Ko Hawaii Ponoi, Volume I, Number 20, 29 ʻOkakopa 1873 — Ka Moolelo kekahi Haunaele Koa. [ARTICLE]

Ka Moolelo kekahi Haunaele Koa.

: Nana aku ia oia ia iakou, meke aoaaloha ' i no, i ano okoa loa ae mai kaoa maa huaolelo j I i puana ae ai, alaila, me ka leo nui halulo ii Lhaawi aku ai oia i ke kaaoha: i j ! " Lalau—pu *" He manawa ole. ua lalau like iho la ua puali kipi nei i na pu. Aole he manawa a ua puali nei i oi aku ai ka eleu ma ka hooko ana rke kauohn, mamua o keia. Ua uaha- j ha kokeae ta na puoa pji e ku ana (uahopeo:! lakou, a me ka makau o ua puali koa kipi : nei i ku makaukau mai ai lakou me na pu mu na poohiwi. Ua hoihoi iike*ia ae la na pu a pau aha kaa Birigade i k& poohiwi, alaila, kamailio oluolu aka la ke Generala i na koa kipi me ke ano hoalohaloha, a no keia maugflelo alo- J ha a ua Generala nei, ua hookahe ia iho la na i waimaka ona koaa hiki ioa koaloihi. Hoakakaaku ia oia ia lakou i kekaumaha o ka lakou hana 1 hana.ai ma ke kue ana i ke kanawai koa, a hoike aku la no hoi i hoomaopopo ai lakou, o ke ala ana mai o na hooha* unaele kipi mawaena o kekahi puali koa, ma-' muli o ka hana pono ole ia e na liLkoa; ! Ao aku la no hoi ia lakou o keia mea a lakou i hana ai, he hewa ia i oi loa aku o ka ino. Ua apono nae oia i ke kumu o ko lakou hoohalahaia ana, a ina no na luna ka hewa, he pouo <?. hoopai ia (eJcou. Hai aku la i na. koa kipi. " E hooko piha ia ka oukou raau noi a me na hoohalahala ana, aka, ma keia hope aku, aoie au i makemake e iohe hou i kekahi haunaele o keia aao. He mau ano hooponopono okoa ae kai oi aku ka maikai mamua o keia, no na hihia mawaena o na koa i like me keia ke ano."

Haalele iho la oia i ke kahua hoomoana me ka mahaloia e na mea a pau, a me ke aloha iahoi e na kanaka a pau malaila, aka, o kona launa kamaiiio ana mahope iho me na luna o ua puali kipi nei, me ke ano okoa ae no ia. Ua ao aku ia oia ina luna e ae, aka, i ke Ooionela nae ka Vi aku o kana ao ana, —no ko lgJ{ou hana pono oie, ame ka hana hemahema loa i na mea e pono ai ko lakoU m&u koa. Penei kana mau olelo hope: "Ua hoohauoii ia mai au e na manao, aale he mea o oukou i hoopiiikia ia no ke kupono ole i ka oihana e hke ine ka malama pono ole ana i na koa. Ua hewa oukou a pau loa ma keia mea, aole no eala mai na hauaaele o keia ano, ke ole e hewa na iuna. Ke olelo maopopo aku nei au - ia oukou, ina e hauoaele hou na koa e like me keia maanei, e hookolokolo pakapi ia no oukou a pau i mua o ka ahakoa."

Aole oia i kakaii loihi no ka uku ana i na koa kipi. No ka mea. iloko oka hebedoma hookahi ma hope iho, ua uku piha ia !*• kou a pan, a ua haam ia i na ioie e like me ka haawina mau ina koa eae a pau. Mai keia manawa mai ua hooko pololei loa na mea a pau o ua puali kipila i ka lakou roau hana pajcahi, mai na luna mai a hiki i na koa. Ua ikaika like ua puali koa nei, a ua kaulana no hoi ma ia hope mai. Ona iso«)elo o kg lakou mau kaua a rae na hoouka kaaa weliweli ana, ua paa i ke kakauia mt na mooleloo ba aina i mea e hooia ia ai ko &• kou wiwo ole— The Galaxy.

Okeiajaoolelomalanaae,uak)ts&ißainoiaika meaka&wmai kekahi hoaak)ha mai be K«oaimana noloko ok& puali kaoka o ke k&na. Oia ka meai hiki kino ae ma ka nmnawa o ua hannale la, ma ke *no kokua kaoka no kakahi o sa regimena birigade. He mooielo oiaio loa keia. O kaaiihikauananaihoopauiua hauaaekla, o Gen. William H. no ia, a ma & hope mai ua hookiekie ia ae oiai aiihikaua nui ao la mahele nmikwmamaiwa ona paaiikaua. I keia wa (lanuari 1873) , aia oia me kooa poali kaua ike komohana. Mai na ike kiooaaa bol o ka mea kakaa i kooa mau ano maoli, oiai oia kakahi me kona mau uk&ii i Saaasadoa, ua maopopo ka ia ia ka oiaio ona aea i oleio ia noaa, he koa, kuoo, a me ka p&uleleia.

Oka Moana Atelanika ka moana i ana nui ja, no kona lilo ana he alanoi kalepa i moana nui mawaena ona lahai; a no kona : hoomoe ia ana hoi kelahi i na wtea teiega- ' rapa rtß>aiia, nolaila, ua oi ae ke aoa akahele ia o kona hohonu mamua o kahi enau moana nui e ae. No kona moe ana mai kela ' welau a keia welau, no ka loaa Uke ana hoi i na kaei a pau, ame J£hui akti hui mai ; me na kai e ae, a e uhi ana hoi i na kuea mile he kanakolu miliona, ua maoaoia, ua oi ae no koua mau kulana ipoana, a ua aneane no hoi e oi aku ka hohonu o kona papaku i ka ppaku o kahi mau moana e ae o ke ao nei, aka nae, aoleno i maoApo tea ka hohonu o ka Moana Iniana, ka Mpaaa Anu ; Hema, ame na kai ok& EHkipika. Ma ke ano nui o kona ana ia ana, oka awariga o ka hohonu o na papaku o ka Atelantka, aet* no ia i oi aku mamua o 12,000 kapoai, a he kakaikahi paha na wahi i oi % aku, OMi ka 15,000 kapviai, a hiki i ka ka hohonu.