Ko Hawaii Ponoi, Volume I, Number 5, 16 July 1873 — No ka Opiuma. [ARTICLE]
No ka Opiuma.
_Ma ks popu n Uoln pulr aUn 4 um; ua hoopukn aku makou i ha pairjpa(n n J. O. C CKeo Kaaka) a piii ann i ka opiuica, a me ka palapaln pu a Ka«kn MaKihine opia, e kokaa ann : a.oo ka piha loa O'ka kakion pepo o ia pule. no!nlte. ua waiho makofi i komakoa mānpo mao-i li no i3 mea, a hiki i keia poka ;inn. Ma ka nnnaina ; ku papa hoibs a .1. O. C., ka nui o na d«la i hooliioia no ks opiuma ik)ko o keia i tnai.i iMkniiik! he utni a kea i baia ae nn». ik. ikei.'i hn puu; dala nai uinoli . oia lioi na fnn>r t ikeia e ka lehulehii. ma ko knmukuni n na opi»m<i, i liweia mai iloko noi a me ko kumukuai o ka laikini i kuai kuHala ia akti ar o ke aupum. O ka hapa o keia mau (iala, iia komo mai no in i ko' kakou waihona aupuni, a o kekahi hnpa. oia k» aku i ka «piumi iivaho, aka. n kn lilo o na poe e hoomaa nei i kn puhi mo ia sti awahia, aole i hoikeia mai ma ia papa holu. Aka, he niea hiki Lo heomaopopoia ua oi nui nku ke kaheawai nna o na h!<> 0 ka poo e hoom°a noi i ke pohi opiuma mamua o na iilo o kai nana e kuai nei i ka opiumn : no kft inoa. ma ia ano i konohia ni na poo kalepa pnke e iaw inakau 010 i ke kumukuai kiekie ona laikini opiume, no ka mea, ua akn'ia. e. hiki no ke hoihoiia na lilo a pan Ma ke kanawai o ka aina, na papa loa 13 ko kuai ana nki» i kn opioma me na kanaka Hawaii. u n. - t pako wale no ka i ae <a ; aka t o kahi poa Hawaii hi e hoomaami'i noi » ko [>uhi nna. Mai heo mai i loaa :<i lt'< (akou opiuina : Mni koia l.un Opintn. uUi Mai ko lakou mau lioa pake rnai not inalnlo hoi o lie kuai maln 'ii/i kekahii. () kekah» poe, na haawi ,uu iakrtn i ko daia i ko lakou makaoiāk.-i poke. mnn o hr|p a!,n o knai ( l.n hale kuni opiuma ,i ho mnii nno oko.i ae kekani i loaa ai ka opiuma i kaiii poe. ina.e hoomauia ke kuai ana i ka opiuma ma keia aupuni no kekahi mau makahiki hou i; inki imai <uri. a'.aih. e hoomauia »»o ka ulu inahuahua ana aku o na poe Hawaii e hoomaamaa «na mo la ano. u hiki i ka h!o air< o kekahi hapa mahuahua o ka lahm ihe k»uwb Kinr-aa nialalo o la ha'm awahua. he op»um^ Ua hoikeia mai e kaimea nana i kakau, 'ua manao kekahi pake. elua hanert ka nui o na poe Hawaii ma keia kulanakauhale e hoomna nei i ke puhi opiuma, ak» 1 ko makou manao wele nu. ua oi loa nku mamua o ke!i nolii na. a ina e hui pu ia mai mo ko na wahi o, ae, aole no e erni iho malalo o ke tausam iiookahi kn nui o na konaka Hawaii i hookauwan e ka opi~tmja. Ina'e hooki koke ia !;c iliUni opiuma, alaila, e Mo no ia o kekalu o na enemi ikaika loa o ka iahui Hawaii ma keia hope aku. E hoonawaliwali ana i ka pono, ke ola. a me ka pomaikar, a i ka noho ana ohana hoi. Nn k-i incs, o kona mau hopena, ho «wahua loi, a e-pi» pili inau ana jme ka hem<v ole i k ; tnea I kamaainn me ke puhi opiuma,— <: moino a wiwi ke kino. e maimai no lioi. a nawo- ! liwah na Ja!a. e malulei a molowa, me ke !.- ake e moe mau ma ke no, u i ka p(\e ala ai; a o kekaln. e lilo niau. .ina ke ola » I manaaia no ka pono « ka oham» no keia | kumukm, a aole e hiki t ua mea ia a mau | mea paha i niaa i ke piihi opmma f;<- aua i i ke dala uu kulii manawa, inn ->>.r nele i i ba opiuma ole. l'a olōiou. . ;r! fia | mau hoi, ina e riwle ke iuhi an.» » ka opiI uaia no na hora he iwakahia kuaiamaha, I alaila,e hui, a e eha nm Ke kino ; aia | wale no a puhi, olaila loaa mai ku nluolu. | : Nolaila. j kr. hnomak;. . kekohi e f hooipo ine keia mea hr pniu opinma, he mea paakiki ioa kniiil i ana < iiaaiele, me ka laan lapaau e pono a». u mahlo hoi o na »»ir. a ke kauka e hiki ai he wehe i kona pipili iknika ana i ke kannUa puhi opinma. Ua olelo ae nei muko<», r»e e poino ai kf» noho'na ohana. o me k«i po-
uiaikui |»ih ; «€ .lup <na!f» h»a iti; | olefosa. »yka aw!iri(ia o !-:a !tlo o i;c fearia-. ka pahi pakiiiv i kn <»piunix he hapoha j | nb ia i ka (.i.ainn ho hnpaiia kona lilo i | i kela lu.koia ia. enia In kona lifo i ka jkahiki ol»oa ; Ua iilie no ia {ne kaaniwa i j kuinnmakahi daiaji»o k-a impnlia i ka ma-1 i kahiki oko;i. f) !?ci,i niiu dala 1 liio no ka opiuma wa!c uo: tna e huoliloia no kekahi mau nuea kupoin» e no. a!ai!a. o Iki'ihoi hoii m>i onn in i kekahi innu kokua no ko kanuku. aim, i ka iiio auu i k« ,of>iuma, he ",iTE»hi walo no lsa mea loaa. fna niH ko koho wale ana. he taosani a mn.ia hoj»a kamsi o-na poe «j>h- i hi noi i ka npiuma, mni na palse a iiip na Kanain maon ; (aka. ua oi aku nae ka | huina n na pake mamua o keia liuina, ua iikeia nar, aoio hts p»ilii opiuma o kokahi j bapfl »> nn pak* 1 .) aho v hiiMia uukn nan! paha keia, alaila, ua liko no me ka hanr- i I ri iwnkalna tausani dnh a knu i hooiil»ia j no k;i opiumn i ka makahiiīi honkahi. Ko liio nei kria ruu daia nu* mailoUoi aku o kn Inhni no ka ano ole, a ua i iike hoi roe kr liiiai ann aku i kekahi eno-1 .mi nnna o hoomako malie iho i !»n maikai j a tne ka pono oka lahui. Ma kn nanai-; na ma kekahi aono. ua komo a(;u kekafti ] kokua puipni i ka waihona hupum. ina o ] ke knaiia ana o ka laikini opiuma. aka, | ko nanain ma kn ano nui e pili un?! i ka ' akoa o ka lohu)ehy, oia hoi. »a ikeia.he men _c hooemi ni ibe ano maikni; o ks_no!io'na, a i o!e, im mea tm <- hoo-j mino ai,i ke<a lahui hoomahui : u e mnni ' aku iioi l kr-i,rihi hapa o na loaa-o ka le-| hulehu roa ia lua hoopu-a uahi. lle mea pono ke nioauia i keia wa., ua k.u'pono anei ke lilo, he meu keia e hanaia ai imua oka Ahaololo r 10 pom» no makon e olelo. fif.,