Kapukanu , wahine Jioao oia na Hoiualoa. ' Ik. lohe ana o Holu.lo .ka m »„ a0 „ Kukal a „I a , 1.10 ia mau mea, I mC a hooh.hu no kona „ oonoo oka hoao ana .ku wah.ne, a . ole, o ka helekaapun.to.ke.ke ikaika ana nie kana aikane, me Kapukapu. ,Ua 1.10 .a he h a na nu. nana ame ke a.kane ke kukaknka ana me ka lohe ole ona makua Au ka elele a KuWaula ke noke ma . la . ke ko. ,a Kapukapu e ho.ke aku Lahte ICM ' BEIKa U ko ™ Hala ae ana he mau jna-hulu, hala ae jm nn k anahulu hou Oi kal. raa . o Kuialaula, ao aku no ka ae .a o kana noi, a i ole, hoole .a paha ua liul.u o.a no kona holonoEhu.ehi.i P „ me kon.\ u Calel 'II h m0l! " a ' na e kaula " a ■»»' #< U»ho,keak„o,ai kona ma„ makua, ou o Lllek ? a, aole . hlo u ma„ mea na la„a e noonoo „„. a , m! ia manawa, ua hoomaka mai ke ano e o ka iaua ha en.i p„ ma. ka helehelena, nokan.ea, L 0 Kuka,„la, a oia no ka oi o „a u.'oia 6 Ana keia ano hoomaopopo ole o kona rmi. m i no-keia noi a Kukalaula e hele e hui m e ko„a 1 kekah. po, moe iho nei oia . ka mm uhane a ,ke I i kona kaikunane a « kekah.ke.ki ka„.La „.

moe pu mai ana laua me kekahi mau ka.ikam?mne aiu i ike ole ai 1 ka ui, ka hiehie, a me ke kuiana kapukapu, na keia man hiohiona ana e īke aku nei, 1 booi ae 1 kona lili makaewaewa no kona kaikunane no ka houmaop< po o!e laia, a me kela keiki ui ana e īke la, a me he mei la } oia no paha o Holualoa, a mamuh o keia mau mea ana e īke nei ma ka moe uhane, ua nee aku la oia 1 ka uwe a inki 1 ka lohe ana o kona mau maku.., a hoala aku la u Kukalaula me ka ninau ana aku Heaha keia au e ke haikamahine e uwe nei?" Ao]e 1 pane koke mai o Kukalaula, a liuhu, ua dla ae la oia a noho pono 'luna o kona nu'a moena e noho ana, alaila, hahai aku Ia t ke ano o kana mop ehke «ne ka oukou ī ike ae la maluna, a hoike pu aku la i kona ma'i no kela kanaka a ka ui e kaulana mai nei, ke aikane hoi a kona kaikunane lokoino nona Ua lilo keia moe uhane a Kukalauk, i mea noonoo na Maukele ma, ku aku la lakou i kahī kahuna īa Moakeawe, a hiki ana imua o Maukele ma Ua hoomaka ka ninau no ke kumu o kona kn la ana aku a me ke kumu ma'i oke kaikamahine. Ua wehewehe o Maukele ehke me ka hoike a ka moe uhane, ame kd makemake o Kukalaula 1 ke keiki aln a Kailua a laua o Keauhou. Ika lohe ana o ke kahuna, osa o Moakeawe i koa mau olelo wehewehe, ua kulou iho I a kona puo i lalo, a hu Jiu, aea aeJa oia lluna, a nana pono aku L , na helehelena oma ima 1 o Kukalaula, a huh ae la ia Maukele ma, a oleIe aku la ' 0 kela kane a ia nei e upu aku nei i kane nana, aohe kane, aia ka wahme la i ka hikina a ka La, he ui, he nani, aohe puu aohe kee, a e hele mai ana ka ekle huli wahine a ke kane ala nei e upu nei, a halawai mai no me ia nei, aole nae e hhi launa aku ko ia nei ui me kela ui o ka hikina a ka La. I"ie ui ko ia nei, aia no ī na 010010 wawae o kel,» m. 0 ka īa nei kane e hoao aku ai, r>ia no ka muli jh" o ke kane a ia nei e makaleho nei, o>a ka la nei kane, he ui no a he ikaika no hoi, a he ola no ke kane a mi- ka wahme, a me na keiki, na makua oi i kane " Ninau mai la o Maukele īa MoakeMwe "f)ia kau ike no ka moeuhane a ke kaikimahme a kaua?" Pane aku la o Maakewae me ka hoou a na aku "Ae oia ka'u īke," Nu keia hooia a Moakeawe ke kahuna, na la mw i ho--01 ae i ke k.umaha , ko Kukalaula noon.o, , na kd W4!m3 k* no e hiolo ma na pap.tlmd A keia puje ae