Kuokoa Home Rula, Volume VI, Number 34, 21 ʻAukake 1908 — He Pane ia Olalau ma. [ARTICLE]

He Pane ia Olalau ma.

E oluolu mai e ke Kapena o lea Moku Lahni o Hawaii no ka'u mau hua nioi e opi ai ka waha o kela ka inea nana i hoolaha ae nei i ka nahaha o na Home Rula o na Kona nei maloko o ka nupepa Hoku o Hilo, a e paihuu ana i na nioho hoomaka'ukau a na RepubaIjka e uwe paiauma nei maloko o na nupepa a lakou. Peliea la e ohohiaia ai ua mau niolio la, oiai, ua helelei ka lihilihi o ka pua, a ua like loa me na opulanalana ka 'ooi, me kona pua ea hohono a piha paku'i hoilioi ole. He laau hoopoino keia i ka aina, aka, ina e makaikai pono ka niea nana e hoo lalia nei i na Kona elua i keia wa. e ike ana oia ua alaa pu ia ua kupueu ino la mai ke kumu, ka mole ame ke aa a lele iiilii, a pela no me ka aoao kalaiaina ana e hilinai kuhihewa nei i keia wa, ua ike na kanaka i ka nui o īia hana ino, a kn pau nei i ka haalele ia aoao. Aohe manaolana no na walii He puhalika omilumilu o ria Kona nei, na hala ka nani, ua leahoka; ua haalele na kanaßa kuponn ia ao io, a ua lioi me ka iahui ilihune amu ka lehijjehu, a ke alakai nei i ka laliui Hawaii ponoi o na Kona nei. a na wnhi kauna liepuhalika e luni hewa mai nei me ka hilinai ole ia. No ka oiaio o keia mau olelo, mai Kailua, Holualoa, Koauhou a Kainaliu ma Kona Akau, jaohe īnau Kalapu Ilepuhalika i i kukuluia, no ka loaa ole o ua alakai kupono mamuli o lea ]>au ■loa i ka haalele. Mai Kona-waena a hiki i Napoopoo, kahi o ka lunakiai a ka meakakau o ka nupepa Hoku e haaliki nei, aohe ka.lapu a niau kalapu Repnl)ulika i feuknluia. Aia ma Hookenahe hookahi wahi kalapu, aka, e hiki mai ana ka'wa e hulipu ai i ka Ilome Ruk ke hoea aku na ulukai o ka Lahui no ka huipu ana me ia mau llawaii oiaio. Ma o aku o Huokena a Hoopuloa, ua hoi nele loa, a tie ma'i ahulau nui keia e- kioai uei i | ua aoao la o ka poē kaena i ka iiiejlile. Mal'ia uae paha, ua haj>a'uIpa'u ke aniani, aohe hinuhiuu. Ma ka iiupepa Kunkoa hoi i ike -iho ai au i La H<>n. o .V I- i-iiala e helu arja i na kee o na a ka aoao lahui e hnpai nei. Kē uwe nei a hama.ma ke -a 'una. atne ke-

( ~ kii wahn, ii." iuoho d ! l| ,ui »•' n.i h Aiiwi', 1». kiiiui.i 'kiKhao!,- k,- hnna h.'W.i. p ; , a kok.-! i:iia i ;kah«>j»u i.i X'#u, '}»• punahf:le h 1:1 l.'ikoa <» j,r»īrnm ai* i na wn huu.;u:,. |„. ! ;ou m . ln ho:iiuli:t. Knii.ilui! n,j y p;m--1 <nka ii:v Uon. nei, akalii nokapaha a hunio ka hn:ilu o ii;i maka, a ke wehft nei i ka ].ili an.i iw n.-i haole Mi, lia P-'»!™- 11« ko kakoo nui ia 0 M'„). M, Keolanni ka Loi Oo hu!,il 'l'n»'!'-' a !<;, ialnii hilinai tiui nci a c hapai nei i keia nianawa in;i ka aoao o ka [>oe iiihune. h ka ]>oo"ku<>iioono o ka aina—l ; hooiaio n<> ko kako<> <> na kanaka " na l\on;t i,< i ia Keolanoi, <>ia no ka wae lokahi ana. a>' o na Kalapu Home J' u1 a o n;;. Kor:a noi 'iaia i Moho Makai Xni a huipu me Kan, a mawaena hoi o na j-,oe kuonoono ame na lU'puhalika, ua hoike mai no lakou, 0 koho hou ann no lakou ia lOolanui, oiai oia wale 110 ke kanaka honj>ono a kn]>ono nia ia \sani, a o kekahi nohoi, aolielakou 1 ikf 1 krt 4ieu-:t o knna lāWelawe ana ika oihaiia. Aia no ma kou wahi ponoi iho, , pau anano kahi poe H.-puhalika o laila i ke koho ia Keolanui ka Molin a na Ilome laila, i'hko iu> nie makou lU'pul)a--lika niamiui; nolaila. e ohiu niua īho oe i ka maka o ka īna'ihehe i - ko alo a ola, alaila, ohi'u mai ana i ko waho, 110 ka mea, aole oe i'ike 1 u.mao])opo i ko Kona riti mau poo 1 poo. A nou hoi e, ka mea kakau o ka Koku, iiiai he!?. mai 00 ina Kona nei e kanu ai i ka anoano i kauia ka weli e na kanaka, oia hoi ka anoano LanaUna Kepnhaliko, ua pau ka hoihoi o na Kona nei ia anoano lapuwaīe. e aho no nia kou ama ia kupuino e ulu ai iwaena 0 na wahi moho Ilepuhalīka. Aka, ke loheia aku nei ko oukou mau leo aoa e uwe kanikau ana i ka hilīnai ole ia o ka nioho niakai nui a oukou, a puu na nuku o oukou

no ka piha bilinaiia o ka Lei Hulu 00 a ka Lahui ma Hawaii a iiuni, Wm. Keolanui He mea maa mau no koia ia oukou na Kepuhalika, e alawiki koke ana oukou i ka lioino i na moho' a ka aoaa Ilonie Rula e liapai ai,f aiu no a j>ai akvi ia oukou ame na hana a;>uhi a oukou, alaila oukou hauoli, knloii na poo a hoomaikai. Aka, i ka hala ana o kukahi mau la i ka iva e lauakila ai, o ka hoino koke hou mai Ia . no ia i na Home Huia. Ea, i keia wa ua kaawale kakou, ua okiia he awawa nuimawaenao kakou, a ui hiki ole i ka lalmi ke lohe aku i ka oukou mnu leo mvc lioomalimnli i keia iva. Manuui aku nei, i na kau o 12 u,Kfkahiki, ua lealea |oukou a. Iyfuoll no ka nakeke o tia ekeeke,(a-«u ono ana, pii a owala na kiaha, aohe ike -wale; ia iho o na poe ilihune, hikiwawe ae la ka walia i' ka olelo he hnpo na Home līulu. Ea, ia oukou e huli hou mai ai i hopu nei i keia wa, ua mamao loa ka lehulehu. Aole loa e hiki i ka lehulelm ame na Hawaii 1 malialo i ka Moho 3[akai Nui a na Ilonie .l?ula ke muliu aku i ka olua mau leo pHo. Aole loa e hiki i na poe o Kona nri ki- haawi aku i na halola e hooniaunauna i:i no 1111 molio olalau a tti.ski.iu. l'a lawa ka aoa'* Honie Huia nie na kanaka kuin.no iw ke alakai ana i laiaina, mai in Si,neioa, na Luna-J Aupuni Kaiana. A matvalio a''o ; keia, ka M.,ho K'.ei. Kaiiili- 1 ' aulani. I Kolaila, e hiki niui ana ka u;i e ; uhi poipu ai kn K:u Hinalii Rnla a laii'akila o ua lle-i pul.alika. w,i sa iiopeu,!." ku mau !m> uwe kauikau Mai n. ilKlii inai oukou, h . t.t m ku ..u-! kou ia mal. I l i uk-u liia», inoli.) īa e w.i". .iiu iua ka Aha Elele iim K KĪH', ko i.nkou in.iu' ha!u;a. | NolaH i. I;e nei au liie ka ; niakaulau mau ii.» na niuau apau' .• ulu :nui ba| wahi Lanal.-ma i koe o na Kona' i »«•!. Me kf aloha i ka L-.maiwo-pom\r. i)k» an.i' na kelki oaiu Ku iBvmk Hi.la Uiaio. , ■. Na līlu o Weli, Kona Ben:a, Iluwnii; Aug. W,