Kuokoa Home Rula, Volume VI, Number 40, 2 ʻOkakopa 1908 — Aha Elele Home Rula ma Lahaina [ARTICLE]
Aha Elele Home Rula ma Lahaina
Ma ka Pouha, Supeteniaba 24, i weh'e n. nj ka Aliā Elelo a ka Aoao Kuokoa Home Rula no ke Kaknn o Maui lluiia inaloko o ka liale hookolokolo ma Lnhaina, Miuii, mamuli o kn ae ana mai a Kapeiia Mak >i-'Roljert*Von. He 2S ka nui o na Eiele i ike'ia na. inoa nialoko o ia noha ana p kn Aha, na poe i hiki kino mai anie na poe i hoouna nmi ma na palapala hookohu hope. 0 keia poe i hiki mni, na hele nmi lakou mainna o na lio mai Kipahulu mai, Hana, W'ailuku me Kpanapali. Aole hoj h.e elelo ana o ko Lalwina ih'o l\e niau .ulu ja aia i lee alo o ka nalu g Uo, e nehone ana i ke alo o Puu-'o-!anai. Hookahi elele mai Molokai mai _gi,i o >S. P Ka.ii he "kc;iki kamaiuna no na pili uwapo o HonoluHi nei. He 10 minute i hala ae o ka hoia 11, oiai o nolio una na elele :.p:m maloko o ke ieena hookolokolo, ua kulealn aku la o J 31 Poepoe, ke Alakni Kanawai o ka. Aoao Kuokoa Home Uula a hoa hoī o ka I'apa Hooko. ua weheia ka Ahn. Elele o ke Kalana o Muui elike me lee kuahaua a ka reresidena Chnrlcs Ka hiliaulahi Notley. Hoakaka pu aku la nohoi oia iimia o ia Aha he lioa elele oia no ia aha, mamuli o na hookohu i loaa inni inia mai keluihi mau Elele Home Rula mai nia ke Kalana o Kalawao. Kohoia o J M Poopoe i lunahoomalu no ka manawa,a kulio pu ia nolioi īna ia manawa he kakauolelo. Mahopo iho o ka pule ana a īlev. J H Hihio, ua hooneeia na liana imua nia kr kohoūi (ina o ko komite nana i na palapala hookoliu o na hoa. I ka hoihoi ana mai o leeia komite i kana laoilee, a, a l .onoin, uā apono k:v Ah-i i ka lunahoomalu amo ko kakauololo n.o kn nninawai mau luua nuui no ka Alia, kohoia ko komile kahua hnna me Olulo hooholo. Aponoia ka olelo hooliolo a ia komiLe o k,U koo anai ke kahua-haua holopuni i hooholoia :ū e ka Aha Elole Nui nia Hoiiolnlu nia ka Poaknhi, Auy, Hl. Iloomalni kn Aha. a akoakon, liou ma ka hoL'a 3 auina lu. He umi palm n>innto i koo a kani ka hora 3, nee na olele ni) ka luip,ii hou ana i.na |ig,na, o'a hoi, ka wno ann i n;i inolio 1.010 haloia no ka Ahaolelo, i kapaia ;na ka olelo a ko Ahmi poe, he ]ioe Moho Teritore lakou; a pela hoi na īnolp o ke Knhiuo o Maui Hiiiin. Oiai lakou o kokoko anu e komo aku i ka halo hooknlokolo, lioea una lie Komite mai ka Aha Eldo mai'a na Demokarata e noho ana iloko o Hulo Aloha, he luile ia e pili kokoke ana i lenhi ka Mea Hanohano Wm. '\Vhifo, ka moa-i kaulaua ka "pahu.aila pahee o ka IMaln-o-LH]o." Ilōike ma. hikeia i k« huial.oomah, o ku Aha Klelo (H« ra( , KuhO ua ninkemakeia na Home Huhi e koho i komilono ]ri hui J{uleakuka pu ana ,ne lakou n W ku w «e ana i na «who. 'l a akoakoa hou ana o ka AJia, ua h.apai koke ia ka wae una i na n " ,llH llol ° l,aloUl 1,(1 1;e 'iVreLore, inamuli 0 ka hookaka ana n kn Liinahoomaln, he hana liiki ole ia iaia ma ka aoaoo ki.na , mau luiku elele nia ke Knhuiao Kalawao ke l"i;iaivi nlai i J ;n lakou mau pono wiu: mohu Almolelo mā ka lima o kokahi nioa e :n> a poo e aku paha./oiai aole i hoakakaia uia kon.i palupala hookoliu, hi: n.ana kona e Ii Uuv ai pela. O kekahi nohoi, o 'ke wile no la i laaa i na poe |{l.ho halota o ka Aoao Kno ma k,! Kalana o Kalawao; a , nolaihi, ho pono l ua (lunahoomaln) oJ*ulima pu me ka wae aiia i nn mol Aluiolol,.. llaiv^o W W'hile i moho S C natoa. M,' >au n,,e o _ll,iia,l k ,. J 11 Hihio o Knannpali amo S. J > [ miu, mol.o hinamakaainana. Li! o lakou apau i l>alpjta no k.a Ahaolelo i wa o uono ia n 1- I ia 0 ka Aha lilele Kuok.oa Uoiue % ln,n " ka wao ana i na moho holo halol.a a na Aono el.m o a j'" Il( «kaka ka lunahoomalu i kona mnnfio mnhma • m,u uaona mai o na hoa ponoi o ka Aoao
Kuokou ilome llnln; n oini wiio, im pau i ka wat'ia >ia niolio Almolulo o ka Aha Eleje u koo- aa molio no ko Kalana, uohu ona kuii'ann e komo i(ku o akeakoa wale i' na lawolawe ana a na kamanina a poe k'oho halota oko Maui poe, 0 lakou na poo i kuleuna raa ia kalaiaina 'ana; uolaila, he niana no ia i loaa ia lnkou. He'mea maopopo nae,<wāhi aka lunahoomalu, he hana ia i kv>e maopopo i keia Pauleu 10 o ke Kumnkanawai o ki\ Aoao. īna e'apono na hoa o ka A'na Elele ia hana,Ui knili nku ka Aha i ua luuiala mailoko aku o ka lima a mana hoi o ka'lunahoomalu ame ke kuhikuhi ana hoi ake Kumukauawai. Koh ia ko koniite \\'tn. \Vhito, Kauhaiio, Rev. Hihio, Kani nie ke kakauok'lo. A'o ka luuahoomaUi ike Komite, aoheo lakou mav\a 0 unuhi a e kapae i kekalii moho a inau moho paha i wae pt*io ia o ka Aha Eli>lc.~ O ka Aha Elele wale no nana i wae ia lakou ka moa kuleana e noouoo ia ninau liui e'ulu mai he ninauo ia aiio, ahiila, o hoihoi mai ko komite ia ninau i ka Aha Elele, Alaila, ma ko noi, hoopnneeia, ka nolio ana o ka Aha a noho hou ma ka Poaliuia ae, hora 8 a. m. maloko o kn honui noho u Mr\Vhitd I\la ka l'oalima ae, honi 8 a. m akoakoa na Klele maloko o ,k:i hale o Mr, WhiU>. lloomalu ka lunahoomulu i ka halawai. 1 loiko uiai ko komiU' kuka īno ke Konūte o'ka Aha Klele Ueino-kai-;i.ta, no ke kuo ana o na elele ])emokarata i ka inoa o W. l', K.aai. Honkiika ka luuahooinalu, aohe hana eaoa ka Aha Klelo e haua ai, o ka hoomau wale no i ke ku ana a kakoo ia Mr. Kani uia ke kuluna i waeia ai oia e ka ma ke ano ho moho luiiamakaainana mai ka niokupuni mai o Molokai, Mnhopp. iho, hoakaka mai o Mr. Kaai i kona manao, he mea pono iaia ke waiho i;koi>a noho.no ka pono o kona hoa nioho i wieia ai, a i mea hoi e loaa ai ka lokuhi i na aoao elua. l'a nui ka minamimi :uuc Ue knumahu o na noonoo o na hoa o ka Aha lOlelo n'o keia manao aMr Kaai i hoike mai ai. Mn ka ninauia aua i n;i hila o ka Aha Elele no ka lawe ma> i ka han. lele ana o Mr. Kaai, uii niionoia. Ua lianaia keia hnnq. i mea e hian ni ka Inknhi nuiwaeua ona aoao elua. Ua lilo keia hnna a S l\ Knui i mea kaulana [oa ma l-ahaiiia.
M:imua o ka hookiui ana u na hann a ka Ahn Kk>le, ua Ikkvpukaia lu' 01rlo hnoholo c hooniaikai ana i ku Kapena Makai U.'l>erls Yon