Kuokoa Home Rula, Volume VI, Number 39, 25 September 1908 — Ka Ninau Elele Lahui no Wasinetona. Amerika Huipuia. [ARTICLE]
Ka Ninau Elele Lahui no Wasinetona. Amerika Huipuia.
E ka Lahui Hawaii e ala ae noonoo pono no keia ninau nui, a no ka mea, oia kekahi ninai} piH ia kakou ka Lahui Hawaii ka poe i lilo he mau Amerika i keia la, oiai kc kokoke raai nej na la hooili kaua 110 keia ninau, a ke īōhē ia aku nei na leo kupīnai o na poe kupono i ke koho Lialola mai kela a me keia pea 0 ka aina, e ui ana a e ninau nna kela ame keia, owai ka Elele Lahui kupono! A ke puai mai nei na leo olowalu hooho mai loko mai o na aoao kalaiaiiia oloko n?i 0 ke Teritore 0 Hawaii, 0 ka ka aoao . ke keiki Alii J. Kalanianaole Kuhio. A 0 ka na Demokarata hoi, oia o Senatoa L. L. McGandless. O ka na Home Rula -hoi, oia o Chas. Kahiliaulani Nolley. Nolaila, he,mea pono e hooiliaopopoia ke kulana lawelawe hana o kela ame keia poe inoa maluna ae an\e ko lakou kulana iioko nei o ka aina. Nolaila, e lawe mai kakou i kela inoa ame keia inoa e | noonoo pakahi i hiki ai ia kakou ke ike owai ka Elele kupono j nia ko ka Lahui Hawaii aoao nana e hana a loaa he wahi 1 pono no kakou na oiwi o ka aina, oiai kakaakahi na poe i aloha io i ka lahui. Ano, e makaikai mua kakou no ka . Elele J. Kalanianaole, ka Elele hoi a ka aoao Repubalika ; ame Lemokaraia i koho ai i ka M. H. 1902, oia ke kau j hope a R. W. Wilcox i holo elua ai no ke kau Elua o kana | ffolo ana ma ka aoao Home Rula, aohe Elele a ka aoao j Demokarata ia kau oia na kumu i manaoioia ai ua koho no ka aoao Demokarata i ke keiki Alii J. Kalanianaole, a | . oia ko'll mea i olelo ae la ua ki>ho no na Demokarata iaia (J. Kalanianaole ) ma ia kau, a no ka mea ua like no a like laua me ī-imanui, mai ke komo ana a keia Elele Alii ma ka Ahaolelo Lahui ma Amerika a hiki i keia la, ua ike ia ka nui o kana mau hana,'ka nui 0 kona mau hoaloha, kona hoomanawanui ma ka hana i haawi 'ia ma kona lima e hana a ke ktha nei ka poe nana oia i koho, "oia wale no ka le kupono ē wae ia i Elele hou no keia kau ae e hiki mai ana a koho aku kakou." Ke olelo hou nei lakou neī penei: I ka Elele alii Kalanianaole, loaa na hale ipukukui hou ame ko lakou mau haawina dala, no ka mea, ina he Elele e ae, aole loaa keia mau pono i keia Teritore. 0 ka'u nae e olelo ae, oia ninau ua hoomoe mua ia e ka Elele R. W. Wilcox (Elele Home Rula) ma ka Papa hele o ka Hale kau Kanawai Lahui o Amerika Huipuia, a ua hookoia no ia noi, aka hoi, 0 na haawina dala o na hale ipukukui hou he mea oiaio he hoo- . kcf ana ka ka Elele Kuhio i na noi mai ka oihana Kalaiaina mai o Amerika ame ka oihana Kalepa. Oiai ua pau na awa na wahi kupono e ku ai na ipukukui i ke ana ia ma kela noi a ka Elele Home Rular a loaa he puu dala ma ia hana, oia kekahi kumu holomua oia noi. Eia.ke waiho nei ka moolelo ma na Buke Mool.elo 0 ka • Ahaofelo Lahui no ia hana a ka Elele Home JRula, a he hooponopono a noi ana ka ka Elele Repubalika no ia ninau. Ke olelo- hou mai nei no,lakou nei, kupono no ka Elele alii no keia kau, a no ka mea, nana i noi i loaa mai ai he puu elala no ka Pale-kai o 3īilo, a o ka hookoia mai koe, ua paa ka aelike me ke Aup'uni Amerika ame ka mea koho haahaa, ae, ke, ae nei au, pololei no kela olelo 'ana, oiai, ua waiho ka Elele Home Rula i keia noi palekai 0 Hilo ame Kahului i ka Ahaolelo Lahui, aole nae i loaa ka haawina dala ia kau a pau kona manawa mamuli 0 ko kalahui koho ole ana iaia, a kupaa ole. Ke olelo hou mai nei no lakou nei, e koho no i ka Elele ālii, oiai ua hooikaikaoia no na Papu o Laeahi ame Puuioa, ka hoohohonu ana i ke awa 0 Puuloa, kukulu i na uwa po ame ke ala huki moku nia ia awa, ka hooakea ana a hoohohonu i ke awa o Honolulu nei, 11 me ia mau mea kupono kakou e koho hou aku iaia i Elele, a 110 ka mea, nia keia mau noi ana a ka Elele, komo nui mai ke dala a luia ma keia leritore, loaa ka hana a ka poe nele hana o keia mau lu. Ke ae hou nei no au, ua pololei ia mau olelo ana pela, oiai ke ike nei kakou ke ku nei ka Papu o Laeahi a he kau koe 0 na pu maluna ona, a 0 ka owaka mai koe 0 ka lapalapa ahi o lea paujca mai ka v/,aha mai o na pukuniahi, e olelo mai ana ua makaukau ka mea make a ka haole a ua hoohana ia no kekahi poe limahana Plawaii malaila, akff, o ka hupa hea la ia o na lima liana Hawaii i hoohana ia n hoopau ia mai,a o na poe limahana o loko ke pokeokeo nui. Eia keia hana a ka Elele alii a lakou nei e pai nei e koho hou kakou i Elele na kakou. Ua hana maoli keia Elele me ka -ikaika iloko o ka Ahaolelo Lahui. Ua hoololi ia ke kanawai e pili ana i ka Hoolimalima Aina Aupuni mai ka Elima makahiki a i 15 makahiki, a no ka mea, ma ke KanAwai Kumu 5 wale no makahiki, no kakou hoi ka poe ilihune aina, nui ka huhu 0 kekahi poe a'u e lohe nei a ma na nupepa nohoi, nui ka nuleu no ka Elele alii nokeia loh ana o ke Kanawai Kumu, aole mai na Home Rula wale no ka nuku, pau pu no me kekahi poe Repubalika ame na Demokarata, no keia hana a ka Elele alii pela, a'u e olelo r ai ' ua hewa ia nLlku ana a kakou ka lahui, a no ka me,»; &a pale no oukou ka lahui i ka'u a'o ame ka ka Elele W. Wilcox, i olelo aku ai ia oukou, e koho hou i ka Elele a ka Home Rula ka mea e ku ana mahope 0 ka poe īlihune, a ina hoolohe oukou.ka lahui i keia mau olele a'o, aole e huhu kakou i keia hoololi ia ana mai ka 5 makahikl | i ka 15 e ka lilele alii a ka poe kakaakahi e kani aei ka aka, a 0 kakou hni ka lahui e nui nei na nuku, nolaila au i ho<da ai i keia ninau imua o oukouj i kumu no oukou e noonoo ai keia ame keia mea koho, pela hoi mawaena o ke kane ame kana wahine, ka makuakane ine kana keiki na nwopuna l;upono i ke koho balota me kona mau kupuna kane, a no ka t?jba, aia no ia, kakou na Ilawai ka- hapa nui o na ba!ota ; a u e olelo hou ae ai ina hemahema kakou i ka
kakou koho unn i kci;i. ninail noka. līlele Lnhui na D.C., k"c olelo nei au a ke wanana nei me ka wiwo oie, aole e,hala na iianauna ma keia hope' aku, laki loa hoi ka lua o ka hanauna, alaila, pau ka oni ana a kakou ka lahui ma na ninau pili lahui, me keiamauolelo e noonoo kakou a o oukou ka lahui no keia ninau. Owau no. D. KALAUOKALANI SR; Kulia, Il'u-uolulu, Scpetemaba 24,' 1908.