Ko Hawaii Ponoi, Volume I, Number 42, 1 April 1874 — Na Hale Hoainu Bia. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

Na Hale Hoainu Bia.

.Ma ka iuna aua iloko o keia mau la, i ka hann īa a ine ke kuai ia ana aku o na waiona i kawili ia, ua nui loa ma Hoaolulu nei; 0 kahi oi loa nae e malama ia nei, aia ma ke alaoui Meunakfa. I ke kuai ana, ekolu omole bia no ka hapaha tiala, me ka pai iki ana i kahi okoiehao. Haiawai pu makou me kekahi poe Hawaii ua ona ma ke alanui; a kupu ae la ka noonoo īloko o inakou, no ■ na Jbale lioainu bia laikioi ole ka hewa. Up hooiaio la keia ma ka ike pinepine ia o ka poe ona, mailoko mai no o keia mau hale ho inu bia hana maalea. Aole anei i ike ka makai nui, a me na makai i keia mau halo hoamu bia ? Ae.ua ike no lakou ia mea, oiai ua iohe la e na poe a pau o ke laona ja uipb. A penei wale no ka lakou hana i hana ai, hookahi hele ana iloko o kahi muu inalama a ninini a pau ka bia, ; alaiia oke oki no ia. Aole e pau pela e ' hana ai; oiai, a hala no %e mau la uuku, alaila haua hou la no ka bia, a loaa hou no ka ona eliko me mamua. Ua ionotnai makou, ua kaniuhu loa o Mr. Berger (kumu puhiohi) no keia mau hale hoainu bia; oiai, ma kekahi mau la i hala ae nei, ua kaumaha 100 kona unnao no kekahi mau keiki puhiohe, ua ona loi la, a hiki ole ke hoomalu aku. E, auhea na makai, aole anei e hiki ke hooki loai keia anohana? ina aole e hiki, aiaila, he uuku loa kahi pouo ia lakou. i ka nana aku i ka lehulehu ona, aohe kohu iki, he like ioa me na hehena i noho ia e na uhane ino, ka laka oie mai i ka boomaiielie aku. Oka poe a pau i lilo nui ma keia mea, he poe ilikole loa lakou. Pehea, ou anei ka raea e hookua aku ai i kahi e hana ia mai ai ka poino. Ke i nei makou aole he pono, o keia hoainu waie ana i na kanaka Hawaii, oiai aa papa ia ma ke kanawai, " ua kapu loa ka haawi ana i ka waiona Ike kanaka Hawaii." Nolaila, e makaala loa ia e ppno. ai keia mau punina, o kiko auanei, laha uo ka ona.

N< ka loohia ana o kekahi keikamahine i ka pilikiu ana i ike ole ai «nainua o kona lioomaka ana e hele auwana, i kahi n>au la pokole i hala ae nei ; nolaila, ua 'ulu mai he ninau. No wai la ka hewa, no ke keiki anei i ko hele i kahi e eha ai, no ka(ii)Hkua palia ? Eia ka makou, j no īia makua ka hewa i ka hookuu wale i na keiki e hele io i a nei. Ua aoao < pioepiiie «ku inakou 110 keia mea hoo> 1 kahi (i kamalama pono ana i na keiki; noka pilikia pinepine o na keiki auwana wale. Aka, mu keia Poaono no i liala iho nei, hoohalawai kok@ ia iho la ko ma- J kou nmu Kiionohi, i ka ike ani, i ba ae } īoa <• ka huila o ke kaa mol' 'io o ke kua i

o,&ie &ftikoai3hine e olelo ia neī, i ihn d«qkpuL kai noa oa «alaoiaia iia 1 oieio uo mop eia ha «ole, nfrfaila 3 fc« t : na Iseiki maa ho<>kuu wale »)a oti | kahi e hio ajna ona k«a tne «a iia. I»8 j pe!a e hookuu »aie ia ai bb fceitu, akiia, , ehia paha ppe keiki liilii o keia wa r e lii io aaa i mau makua no Hawaii a» fc«ia i muaaku. He kakaikahl mai hoopa{atehe&.i keia hana maikai. . .. - I 1 ■ ■■ T ■'■. | . , O (^i^aiieeoee. wale-aa» ika mae ! «w» poA». «o'. iu&ahi' mea * rtau raea ' paha, he m«a «to ia kokeai, : ĀTē pā» ; .ai boi ka mea i piao- ■ popo loa, o ita fiookskofte kflpono. Nd- | laHa, e. e nemi mai eokow, 1 a e hr>oinao£opo hoi, i ole ai kakou e haulehia ilokoo keia ano. i ka mafeaifcai ana iwaena o ka hapo-1 nui o nei, ke hoomaa nei roa keia mea ino he hoopaneenee -ana i ka mai nawa pono. O kekahi kumu keia i pilikia ai ka aioa i ka wi, no ka hoopanee- j nee wale ama o na poe mahiai ika mahi j i aoa ika wai knpooo. Aoo ia bala aoa i ka wa kt?ptmo, aoiaila, uuku loa ka | | mea loaa, alika lele pa« M>a aku o ka 1 ! maoao e ofa ma ia mea, aoie e liulio o | ka pau no Sa, alaiia, e i no oe, aawe ka i iwi e ! .1-.: ■■■ i Ina pela like oa kaeaka o kekahi |pa j |e hana ai. Aiaiia, heaha ka pomai&ai e | loaa mai ? Aoie ioa he w«hi pooaaikai. 0 ka he mea nui ia i ka poe naauao, ake hanu oui nei lakou ma ka , mea e pomaikai ai, alaiia, hoonaaopopo ! koke ika oianawa e haea ai. īna o ka | hooko koke ka pono, alaila. o ka hana I koke no ia me ka hoopaneenee ole.. A I ma keia hooko koke ana, aole bo e nele 'ana i ka haeiehia mai e na pomakai nui. ! Nolaila, naai hoopanee o oi auanei ka "naonao." Ua «)i nui lua uku na pomaikai o ka poe hoopaneenee ole i ka manawa pono no kekahi mea, niamua o ka poe maa ma ia iiana. Noiaila, e nm makamaka, mai luKimau i oa noonoō, ma keia mea awa, e komohia ai iioko o ka neie. No ia , enea lie pono e noonoo nui i ole ai e hoka uia na mea e oiuoiu ai ka nohoana. 1 mai paha kekahi, he mea pono no ka hoopaneenee aoa a kekahi aianawa. Ae pela no, ma na mea hiki, ke hoopanee ia. I'ehea nae e hiki ai e hoopaaee, ke ole e hoomaopopo ia kaipono a me fea ole oka hoopaoeenee. Eia, ma ka noonoo pono ana. He mea maopopo loa keia, m&Jtn noonoo pono ana e hiki ke hoala i 1 kekalii mea, e pomaikai ai, a e hiki ai ku ike la ka pono o ka hoopaneenee a : loihi loa, ame ka pono e hooko koke. | No ka hoomaopopo 010 o kekalii poe j : i keia mea, nolaila, ua haule ino kekahi I ; mau hatia nui e iioonaaiuao ai i ka lahui i I O ke ao i hala e uku, a 1 pela no auanei ioa hana e hele nei, ke ole e haaiele ka ! poe e hoopaneenee wale ana, i keia ha!na. Nolaila, .e hoomanao, " hookahi huaolelo i ka uaauao, ua nui in."