Kuokoa Home Rula, Volume VI, Number 47, 20 Nowemapa 1908 — E A'o i ka Olelo Beritania [ARTICLE]

E A'o i ka Olelo Beritania

O na .poe ake hobmua ap.au mawaena o na lahui naauao o ko ke'ao. nei noho ana, a o ka oi loa aku nae paha, oia na kanaka opio o lapana aoqe, Kina; he makemake loa la-. kou e loaa ia lakoii 'ike Olelo Beritania; a nolaiī'a, haawi nui keia goe i ko lakou mau manawa kaawale apau o ke ao ame ka po no ka huli ana i keia olelo: oka poe o lakou i kupono no ka hele Kula au,puni a Kula kuokoa paha, e hele ana 110 iakou ma ia mau kula; a o ka poe hoi o lakou i paa i i ke ao, aia ma na po a ma na wa' kaawale e ae e huli ai lakou i keia ike.

He mea oiaio, mamuli o ka hoomau ana o keia poe ma ka huli akahele ana i keia olelo, mai ke anuu haahaa a pii aku iluna, ua loaa no ia lakou he ike a he makaukau maoli ma ka olelo Beritania, a ua hookuponoia hoi lakou no ka nee ana'ku iloko 'o ko ke ao nei noho ana ma ka imi ame ka huli ana i na mea e loaa ai ka nohona kuonoonō ,a holom'ua, a e kaulana ai hoi ka inoa ma ka ainaiianau, īna ka aina hookama, a i ole, iloko nei no hoi o ko ke ao nei apau.

He mea pono ke hoomahui na Hawaii opio o nei maii }a o Hawaii i keia kulana mikiala a huli naauao o keiamau lahūi o Asia. Oka ike ame ka makaukau oke kanaka opio. Hawaii ma ia he waiwai nui Ua loaa iaia he Kī e®herpo ai. kekahi mau ipuka i hoonohoi'a ai kekahi mau hana e loaa ai ke dala a ka lehuiehu, a i ole, o ka na poe kuonoono h'oi o loko o ka aina.

Inā no he wahi ike iki ko ka opio Hawaii i ka heluhelu, i ke kakau a i ke kamailio ana i ka olelo Beritania, alaila, mai hoohemahiema ua kanaka opio la i kela wahi makaukau iki i loaa iaia ma ka hoopalaleha wale ana, aole hana mau ma. ke kamailio ana, ma ka heluhelu ana a kakau ana paha. E mioi no ma ka namu ana me na hoa ioi aku ko lakou ike a makaukau hoi mamua o kona. E palaleha ole i ke kakau manao ana ma ka olelo Beritania, a e hoopale ho| i ka hilahila. mai iaia ae, a e hele no imua o ka poe ike ma ia olelo e nonoi aku ai e hooponppono mai i kana manao i haku ai ma ia olelo. E heluhelu mau i kabuke ao-piliolelo (Grammar); e hoomaamaa mau i ka hookuikui ana i na huaolelo, a pela'pu hoi m ko lakou kani pololei ana. Ina he wahi buke hoakaka ,a wehewehehuaolelokau, ma ka olelo Beritania a i unuhiia na hoakaka ana o na. ano o na huaolelo ma ka olelo Hawaii, alaila, e hoomanawanui no ma ia wahi buke e hoomahele.ai i ka huli ana i ka manaookahaawirfa ay e heluhelu ana. E hoao nohoi e unuhi ia haawina heluheiu Beritania a i ka olelo Hawaii. O ka hoopaanaau ana i kekahi mau haawmk heluhelu a hai paanaau ae ia mau haawina me ka leo nui moakaka a pahee maikai hoi o ka olelo ana, he hoomaamaa ana ia i na piea paahana kamailio iloko o ua kanaka opio Ia e hookupono ia lakou no ka hana i makemakeia ai lakou e .hana aku. A maluna aepna mea apau, mai hilahila ika naniu imua o ka poe ike, oiai, he alahele ia e loaa ai iaia ka ike namu. Oka mea maK&oi, ku no imua q kahi ona 'lii.

E hele aka ana no ko kakou nei nohona huli . ola a a huli waiwai a kuonoono o nei mau la e nee nei, a o ka oi, aku.o kela mau la e nee o mua aku nei a kakou e ka'apa akp nei raa ka ike namu olelo Beritania. Eia-kakou ke nee aku nei a hoea aku i ka ]a e rula mai ai ka olela Beritania, oia ka oleio Oihana Aupuni o loko iiei o ka aina, a oiahoika olelo kaukanawai. O ko kakou' Haleo'na Lunamakaainana, o ia wale no koe i keia wa e helē h/'nipe nei me ke kawelewele ana o ka lawelaweia ana o ka olelo .Hawaii, Pehea ana la ka loihi e kaanini aku ai ia Hale ma ia anoa hiki i kona kapalili maoli ana ma= ka olelo Beritania wale no na hana apau. A o k'a poe i īke i ka •ōielo Beritania o lakou ke rula aku <?na iā hale. He mea minaminano nae.keia. Aka, o ka hopena maopopo no nae la e nee aku nei kakou. Aohe hiki ke alo ae," oiai k« onou nei no kakou, ma ko kakou mau koho ba!ota ana apau e nee nei, no ko kakou hoea īaelae aku ia hopena. Mai huhu i ka ]lome Hula, ea!