Kuokoa Home Rula, Volume VIII, Number 22, 3 June 1910 — Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i-Ka-Poli-o-Pele [ARTICLE]

Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i-Ka-Poli-o-Pele

I hooponopono hou. ia elihe me nei maawe Moolel Hvia,k(i (i ko Wawan ame Maui MOKUNA IV HOOMA.KAUKA.U o Hii'aka-i-ka-poli-o-Pele no ke Kii ANA IA LOHĪAU—KA HELE PU ANA ME PAUPALAE iaHalawm me Wahineomao—Pa n\ PaU na Ana o Panaewa I ke Okiia e Hiiaka I HOOMAUIA 1 Ka' ui no hoi oukou 1 hee mai nei 1 ka nalu, oia no oe 0 na opua maka like ka nonoho-pae like iluna 0 ka mao 0 ka nalu Auwe' aloha wale no ka hoi ko olua ko kokookolu 0 nei la auau kai." "Aohe a kakou nana aku īa malihini He malihmi kipa mai īa. A hele mahhini aku !a no īa na kona wahi 1 hele mai nei," wahi a Hnaka Ia wa hoouna īa aku la o Wahineomao e ku ! ka ai a me ka ī'a 1 ka halealu, a na ka ai-puupuu no Koi o ka halealn e lawe mai i ka puaa, ka moa, ka jlio Ua hele no hoi a mo'a le'a na lawalu ī'a na na oopu ma'ka peke 0 Hanakapiai' na opae mahikihiki 0 na pali, ka haona wi aala 0 Kahhn\ai, na lawalu oopu 0 Wamiha, na kumau poi uouo kaohi puu; ame na ono no a pau o keia a me keia ano' a ono 10 no A hoea 0 Wahineomao 1 ka hale, c ua hele hoi keia a kamaaina wale 1 na kanaka o Halauolu, noUiia, aohe kuono kapu laia nei Oko m nei hoike aku la no īa Ike kauoha a Kahuanui Ke alu wahine e Uwe Ika ai a me ka ī'a no ka Hale lauki oke aikane a ke aln. Hookahi uo ia hoonohonoho ana oka mamaka halihah at me ka ī'a a kaa-ipuupuu, pau na mea a pau a ku ana 1 kahi hale lauki o Huaka ma. la hoea ana aku o ka a-ipuupuu me kana mamaka ai, a me ka ī'a oia lawe ana aku i ka hale lauki, ua kuu īho la ka haawe 1 lalo. . Oia ka wa j miki mai di 0 Wahineomao 1 na ukana a kokua pu mai la nohoi ka a-ipuupuu 1 ka iawe ana aku i na kumau poi uouo lilo pu ae Ia nohoi īaia na pa pōhue me na pa laau, na kilu a me na mea no a pau aka a-ipuupuu 1 lawe aku ai a komo, 1 loko oka hale O ka hoomakaukau kake iho la noia Wahineomao 1 ka hoonohonoho ana 1 na mea ai maluna 0 kekahi hakaukau lau-i 1 halii īa. A'.a na laulau puaa momona e waiho mai la, na ī'o puaa paa, 1 hele a mo'a pono, na ī'a lawalu, na opae mahikihiki, na ono nohoi o kela ame keia ano Ike ku ana o keia mau mea a pau īmua 1 ke alo 0 Lohiau, la wa oia 1 olelo mai ai. "Aloha no paha ka ai ame ka ī'a oka aina, ua makaukau ka ai, ua makaukau ka ī'a, hookahi no mea 1 koe kahi wai oia ka awa, penei hoi ka ono 0 nei mau mea ai a mu mua aku la kahi apu awa, a pau, komo mai ia kah

pupu a he ka'u kemio wale no ka hoonuu ana aku o na mea ai e a'e." u A.e ua pono oe, eke lii, wahi a Hiiaka ī pane aku ai 1 ke kane la Lohiau, me ka hoomau ana mai: \ He awa no\ aia ka awa la, aia 1 Puna, ka awa kau laau a ka Manu." He kulou ana iho na ke poo o Hiiaka 1 lalo a īa aea ana ae'no o ke poo iluna ku ana ua pu awa nui, o ke kumu ame ka lau īmua o Hiiaka.' la lalau ana īho o na lima oia nei 1 ua pu awa nei kaawale na lala me na lau, kae iho Ia ke kino oka pu awa. He pupu ana ae no o na poho lima elua oia nei 1 ua pu awa nei, ua wali iho la me he 'la ua mama maoli ia, a ku'i īa hoi. O ko fjiiaka hana īho Ia no īa i ka awa o ke kane, a makaukau ka hee aku la i loko o ka apu a ku, alaila, huli ae la 1 ke aikane kaikoeke la Kahuanui, a pela nohoi ia Kauakahiapaoa "Ea' o olua pu hoi paha kekahi emupu 1 ka awa o ke alu nei?" Ae aku la no hoi o a ma Kauakahiapaoa laua kekahi e inu Ika awa kaulana o Puna Hana mai la. nohoi o Hnaka, a ku, iloko o ka apu, oiai, ua lawe pu mai la no ka a-ipuupuu ī keia mau pono a pau. Ia heie ana mai mamuh o kona maa 1 kana mau aln. Ku īho la ka awa īloko o na apu ekolu, alaila olelo ae la o Hnaka īa Lohiau, i pule no ka awa o "lakou, a ma īa wa hookahi no hoi, aku Ia o Hiuka ma ka waha o Lohiau 1 na huaolelo pule apau o ka pule a Kaana hau i pule ai ma Kailua, elike me ka mea 1 hoike ia ma ka Helu 42 o Ka Na'i Aupuni ai oko Lohiau oli ae Ja no la Ahe keu no Im oka lea o nei olioh ana a ua alu nei, a eia ua oh pule nu i a hiauKAU HKLU 156 PULE N4 LO 11 \U FCEIA 1 O Pele ko'u akua 2 Miha ka lani, miha ka honua 3 A wai kai, a wai lani 4 Kai awana ka awa nui a Hiijaka 5 Iku ai kuu mauhola 6 E, 2 mauli nau 7 He hale mauhola—e 8 E kapu kai ko awa 9 E Pele Honuamea e kala 10 E Haumea wahine 11 Oka wahine i Kilauea 12 Nana īai a hohonu ka lua 13 oua mau wahine a Makalu 14 Oua mau wahine oka lani 15 O Kupuna wahine 16 oka wahine īnu awa hana 17 Kanaenae ahe akua malihim 18 Hele hoi ke alo mauka o Kau 19 Hele hoi ke ala makai o Puna 20 Ke oneanea la ika pua lei 21 E ola ka wa i Apua 22 Ka pnna l Kulaula 23 Hoomaha aku i Puulena 24 Aina ake akua i noho ai 25 Kanaenae ake akua mahhim 26 Aole nae nei he malihmi 27 He kamaaina. Ika pau ana o keia pule a Lohuu ehke me la i haawna aku ai laia e tfnaka, a ko lakou mu iho Ia no ia i na apu awa o lakou a pau, a kau mai na pupu hoomalo awa, a ai īho Ia no hoi lakou nei me ka piha hialaai nu j. Oia ai ko lakou nei a pau, ia wa lohe aku la lakou nei i ka hula mai a kekahi poe hula, ame ke oli pu mai mai no ho ' 0 ( ka P° e oli, a lealea no hoi ka poe piha lealea. '°^ e ana aku ° Lohiau ī na leo hula, kam wale iho l a no kana uhu > a P ane mdl Ia »ke aikane la Kauakaniapao me keia mau olelo. Ina no hoi paha, penei keia kau ana mai la a ka ona 0 ka awa, a haa iho kaua i ka nu'a o ka moena me na pahu akaua, he ui mai hoi kau e ke aikane, alohe mai i ke "E hoominawanui ka lealeu eke ain," Wd hi a Huaka 1 pane aku ai, "A pau hoi ka'u ap* ,na aku maluna ou, ala.la, nou aku ,a manawa, ak s alu O ke.a wa la e a, „o'u ho, ,« no ke K.anuna. 0 ka hele no ia a ahiah., paina hou no lakou nei. Ai lakou nei a pau, o ka hoolele iho no ia 0 Kahuanui e hoi, oiai hol o Kauakahiapaoa i hoololohe iho ai e noho no oia tnc ke aikane. Aole hoi kela o ko Kauakahiapaoa kumu wale no i makemake ai e noho me ke aikane, aka, i loaa ai iaia kekahi pono ma o Hnaka la, a e nana mai ho» kekani ia la a me K.i nono ana aku oia mua aku 1 ka ho, ana a Kahuanu, a noho iho la o Kauakahu- •'£ 7,' ? ° H "" ka 'ka kane ' k h. hele hou ana kaua ,ka auau ka,, ke,a po, oia, o ka po maoli keia, o Akua. ' "Jle kai luu po ko keia po I elima au luu ana. A pau ,a mau luu ana au elima, alaila, ho, nui kaua a ka hale no,, , elnna au ,nu ana , ka ™ o loko o ka hue ih, I„ a Ua h "oko )a kMa papa hana a Hnaka, a pela mau o H„.,ka , han.i a, a hoeai ka po o Olepan, alalU, olelo n.al 1.1 0 Hiuk I Ike ka'ie 11 Lohiau; "Apopo o Kaloakukah, la, noUUa, he kapu Ka.alo. ana ko ka hale uei 1 kx la apopo. I ekolu p<, e kapu ai. Alaila, kapu aku kakou i n ' po, o Kane ame Kanaloa. Ma ka po o Lcfno niha k, I hele elua o kuu papa hana." ' P / ka ma ~ īa po a ao, oia ka p 0 0 o ko Hiiaka fe, pu ,»o ,a „o la. Ua ,„a U ke,a kapu „o „