Kuokoa Home Rula, Volume VII, Number 17, 23 ʻApelila 1909 — KANAWAI MA'I LEPERA HOU. [ARTICLE]

KANAWAI MA'I LEPERA HOU.

No ku ponnukiu o ko niak'iu poe heluholil nmt» ka lah'iu Hawmi nohoi «iian ko hoolnha aku nei makou i k'" Kannwai llelu Si", 1 lilo i kLinuwai no kakou 1 nei wa, n. 01:1 lnu, ke ' Kanawat e hoomaopopo ana 110 ka Malama ame ku Lapa.ui ana 1 ka Pue 1 loohia ] ka Ma'i Lepeia." 0 kn malam imnlnna Hnwau.no kei.i a makoil e hoolaha aleu uei. KANAWAI 81. E Hoomaopopo anano ka'Malama ana ame ka LaPAAU ANA I KA POE I LOOHIA I KA MA'I LKPERA. Ē IJrvlwloio >■ lu AhaoMo o kr Ter>fore o llawau Pauku 1. Halema'i. E liukuluia ona halema'i kekahi wahi ma ka Mokupuni o Oahu, Teritore o Hawaii, elike me ke kauoha a ke Kiaaina, no ka malama.ana i na poe ī loohia i ka ma'i lepera, a malaila e loaa at la lakou ka lapaauia ana elike me ka mea e lawelawem aku ana, a i ole ia, e aponoia ai hoi e ka Papa Ola. Pauku 2. Lapaau ana ma ka Halema'i E lawelaweia ana ma ua halema'i nei, na hooikaika kupono maoli ana, e loaa ai he hoolaia ana o na poe ma'i lepera, a e malamaia no ua poe ma'i lepera nei elike me ka hiki ke hana īa, a e loaa no ia lakou na pono kuokoa, 1 hiki ke hoomaopopoia, aole ia he mea e poino ai ka palekana o ka lehulehu. E lapaauia no lakou e ke kauka, a i ole, poe kauka laikiniia hoi, elike me ka ka papa e hookaawale ai, aka nae, e hiki no kekahi mea ma'i lepera ke lapaauia malalo okona mau lilo ponoi iho, e kekahi kauka laikiniia ana~ ē koho ponoi ai, ke makemake oia ma ia ano, malalo no nae o na olelo alakai a ka Papa e kau ai. E loaa no i kela ame keia kanaka, i kela ame keia manawa, ka nanaia ana me ka uku ole ma ua halema'i nei, no ka hoomaopopo ana, lie ma'i lepera paha oia, a, aole paha, a, ina e ikeia, aole oia he ma'i lepera, e haawi aku ka Papa iaia, ke noi mai i palapala hoike, e hoakaka ana ia mea, ka la i nanaia ai, me ka inoa, a o na inoa paha o ke kauka a poe kauka paha 1 lawelawe ma ia nana ana. PauUu 3. Hoike ana, O kela ame keia mea, ī kaa ole malalo o ka malama .ana, a 1 ole, malalo o ka hoomalu ana a ka papa ola, i hoomaopopo, a i ole, i loaa hoi he kumu e manaoio ai he ma'i lepera oja, a ī ole, o kahi mea okoa aku hoi, e hoike koke aku oia ī ka papa, a i kona agena ī aponoia, no ia mea ame na olelo hoakaka e ae apau ana ī īke ai, a e kauoha mai ai paha ka papa īaia. Pauku 4. Nana Ana. 0 ka mea i hoikeia mai pela, a, ano e ae paha, i manaoia he lepera oia, e nanaia no oia, ma kela amekeia manawa a wahi hoi, e ke kauka ■ a poe kauku paha, e aeia ana e ia ame ka papa, a ī ole, e kona agena hoi. E hiki no nae i ka papa, a i ole, i kona agena hoi, ma ka hana pela, e kauoha aku i ua kanaka la e hele mai ma ka manawa i hoakakaia aku, aole nae emi malalo o elima la mahope īho a ma ia manawa a. ma īa wahi, e nanaia aku oia e kekahi kauka i hookaawaleia no īa hana, no ka hoomaopopo ana, ina pahā he lepera io ua k|naka la. Aka nae, ina makemake ua kanaka nei, aole na hookahi kauka wale no oia e nana, e hoike mai oia pela ī ka papa ola, a i ole, i kona agena hoi, ma kekahi wa mamua o ka manawa i hoikeia aku iaia, a, e hiki no iaia ma ia manawa, a i ole, īloko paha o kahi manawa hou a ka papa, a o kona agena paha e ae ai, e hojke mai hoi i ka papa, a, j kona agena paha i hookahi kauka i laikiniia, a ma ia ano, e hoike aku ka papa, a i ole, kona agena hoi, iloko o na la elima, mahopo aku. i ua kauka nei i laikimia, i ka lua o na kauka laikini, a ma ia manawa nohoi, e hoike aku ia i ka lohe i ua kanaka la, ame ka elua o na kauka, a o nei mau kauka elua i hoikeia ae la, iloko o elima la mahope iho, e . aku.i ka papa, a-i kona agena paha i ke kolu o na kaUka i laikiniia, a ina e hiki ole īa laua ke hana pela, alailā,'na ka lunakanawai kaapuni o na aha kaapuni, o kahi e nanaia ana ua kanaka nei, e wae i ke kolu o na kauka, a maloko hoi o ka aha kaapuni ekahi, na ka lunakanawai kaapuni ekahi, e wae, a ma ka wa hoi e hiki ole ai i ua kanaka la e wae i kauka iloko o ka manawa ī aeia, alaila, na ua lunakanawai kaapuni la, e wae i na kauka ekolu, a e haawi koke ia aku ka hoike e ua lunakanawai nei, np kana wae ana i ua kanaka Ia ame ka papa, a I kona agena paha, i ka loaa ana o na kauka ekolu i waeia, e lawelaweia no ka nana ana e lakou, a i ole, e ka hapa nui pahaolakou, ma ka manawa kupono a ma kahi hoi i hoikeia e ka papa, a ī kona agena hoi, me ka hoike mua īa ana aku nae o lohe maopopo, e ka papa, a e kona agena paha, i ua kanaka nei ame na kauka. Na ke kauka, a i ole, na na kauka paha i lawelawe ī ka nana ana, e hoike aku i ka papa, a i ole, t kona agena hoi, ma kona a ma ko lakou manaq ana, he lepera ua kanaka la. Ina o na makahiki o ua mea la, aia malalo o - umikumamaono makahiki, alaila, e hiki no i kona makua, a kahu malama paha, ina he mea hiki kekahi oia ano, ke hana i ke koho ana i hoikeia ae nei. a ma ia hope iho, e ku • no oia ma ka aoao o ua keiki la, ma na hana malalo o keia pauku. •Ina. hoij_jnahope iho o ka nanaia ana, i hoakaka īa ae la maluna,-aole.he Jepera o ua kanaka nei, alaila, e haawi aku ka papa iaja;it&mdi mai oia, i palapala hoike, e hooinaopopo anā ia rrieā/4ca la ; riitanaia ai. ame ka īnoa, a o na moa'paha, o ke'kauka i pōe.kauka* ī lawelawe ma ia nana ana.' Pauku 5. Lawe ī ka Halema'i. Ina ma i.i nana ana, ua īkeia ua kanaka nei, ua loaa oia i ka lepera, e ua kauka a poe kauka paha, a i ole, e ka hapa nui paha o lakou, e laweia aku no oia e ka papa, a e kona agena paha i \ halema'i la. Ina e hoole ua nei, a i ole kino ole mai oia, a waiho mai iaia iho no ka nanaia ma ka manawa a ma kahi i hoikeia, a i aelikeia ai hoi, e hiki no oia ke hopuia a laweia aku i ua halema'i nei, ma p ka palapaL hopu i hoopukaia e kekahi kaa-

yjr'. t. ii».i ai.| «ip n x ir,.'.nU'!. "> kci«al" ;) i houhikiia, e aii.», i iio. ku.iiu l;LiX.«:'. >, d milaila oia e nanaia ai, ama kahi kokoke paha, ehke me ia 1 hQakakaia ai ma ka pauku 4 o keia Kanawai. noho na poe lepera agau ma ia halema'i, malalo oka malu o ka papa ame kona agena, a hiki i ka hoōkuu pono īa ana aku, elike me ke kanawai, a i oie hooneeia aku ma ke kauoha, a 1 ole, ac ana a ka papa. Pauku 6. Lawe ike Kahua Ma'i Lepera. E hiki no kekahi mea ma'i lepera, ke hooneeia mailoko aku o iia halema'i nei, a i ole ia, mai kekahi wahi e ,ae paha ī ke kahua ma'i lepera, i kela ame keia manawa, mamuli o kona ae ana, aka, aole e laweia. aku pela kekahi ma'i lepera, aia a noho oia maloko o ka halema'i no ka manawa e eini ole ana malalo o eono mahina, koe wale no ka manao ana o na kauka laikiniia ekolu ki nui, aole e loaa ka pomaikai io maoli ma ka hoomau ana aku i kona lapaauia ana malaila, eia nae, o kela ame keia mea ma'i lepera i paa mai mamuh oka hopu kanawai maoli ia ana, a ī ole, aohe makemake e lawelawe lapaauia, a i ole, e malama i na rula ame na loina hooponopono e aponoia ana e ka papa a e kau paha, e laweia aku no ma ia ano ī kela ame keia manawa. I ka wa e laweia aku ai pela, e noho no oia malalo o ka malu o ka papa a hiki i kona hookuuia ana aku elike me ke kanawai. Pauku 7. Hookuu Ana. O kela ame keia i paaia ma ke ano he ma'i lepera, ma ka halema'i paha, a i ole, ma'ke kahua ma'i lepera paha, e hookuuia no ma ka wa a ka papa e ike ai ma kekahi ano, aole ia he mea nia'i lepera. Ma ke noi ana aku a kekahi mea, i nana mua ia, ma kekahi manawa, aole emi malalo o hookahi makahiki mahope iho o kona nana mua ia ana, e nanaia no oia e na kauka laikiniia ekolu, e waeia ana mamuli o ke ano i hoakakaia ma ka Pauku 4 o keia Kanaw a'. O ka olelo hooholQ a ka hapanui o lakou e hooia ana, aole oia he ma'i lepera, e loaa no īaia ke kuleana e hookuu loa iaia. 'Pauku 8. Na Lilo, Na RuU. E lawe no ka papa ola i na lilo apau no ka hele ame ka hoi ana. ame na hlo kupono e āe apau i hoohloia malalo o keia kanawai, a e kau hoi i na lula apau, na loina hooponopono ame na palapala pa'i hakahaka, a hana hoi ī na hana apau e pono ai ka hooko ana aku ī na olelo oia mau rula me nji loma huoponopono. Pauku 9. Ka Hoopai. 0 kela ame keia kauka, a makai paha, a luna aupuni e ae, e kue ana i na olelo o ka pauku ekolu o keia kanawai, eku no oia i ka hoopaiia, Ika hoopai dala eoi ole ana manma o Hookahi Hanen Dala, a mawaho ae oia hoopai, e lawaeia no kona laikini lapaau, a i ole ia, e hoopauia hoi oia mai ka oihana aku, elike me ka mea e īkeia ana. Pauku 10. Hoopau ana. Ua hoopauia ma keia ka Pauku 1122 ona Kanawai Hooponoponoia ame ke Kanawai 122 o na Kanawai o 1907. Pauku 11. Ma keia, ke hookaawaleia nei ka huina o kanaha tausani dala, mui loko mai o na dala Uoko o ka waihona mai o na loaa laulaha mai, no ke kukulu ana ihalema'i malalo o keia Kanawai. Pauku 12. E nana keia kanawai ma kona aponoia ana. Aponoia i keia la 14 o Apenla, A. D. 1909. (Kakauinoaia) WALTER F. FREA R. Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.