Kuokoa Home Rula, Volume VI, Number 42, 16 October 1908 — Owai ka Kakou ELele e Koho ai? [ARTICLE]
Owai ka Kakou ELele e Koho ai?
O lea uluau Analuua ae oia kekalil 0 na iuimu anfo mīi y kela ame Jteiu niaUilaiuiina i alulia i kona aina, Uona Luliui iuuu ia- iho, e iiono ai e haawi ai i ua uoon'oo ana u'ie lte kanaka makua; no ka mea, ko liau uut aku nel, kokalii o ko kakuu mau poiip maluiia i) kaua mau.haua iloko o_ka Aliaoleio .Uiiiui p ka alna; 110 ia iuea, ko mauao nel makou he mea pouo nu ia makou e koike aku 1 kekahi mau kuniu kuuono e liiki af & ia. na aoonoo maikai o lea ielmlehu o koha ao i kanaka kupono e liele aku i ka Ahaoloio 'Laliui, o uaaa a kiai ine ka makaala i ko kakou mau poiio; a i ole hoi e leaualako ia ko kakou man noh'o ana martītia a manuili o na poio ■ anie na olelo akamai, aka, o ka io maoli nae aole iioko olaila. Nolaila maanei ke hoileo nei maskou i kekahl mau mea, e ike mai al ka lohulohu I na kuuiu kupono e aiakai ia ko lakou īuau noonoo o koho ao i ko kaiuika kupouo no ia kulana kiekle lloko o ka mana o ka lehulehu. Ua hanwi ae lialeou i ko kakou uuui leakoo ana 1 ko Keiki Alit no na makahiki eono I hula ae nei; aka, o ka kakou i iko ai, o ua Xiiiniluuur ma kona Papa Kumuhana ana hol i liooliiki ai e liooko aolo no oia i liaua ia .maii mea; e iaa ke Kanawal e liooioli ana i ka l'auku 73 o ko' kakou miiu Kanawai Kuiim.; i mea iioi e loaa al i ko kakou Aliaoleio Kuloko ka mana e hooioii i ko kakou mau Kanawai aina; aoie no ola i houo iki e iiooioli i ua Pauku la; oiai nae, ua lioohiki oia e hana aka, o kana 1 liaaa ai, ua hookomo aku ia oia i Kanawui e liaawi ana 1 na Mahlko 1 na Hooiimaliuni no na makahlki he iwakalua, oiai nae ke Kauawal Kiuuu e ku ana ia manawa no na makahiUl elima wale no.. Eia hou, me kona hoike ole mai !a kakou mamua ae o ka manawa, a i ka īnaunwa hoi ana ī hoio ai, e hookonio ana ola 1 knnawui o hoopiha hou mai i na Lima Hana iloko o keia aina, oial uo nae ha Lima Hana o ka . aina e aioho ana me ka piiikia i ka A ina no oukou e haawi iho ana I na noonpo nmikai ana, ulaila, e l)ilv! aiiu ana.no kti oukou mau 01010 Hophoio elike me ka makou o manaoUuia nei. Kia hou, i ke Kau Ahaoielo o ka Makahiki 1903, ua hooholo iho ko kakou Ahaoleio Kuloko i kekahi Olelo Hooholp e noi ana i ka Ahaolelo Laliul e hookaawaie i kekahi pun Dala no na pono o ka Oiliana Hoonaauaq iloko p ka aina, i mea e hiki qi i ko lealeou Aunmii Terityi'e kukulij 'i kekalU Kula Nui iloko o ka aiaa, a I liiki ai hoi i na keiki ilihune ke ao j pa Oihaaa Loip, Kaukii, Enekinia, Wiliki ame na Olliana auo like; oini, mamuli o ka.nele o ka hapa nul a o ka ilihune o ka Lahui, ua hiki 010 ia lakou ke hoouna i ka lakou mau 'keiki e ao ia mau oihana ano nui o ka noho anai 0 ka haiia nui a ka Eleie Alii i hana ai,- oia no no ka i>ono wale no o n'a Mahiko amn na ī|pi Monopole a Aiunu o ka' r.ina;".o kana mau letā mai Jte kahua mai o kfina*mau ua hoouna wale ae no oia i na Nupepa Haole, aka, ua hookae maoli no bi(t- i ua'Nupepa Hawaii, a aole Qia i hoouna mai ia iakou i na lioike o kana mau hana i hana ai ilokp o ka Ahaoleio; oiai nae, ia manawa hookahi, mai na Ilawail ae o ka aina ka }iapa nui o kona mau balota. Nolaila, me keia jnau hoakaka ana, ke ike mai la 'no oukou me ka maopoi>o aole kumu leupono ikl e haawi ai leakou i ko kakou mau balota i Ue Keikl AUi. Ua lawa ia i kela m.ail makalilki eono i hala ae nei. Ua hoike ia mai makou niamuli o >
na/haiololō a Rlr. U L. MeCuiulli!SB 1 /hele. iiku nei nui iui MoT\ui)uni ua hoopunllioi aUu ia i ku .niauuo o iai lehiilelui e kolio uu laia; nulaila, he mea pono la makou o liolko ak» i keia mau mea nialalo ilio 1 nwa e'lUe pono mai oukon i ko kuhihewa lee koho ao oukou iala; ua kau uui iho kona h)>iaklia, aua nialuua o ke Kumuhana' a na Uemokalalea e pili ana 1 na Kauawai aina;"ke holko noi lakou me ke kuhlhowa mu ioa, a hoopili ia mai na Kanawai alna o Amei'ika' nei, e ioaa ae ;uiu i na llawaii, o kn alna' na ponuilkai o lea lona wnlo ana o na alua, a i oie ia, e loaa ae una iti. hikou na ahui īue na hunmkuai emi loa. lve moeuluuio palaualelo loa tn, uo Ua mea, ua kupono im ia nnui kanawai ma' ka aina maluia, a imi PIIV phi'o, iio ka moa, he nui liewahowa ioa na aina i oua ia o ke Auimnl malaiin, aka, ma iiawali uol; ho uuku loa na wahi aina sui]nml i koe; oial, na ike uo kakou o na aina o liawali nei, iuv pau no kii haiiunui i Mnhiko anus na Ona Miliona o ku 'niua eiilie la no' īue ku Moho u na Dc*u>knlaka aiue'na poo o ko lakou auna hookalU. 10ia hou, ina o hoopiU ia uiai aua nu Kauuwai aiua o Anu>rika nui Ilawali nei, alnil», e i>au e ae ana m im aina Auimnl i na poe mea aaiu, uo kn niea, o iakou no ka poe e ioaa ana o na i»oe itmv aina mvna e aua i iio lakou mau aimv; a eia liou uo lioi, he mea no iiv o lilo ai na ulai hooliniaUm<v 0 i! ;l ivin',v aupuni nu ke Aupun'i makua, a iiooiiiUkia lou 'niai i ko kakou waihonn; a oiai, o ko kakou mau Aio Au]mni, ua liokoko e piha ka Kha Miiiona i keia \va, noiaiia, hm e Uwo ia na aina Aiipuni uo ko Avi])uui M'aUua. alai\a, e hooUuuia niai ana kekahi mau auhau kauioie 1 mea o hiki ai ia kakou ke uku i ko kakou nuui ale auimni; oiai nne, nm k» kakoilmau Kanawai e Uu uoi, o nunn ae oukou l ha l'auku 377 o ko kakou mau Kaimwai i hou ia; e ike una oukou,. o nn. kumukuai o na aina Aumuil o kuai ia nei ola iho la kā mea nana e uUu nei i ko kakou mau Hona Aie Auimni no ua īnakahikl he aneanp iwakalua i UnUi ut s nei Am'o kein niau luiukaka anu. o iKo ana no oukou nia ke kaiialua 010, ho hana UuliHiewa loa 1111 oukou Ue Uoho ae ia. linekona Kllwal 1 Klo'e- i 1«' Aiiaololo n«i; he moa pono 110 e no lio 110 oia 0 nanu i kcj,nn> miiu aiim nuL howahewa aino Uonu nmu poiie MaliiUo 'lohuiehu, a mai alaleai hewo kßi,i mai) lipohHil mia imua o ouUnn oiai, he mau hoohiki ljalota walo ih ia. A nu Ua lione loa e nana ilm 110 ouUem ma na Kumuhana a Ua Kloie nia ka nono o ka T«ilml. Cliai'les Kn hillaulani Notloy, e holo nei e ik<* ana 110 onkou me lee nkalia loa pohihihi ole; oia im Kumnlmiin tc nn pono lauln o Ua lehuiehu. O na Kumuhana i haawi la i ke Keilei Alii mamua Ue ku mai nei kn Hlele ft kn a liooliiki ae e hoolUaikn ana oia e hooko ia na Kuuuihana ninikai r.o Uo ka Lalnii niiiu pomaikaii.a o liooikaika ana no lioi oin e iona mni i puu Dala o ?250,000 110 ka pono o ka Oihana Hoonnauao iioko 0 Ua nina; a ma kp ano nui, oln lea Molio kupono no ka pono o nn poe ilihune ame na pou» waiwai; e na Molio e ae e'liele -wale ann no Inun uo ka pono 0 ka poe waiwai, na Hul Monopole amo na Hui Alunu. E ka L'ahui aloha! e ka I! 0 kn Mahl! e na wolo a Ua ralena | E ku ae a e hele imua o ka palin balota, a e kolio ae i ka Mea Ilanoliano Kale Kahiliaulanl Nofley i Mohp Elele i ola o llawaii. E ola o Hawail t ltc Akua.