Ko Hawaii Ponoi, Volume I, Number 23, 19 November 1873 — Ke holomua nei anei Kakou? [ARTICLE]
Ke holomua nei anei Kakou?
Mahope iho o ko makou ulaa ana ae i ; na eka manao o ka maiau ana i ko kakou ; kulana holomua, ua waiho ae la makou he j j oinau e pono ai ke kaanaia no ko kakou | kulana o keia wa. He ninau aole wale ! J no ma ke ano kalakalai ana ma na nupea i ole, ma na wahi akea, aka, he ni- | nau ano nui i kupono na kela a me keia : j ke hopu a hoomaopopo lea ilio i ka io, a. ! me ke I:uniu maoli ma ona iho. E ninau I kela a me keia iaia iho, heaha la ko'u oi ] ae i ko ka wa i hala, a i ole, heaha hoi ko'u holomua ana i ko kekahi ? Iwaena • o kakou a piu e na Hawaii Ponoi, he mea j pono ke kaana ia keia ninaninau ana me i ka iwi a meka io o ke ea o ke kino, a me ka uhane pu; no ka mea, o kakou pakahi a pau, o ka ikaika no ia a me ka iwi o ka lahui, a o na olona hoi a me na nakoko o ke aupuni; a i nawaliwali ua inau olona < la a holo maikai ole hoi na aakoko, alaila, e nawaliwali no ke kino a me keola o ke aupuni. Tloko o ko kakou au hou ma» nei o ka ;
1 hoonaauao in ana, ke hoohalike fa mo | ]au kahiko o ka wa uaaapo, ka ! I lya olein kakou ke olelo ae, ua holon j ī loa ke hu liou ou e Hawaii imua o ke ] ' kahiko, i lialn oku la malalo o na £!ij ! pouli oka naaupo. He o>ea Bkaka len ! rua ka ike ana a me ke au anaae o na i>* : noo oka hanauna i keia wa. Aole n» | roau holomua ana kqmakou manao i i Aole hoi no ke ko ihoia haakena nuie 1 > me na hookanikani pihe ana, a malia p.a pela iho la na manao o kahi poe emo ! mai nei, e haaheo ana no ko kakou h«- { mua no e. He olelo wanana oioio ipaa- | au ( 'ia kakou, "O ka mea hookiekie"e h>hahaa la no in nolaila,eakahele kaui ia kakou iho ma ka manao ana ua 01 Ba j ae, a punihei ilaila, oia hoi. he kuemih- | pe ka ka hopena ! O ka holomna aim uia na ano a fu, i oia ka kakou e maiau iho ni, a nana su 1i na hopeia 10 oka holomua ana : Cka i naauao if.oopulapufa ia mawaena o kaau a i hooiaulaha ia, a e iiooikaika ia ne e hoonaauao oku mawoena o ka lahui ir o na hanauna hou la, pehea ia la i ksiava ike hoohalike ia me ko na makahiki »o- -| kole i haia ae ? Ua oi ac anei na apo ana ? Ua mahuahua aku anei? Ke pjae | nei anei na ake -hooikaika ana o naia- ! nauna hou iko na makua ? Ke oia lau nei anei ko iakou holo ana imua? Ia aa- ! kou e ku ana a nana pono aku i bia, aoie i'nakou e wikiwiki loa mo ka puna ae me ka hauoli ke holomua nei, a ole no hoi makou e nwiwi loa iku hoopka aku ke kuemi hope nei; aka, e nanaiku i na hua i ioaa mai ina lta ohi ana, ainea ka mea i ike la e iioiokiki loa ana imia ? Me he la aia he kaha-nialia iwaenahnu oke kulana hooneauah i keia wa, ale i anu loa, aole hoi i wela ioa, aka, hemahanahana waie no o ka wai halana nilie, a ina, aole he mau ula ohi hou naia e hoowela ae i keia wai a mahanahaia, e hiki mai auanei ■ kakou- i kē degereb ka huihui, a i ole i ke anu maoli ana »ah:i.. Pela ke ano nui ma ka nana ana, a e hiki no hoi la makou ke lawe mai i na hooia o ko makou manao ana pela. i«a ua lilo keia he kumu e kie ia mai ni e kekahi; aka hoi, no ke ke ohi ia ani r»ai o ko niakou manao e kakali, fnalie e hoopuka ia mai no kekahi piau loli anohou ana oko kakou kulane naauao ileko o ke au o ka manuwn e hele aku nei, nolaila, e kaolii ia no ko niekou inau hakiikoi ana no keiu mea i ka wa ano, n hiki i ka wa o na hoike puni ann o ko kakou kuneT U Hīaumu'k'ūPa° 'nana e hoonu«auao nei na puiapula hou, o oukou ka i ike i ke kuiana o ka oukou mau haumana. Ua hoike mai anei ka hapanui o lakou i na manaolana holomua ma ka huli naauao ana, a hiki i ka piiena hope o ko lakou mau makahiki no ke ao ana.Ma ka apana kula o Kona Oahu nei, me he la, o ka hapokolu, a i ole o ka hapaha hookahi wale no o| na haumana ka i noho hoomanawanui a hiki i ka paiena pau ©na makahiki ma ke oo ana. Oka hapanui.ua haalele i ke kula, i ka wa opiopio loa, no na kumb kupono ole ka hapanui; no ka palaleiia kekahi,, no ka molowa kekahi i ke ao. no ka iilo kekahi i ka lealea, no ke kepa l[ekahi ma na wahi hana, i na moku, i na aina Guano, a i na wahi mahiko ; no ka malu* ole kekahi maialo o na makua a hele no ma kona makemake iho ; ao kekahi poe, ua hele no e huli i mea e ioaa mai ai ke ola mamua ae o ka pau ana o ka manawa kupono no ke ao ana. Me keia mau kumu iho ia i hooemi ia ai na imi hoonaauao ana o na hanaiina hou e keia wa ma keia apana kula. Ma ko kakou ano Knngtiano, e pooo no ia makou ke olelo ae, he lahui Karistiano kakou, no ka mea ke uhiia nei kikou malalo o ka eheu o ia inoa nani makamee ; a ma ka hoomaopopo ana hoi i na ano aupuni naaueo a pau, he mau mea heie like loa laua, ka pono Karistiano, a me ka naauao, a, «ole laua i kapae ae kekahi i kekahi. Aoie i kupono ke kapaia kekahi lahui i keia wa he naauao, oie i hookumu pu ia me ka pono Karistiatio iwaena o iakou. He mau aupuni no kekuhi i ike ma na hana o keia ao, a i ike hoi i ha hana akamai he nui, aole nae lakou he lahui nolaih, aole lakou i kapa pono ia ma ke ano he lahui naauao. Oke ano mooli o ka lahui karistiano, he lahui ike io ina hana a pau i ku i ke aloha karistiano, na pono karistiano, a me na iiana ku i ka inaeniae. Ma kona mau ano nui a pau, he haahaa, he aloha kanakn, u he maemae, me ka manaoio ana ia Kristo. He wihi hopohopo iloko oka malihini no kekihi lahui karistiano ole, aka, ina he lahui karistiano, aole loa oia je hopohopo ana ma ka hooiauna mai laia iho. Me keia mau ano hopohopo ol| ka malihini i hoolauna mai ai oia me kakou, a pela iho la i hoonaniia ai kakou ma ka nanaina mai mawuho. Akō, ma ka halalo ana i ko loko, a ma ka ike hookokoke loa ana mai ine ko kakou mi u maka, a ma ka hoohalikelike ana hoi i ko keiH w« me na |
makahiki i »inl« iko, pehen, ua j like anei ? ' O k:i me kn ik.iik» i hela aku. ua hke an«i n.e Lv..»kn»ku. karistiano o keta iyau la 7 M;i kn- nana i ana i na apana ikaikn i iw-in t Unla aku, ua ikeia nu ke en»i mia >> ka oleu a me na manaoio hana. K lioouioopopo piha ia mai no keia mau manao o inakou ma ka oinau ann i na poe » |wn <> k« oihana pono Akua. Eia ka mea iiope. »' hke ine ke kuemi hope o keia mau mni i lioikeia ue-ln. pela noe kuemi liope uet kn heiiina <> ka iahul, a me kt»na mau oiliana kulok» iho. Mc ka hik» ole ana i ke ko malama laia iiio ina ke ano namiHO a me ka pono karistiano ( pela iio » lnki nl«: ai iaia. ke kana nm» pnhpnln mn ke ano noauao a me ka noho'na iniieniae, a oTā hopena he kuenu liope mau nna. Ina nole e ikaika ua nlakm ana » me na paipai ana i kela a ni« keia hemaheina na kanaka i keia w« a me ko lakou inoku ana i kahi hookahi, alaila, he nieu minumma nui ko kakou haule hou aua i hope. , O na nupepa e hele nei i keia wa, he hoike akaka ia o ko kakou ano.malamalama, a me ka puni heluhelu. aka, o ka hapanu» loa o na poe i hoonaauao hapa ia me ka loaa ane» o kahwke heluhelu, ma na kaao ame na mea leaiea wule no ko lakou helulielu nui ana ; a u iiii mea io maoli e pili ana i ka hoonaauao aoa ia ia iho, a me ka paipai ana, nole lio ī heluhelu ia, ua iike me he palapala muke'le. Ua loaa mai la makou kekahi inau lono, ua healele wale la ka Baibala e kahi poe a me nā bukejpili no na oihana hoomalamaiama pono, aoie iie heiuhelu iki ia. Ina pela o hoomahui mau ai, he mea akaka, e koino mai auanei ka enemi e lulu i hua kakaiaioa ma na kihapai nani o kakou, u ulu nm' mui na ino e ae lie lehulehu. E kamailio hou no makou i keia mea ma kekalu manuwa aku.