Kuokoa Home Rula, Volume VI, Number 49, 4 Kekemapa 1908 — E Hooponopono Houia Anei ke Kanawai Oki Mare? [ARTICLE]

E Hooponopono Houia Anei ke Kanawai Oki Mare?

Eia ke ku nei maloko o ko kakou "Kanawai Hoopono ponoia," (1905) Pauku 2240, he Kanawai pili i ke Oki Mare, a e olel.o ana, penei: "Ina i okiia ka mare no ka moekolohe, a hewa e ae paha, i me ka moekolohe, alaila, e .hiki no i ka mea hewa ole ke mare hou." 0 keia kanawai e ku nei, oia ka hapa mua o ka Pauku 1334 a ke Kanawai Kivila, o 1859, e heluheluia ana na olelo o ka Pauku holookoa, mahope aku o na olelo o ka mahele mua i hoikeia ae la, penei: "I ka wa ana e makemake ai; aka hoi, aole n 0 e hiki īka mea hewa ke mare hou, aia a make ka mea hewa ole. man£l no nae ko kela ame keia Lunakanawai o ka Aha Kiekie, e haaw] ī ka palapala mare hou i ka mea i okiia, ke maopopo i ua Lunakanawai nei, ua hala na ekolu a keu paha, mai ka Ia i okiia'i o ka mea hoopii, e mare hou, aole nae i hewa hou ka mea hoopii no ka moe> kolohe, a me ka hookamakama paha." Ua manaoia e kekahi poe ike kanawai, uapili wale no na olelo o ke kanawai e ku nei i keia wa, oia'hoi, kela Pau ku 2240, o ke Kanawai Hooponoponoia (Revised- Laws) no ka aeia anaoko mare i na poe i loaa ka pono oki mare no ka hana hewa moekolohe ana a hewa e ae paha i like me ia ke ano, i hanaia e ka mea i hoopiiia, a e ka mea hoopn paha, ī ku nae ka hewa moekolohe iaia, a hewa paha i' like me ka moekolohe. Nolaila, o ke okiia ana o ka mare o kekahi mau mea i mareia no ka hoeha a -hana ino paha o ke kane mare, a i ole ia, no ka. malama ole o ke kane i ke ola o ka wahine raare- aole 'hoi i kahi aahu; aole 1 1 kaiu e noil ° ai ; a °le loa no ma na mea e pono ai a e oluolu ai ke ola ame ka-noho ana o ka wahine, aole ia he mea.e loaa ai ka pomaikai mare koke i kela ame keia o ia paa ī okna ae -la, e mare liou aku ai i kane hdu a i wahine hou paha. _He kulana hoopilikia maoli keia o ke kanawai no ka pee i loaa na pomaikai oki mare mamuli o na kumu i hoikeia ae la, aole tioi no ka moekolohe a hewa paha i like me ja ke ano i hanaia e kekahi aoao i ku imu/p ka Aha no lttn ana e okua ko laua berita mare. He lehulehu loa o P° e e noho nei mawaena o kakou i keia ia, i loaa ka pomaikai okimare mamuli o ka hana ino a malama ole o ke kanei keola oka wahine, a pela j loaa na kane ame na wahine mamuli o ko lakou marē Q kahi i ku ai ka pilikia Jga o keia kanawai, ma ka

manao o kekahi poe loea kauawai, oia ka ulu ana mai o ka ninau pih i ka waiwai o kekahi mau mea i mareia, mahope koke iho o ke okiia ana o kekahi o laua, mai ke kane mare mua mai a wahine mare mua mai paha, no ka hewa malajna oig i ke ola, a ns ka hana ino (cruelty) paha, a he waiwai paa hoi ko kekahi o laua; a i ka make ana o ke kaae, ina no ke kane ka waiwai, aohe nae a laua mau keiki, a koi ka wahine i koiia kuleana hooilina iloko o ua waiwai la o kana kane. O keia ka manawa e ulu koke mai ai ka ninau; he wahine anei kela i mare ku i ke kanawai ia e ka mea i make? Eia kekahi ninau e ulu mai ana malalo o kela mahele nianao, penei: Ina ua okiia kekahi wahine mai kana kane mare mai mamuli o ka hewa haalele loihi wale no a piha ekolu makahiki, he waiwai paa no nae ko kela kane ana, a he mau keiki hoi kp. laua; a i ka make ana o kela kane, a ola mai kela wahine i haaleleia no ka hewa haalele loihi' a piha na makahiki ekolu, me na keiki a laua, oiai na.e ua mare hou nei wahine i kane, a ua nunui ka iaua mau keikij alaila, o ka ninau, e loaa ana anei ke kuleana hapakolu i keia wahine (dowa) iloko o ka waiwai paa o kela kane mare mua ana? Ua ulu ae keia ninau ma o ka Pauku 2244, o ke Kanawai Hooponoponoia (1905) e ku nei i keia wa, oia hoi: "Aohe kuleana o ka wahine i okiia no kona moekolohe a hewa e ae paha, i like pu me ka moekolohe, iloko o ka wai paa o kana kane, aole nohoi ona mahele iloko o kona waiwai Jewa." A ke hoohui i ka manao o keia Pauku me ka manao i kukuluia ma na hoakaka mua ae nei, aole e ole ana ka hokuku ana mai o na manao hihipe'a o ke kanalua ma ka aoao 0 ka poe i okiia na berita mare no ka hewa moekolohe a hewa e ae paha i like jpe ia ke ano; a i ole ia no ka haalele wahi moe paha a hala na makahiki ekolu ma ka aoao o ke kane a o ka wahine, a i ku na koi waiwai ana ma na kulana a makou i hoike ae la. He mea n&opopo loa, aole e ole ana ka ulu rfiai o na njnay o keia ano ma keia hope aku imua o na Aha Hookolokolo; a he mau mga hoi ia e hoopilikia nui ia ai na poe hala ole e noho nei i keia wa. Nolaila, ke mana'o nei makou, he raea pono i ko kakou mau Solona e noho ana ma ka Ahaolelo e hiki mai ana ke nana koke i keia pilikia. O kahi mea aka nae, i ka Ahaolelo mua iho nei nohoi o mea ma ame mea tna, he poe Repubalika a he poe Demokarata nohoi, aole nae lakou i ho-umeiie i nei mau puu a lala hoi i keia mau k*e a pololei, no ka pomaikai o l<a poe mare e noho nei ma na kulana a makou i lioaiai ae la maluna. 0 Waikiki ana kahi hoolulu o na koa pu kuniahi o Amerika; a o Leiiehua ma Ēwa, ke kahua hoolulu o na pualikoa kaua li,o. Ke hoonee ia nei na hoolala ana o keia mau kahua me ka helomua lqa, a ma ka wa e pau pono, ai mai ūhnit ■ koa haole.