Ko Hawaii Ponoi, Volume I, Number 41, 25 Malaki 1874 — Na manao pili hooponopono Aupuni, Kuokoa, Kaulike, &c. &c. [ARTICLE]
Na manao pili hooponopono Aupuni, Kuokoa, Kaulike, &c. &c.
haawina V. -■[ j No na Kaohi a mb ra Uoobauke aha o K8 | . Aopuni. ■ 1. Ma ka Haawioa U, Pauku 6, ua ike! | oukoa, «• o ke ano o na' kaaawai maloko o ' ■Amerika Haipuia, oia no ka hoomala ana i j j-pa kanakamai kahoopilikia ia maie kekahi ) J poe, a i ole e k€ auponi paha—a oia mana I j ekoomaopopo ana ae hooēkaika ana »ia : ! | iiio, a e leaa no i oa poe ake oi a paa e huli j aka ana iti mea, u malama, a hoohana, ala» ila, ua hana lakou i mea pale no ko kkou maa hoakanaka. . , 2. O ke kanau nui i hookaumaha kaai na Mpi mana nui o Befopa, i ko lakou maa ma* kaainana, no ka mea, " aole i kaohi ia a i kaupalena ia hoi ko lakou mau mana/' Ai ka wa i noho ai o Euelaui malaio o ke ano aupuni kumukaaawai iloko o ke au o ka no-
lioaiii ana o na Moi kane ame na Moi wa- i hine a hiki ia K&le I, i ka makehiki 1648, l ua hoao no ka Hale Ahaokio e kaohl i ka { mana hooke!ak&la wale o oa 'iii, aka he aiau | kaua hoohahe oae ka hopena mnwae» ! na o lakoa. Ua koi mai aa Moi he mona i i paleoa ole ku lakon e aahau ai i na kanaka ; j no ka pomaikai o ka hsialii. • I ka wa i hoi ole ai ka Ahaoleio no k&ia mau aahau. ua | " hoopanee" mau ia ka hale a 11 hoopau ia" hoi, pela i hiki ai i ka Moi ke hana e like |{oe kona makemake, i ka wa e noho ote ana jka Ahaolelo. Pela no hoi, he maoa kona ma o ka paaU )a e hooko ai i ua ma,<i kanawai k i hana>a e iā, a e hana nohoi oia i a» kanawoi e hooraaliuahaa ai i kona ma- j pa. O keia iho la ka mooielo puni o na Moi'' ahuai Pe|a no i keia keaeturia, ua ike ka- i kou i na Napoliona elua. ua hoohaahaa ioa laua i jia naana nui j waiho ia maialo o ko laua oialama ana, naa ka hoopau ana i ke kumukanawai o k».aupuni, a hoolilo iho la ; iaia. iho be £mepera maluna o na iit&na ofi ka rej>ubalika. ' 3. Eia wale no ke ano e pale ai i keia pa-' i kaha wale ana i ka mana, " aoie e haawi i ! ka mana holookoa o ke aupuni i kekahi raea ' hookahi," aka, e haawi liiiii aku i ka raana i | kela a me keia luna, e like me ka hiki iaia J ke no kaoa oihana iho, a i iuna ' otfoa ae hoi ka mea aana e hakiio a e nana I i ka pono o kana hana. ! 4. Nolaiia, maioko o na Kumukanawai o Amerika Huipuia, ua hookaawaieia na maea o ke Aupuni iioko o jna mahele nui ekolu. ■.■■■■■■■■■ A. Ka Mana Kav Kanawai» kahi e kau ia ai na kanawai, mamuli o ke Kumukanawat. Ka Mana Hooko, —e nana ana ia i na I kanawai i kau ia e ka Ahaoielo a hooko aku. C. Ka Mana Hookolokolo, kahi e hoopoloieiia ai na kanawai kivila a baraima, a e hooponopono i ka hihia mawaena o ke kanaka a me ke kanaka, a e hoopal aoa i na poe hewa, a e hooholo hoi i ke kuiike o na kanawai i hoohoioia e ka Ahakaukanawai. O kela a me keia looa e noho ana ma ke* la a rae keia oihana, ua koho kaawaie ia no iakoa e na kanaka, a aole no hoi i ku kaawaie wale no keia mauluna pakahi, i kekahi a me kekahi, aka, ua hoomau lakou e kaohi i kekahi a me kekahi. O keia mau kaohi ana a me ka hookauiike ana, aoie waie no ia i oa mahele ekoiu i hoike ia aku nei, aka*. pela iike ina-na mea atfau,» me na hoopooopoeo aoa hoi a pau o kek a me keia mabete, - { Ka £lha Kau Kanawai. ! 5. O na Aha KaulmKawai a .pau, mai na . Mokuaina, a meko ke Aapuni lfai naaoli {iho, (i kapaia ka tt«te Aiaoiek») o« mahele ! ia iloko o na hale el«a. ū* inpaia ka haie ! malana ke " Seoate," a iloko o u& Haie nei, I eiua tncHi Seaatoa i kohwa e fa& Ahaotofb o keia a me keia Mokonm, a eobo mainbfkt ka ioihi o ko kkoo maaawa e ooho a>. iloko hoi o ka Ahaeleio o ke Aup«at Hui, ua ko* hola na senttk M aih' «Mii oa Apaaa aui mai, a ua oi ae hoi iea ioihi o ko iakoei manawa e neho ai mmw o ko ka hale mahio. Bfta na hale B«Ratea pea.be «taka iho k« heluoa 'o na senatoa i ko 8a iunaenkeamana, aua manao n eo hoi o ka iua ia o na 1 mana kiekie i makaoa ia aku e oa kaaaka, rmabb> iho e ke kolea» Pex«sicteaa, • o ke [ Kiaaiea paha, a o k» keiM ia aaa o -kekahi i he Senatoa, eia ka naaoao ī oieio ia, e»ia h»ea, " i poe baztaka kopo&o m}e no ko >a hale, ike, a i oo ma aa hana paii aupuai." <Aokipaa.) [He Palajtūla a mc na O&io Hookohlkai Puna ma/.] Kb hoike ako nei makou na Komite,no ka haaa i haoa ia i keia ta 2 o Maraki, h. a. 1874. Ua akoakoa mai na makaaiaena o ka Apana o Puaa nei, ma ka haie knia aapuai ma Kapoho, ma ka bora 9 o* kakahiaka o ka la i hoike ia maluna, ua weheia na hana ao ia !a, ua haawi iokahi mai na makaainana i
ke aloha kaumaha, a me ka minnmina pau ale oo ka lakoa Laai Moi Wm. £L Lanalilo, ka mea i haia aku ia ma kela aoao. Uoeluhia—Ke haawi pu bo» »īu nei oo hoN ke aloba. no kn Makoa Alii Ka Mta Kiekie Chas. Kaoaioa. Roohoioia,—K& haawi hou aku nei mafiou i ko oiakou hoomaikai, a me ka makou mah%lo no ka Noho Moi aoa o Davida Kalakaoa i Haka no na makaamana holookoo, -Ctai HawaiLa Knni, m« liA rtni nni Akoa.-j-E ola ba Moi Datida Kalakaoa, a ma« ioa aku. Ua iohe mai makou i kekahi hana nai, i haoa ia e na kanaka o Honololo, me ka roenemeoe a me ke kaumaha no ka lakou hana - i haoa aku ai ma luna o na kino o na iunamakaainana, aole makpu i mahalo. a apono hoi, no keia mau hana kip» a kue i ke aupun|. Mo keia hana aka poe kipi, ua.poho ke aupuni, a ua kue hoi lakoa i ka Hanohano o ka mea e noho Moi nei, ka mea hoi i kohota e ka hapanui o ka hale Ahnolelo o namakaainana. Ke noi aku nei makou i na poo aupuar, e huli oku a e i/ni nku, ae aiualu aku, i ka poe naoa i hana i keia poe kipi mai ka poe kiekie a ka poe hauhna, inn un maopopo ka hewa i hana ai, e hooko aka i ke kanawai maluna o lakou. ( D- Makuakane, Na Komite < J. H. Helklahe, ( B Manoa. | Kapoho, Puna, Hawaii, Mar. 2, 1874.