Ko Hawaii Ponoi, Volume I, Number 4, 9 July 1873 — No ka Opiuma. [ARTICLE]

No ka Opiuma.

. E ka Luna HoePoNOPONO :—Mai ka raa- | nawamai o'ke kuaiia ana o kekahi mau! ; laikini eiua no ka apana o Honoiulu nei, ua kakaii nu >»e ke ane paupauaho >k>i a puka ne ia kekah) olelo paipai e makaala mai ka pap< p;ii ae hana poe i manao nuiia e kakou oia hoi kn poe mahiko ka poe inaluno £.na poe e ne. He mau niahioa mai ia wa mai, un ioheia he uwe ona, penei : " na hana a me kn iahuikannka," a i koia ia; hoi o ke "Kuikahi Panai Like me ka hoolilo 1 nna ia Puuloa," a o ka aie kaa ole ana. aka, o na noonoo no ka hoomfikaulii ana i ka ha- ; na a me na pouiaikai e ae i loaa ia kakou ; i ka nana oku, aoie i komo iloko o na nianao o ka poe nana i hapai keia ma« liuaolelo kiat a m«? na olelo kumu. £ ae inai ia'u ; e hoike aku i kekahi mau " huahelu ; a ina keia ou i mākemake ai i na ; ; noonoo makauln o ka poee nianao nui aua 1 ina lie niea lioomakauhi waiwai a hoopono : hoi ko H:nvaii nei : . Makaiiiki. Kum. laikiai. Kum. Opiauia. IS6I §2,003 00 §8,205 45 1862...... 2,002 00 0,666 66 1868.......... 2,002 00 3.878 S0 ; 1864 2,002 00 6,818 S'. 1866... 2,002 00 5,00« 2ō 1866. 2,002 00 6,788 25 - 1867.. 8,002 00! 14,929 1)0 1868 8,746 00 8.04U T4 1869.. 9,026 00 10,566 45 1870. -.1.676 00 7,049 07 187 .18,870 00 18,008 17 i 187 .21,000 0(1 11,88832 187 .28,000 00 (mauooi».) 12,000 00 Ke hoīke nei keaa papi hoike, o ka hwina $100,230.00 ua hookaain no na laikinii a o : kn S>l '6,732.71 oia ka huina o ria dala i | hoounaia aku maiipko oku u keia aupuni no j ka opiunia ; no ka huina hope, e hoohui aku 1 i uenikumamalima hepa haneri no na dute, : ioaa mai ka huina nui hj $210,472.60, oia iho la ka nUi o na daia i ukuia e ka poe pu- : hi opnuua iloko o na makahiki he 13, me ka hel'i oloi.i o ka hapa hunen o li:i puka o kn poe kalepa. j lloko o ka makuhiki he 1,206 pake, 0 ke kumuknai o ka opiuma a me ka laiki- : ni kuai, he $7,709.25, oik ivoi $6.46 r no ke ; poo hookahi, oiai i ka inakaliiki 1572, he 1,938 pake, o ke iuimukuai o ka opiuma a : me ka laikini, he $32,£i55.32, oia hoi, ne : 110 lee puo lioukahi. Ūa papa ke kanawai i ke kuaiia ann o ka : opiumn i na konaka e uiu o n» pake waie no, aka aole an»'i he niea maikai ka manao, o ka helun.i o ka pot pulu opiuma, ua mahuahua ioa aku in injtmua o ka mahuahtia loa Hiia o na pake. Eia ka uinnu, aole ane|i i hoomaamea pu ke kanakn Hawaii, i na iiana ino a kona hoa ! hona, w» hoi nn pake ? Ua haiia mai au e kekalii pake ano noiau, 200 na poe Hawaii e puhi nei i ka opiuma m.\ keia kaona o HonoluUi. 1 ka makaikai ana a ana ma ke ola e hoonui ai i ko kakou poe paahhun a me ka inea e hookanalua ai t ko kakon hooikaika ana e loaa ke Kuikahi Panai Like, aole anei i oi uku ka naauao (j> ka nialama ana i " ka manu iloko o kf* liipa," mapua o " na mano iloko o ka nahele ']? I mea e ioaa ai; kekahi hana iioko o ka Ahaoielo ; aole anei : e pono j ka lehulehn ke ninau, penei : He ! pono anei ke hoopau loa ia ke kuai opiuma J. O. C. Malalo iho nei ka pa.apalaa ke kauUa McKibbin, e kokua ana i ka palapola maluna ae. Oa unuhi hoopoliole mai nae makou 1 ua palapala ia, me ka lawe mai ma na niea | ano nui, a ua hoopukaia keia palapala malo* I ko o ka nupepa 1\ C. Athertisfir o ka Poao- : no ibo nei: 1 ka Luna o ka P. C. Adver- \ tiser. ! Aloha oe :—Ua heiuli|elu au ma kau hoo- ;■ puka hop« ana iho nei, njie ka hiaai nui, no i kekahi mau hooakaka ana ma ka palapala a j J-. O. C., no ke puhiia ana © ka opiuma ma keia mau pae aina, a e ili aku no kona mau ; hopena apukoheoheo i na kanaka Hawaii. a he lehhlehu o iakou e pipili ia mea ino weli- i weli (ke pubi opiuma,) Ua kokua loa au il' na huaolelo a pau i kakauia, a ua kulike loa i ko'u manao me kou, a he wa kupono loa ke-i ia no ka hooki i ke kuai ana i keia mea, ka i hopena o na mea ino wale he lehulehu waie e I pili ana i ke kino, ka noho ana a me ka lau-, na ana. A no kou noi ana uiai no kekahi j mau olelo hoike no keia mea, nolaila, aole o'u kuihe no ka hoohui ana nku i ka'u olelo wehewehe no keia apukobeobeo. A he kau* 1 maha loa ia'u ka hai ana aku no keia mea ino, aia ileko o kekahi makahiki i kaa hope ; ae nei, ua lehulehu no na Hawaii i lawe ia j mai imua o'u e lapaauia ai no ka loohia ana | i na hua o keia auhuhu. O ka hapa nui nae i o keia poe, he poe wahine opiopio, i launal pui me na pake, a ma keia launa ana, 1 loaa , mai ai ka maa ana i ke puhi apukoheoheo, a j ke hoike aku nei au ma ka oiaio loa, i ko'o i ike ana i ka mahuahua o keia hana iwaena' o na kanaka Hawaii, i ka noonoo ana i keia i hana a ko kakou laliui uuku, ua maopopo no i nri mana anpuni ka h«»m?|hemfl, niai ua lakou

ka hooki ana ia me&. Oke kaoawai no na leikini kuai opiuma.ua haawiia i na pake waie uo, a ia lakou waie uo e kuai aku ai. 1 ka noouoo ana i keia mea, ua loaa hou mai la'u kekahi mea e piii ana i kekahi uiea kupu oia hoi faa awa, ma ko'u noouoo akahele aua, oia no kekahi mea e hoomahuahua ana i ka ioo, inamuii o ka mahuahua loa o ke kuaiia o ka awa i keia wa, a nolaila, he pono loa ke hoano hou ia ke kanawai e pili ana ike kuai awa. Oiai ua oleioia ma ke kanawai, e kuaiia no ka awa i ka poe wale ho i loaa ka paiapala ae mai na kauka mai, no ka mai i kupono i ka ' awa, ua pau keia mau palapala i ka haaleleia, a ma ke kauoha ia e kuai ia nei ka awa. Auhea ke kanawai ? Ke inuia. nei ka awa no ka ona waie i no', aole ma ke ano laau. aole paha he kauka lapaaa i n?le kona īke i keia mea iwaena o na kanaka maoii, i ko lakou hau* pa ana i keia mea ekawka inoino. Mamua o ko'u ike ana i ke ino o keia mea, ua Kaawi pine/ne au i na palapala ae i ke kanaka e kuai i ka awa i mea laau a oia ai kahi mai, aka, aole i liuliu, ua ike koke au he nui na mea i loaa mai no īa mea, nolaiia ua hooie loa au i ka haawi aoa i na palapala o keia ano i na kanaka. ■■ Ke emi ino nei keia lahui, noloko mai o na kumu he lehulehu, nolaila, he wa kupono keia i na kanawai o ka oihana lapaau e hooki i keia emi ino ana 0 kn iohui, a ke oluoin nei ko'u nuuuip e ike 1 na poe noonoo maikai o keia kolanakauhale i ko iukou niau aiakai ana a me ke kokua ana i keia iiana lianohano, oioi he uuku i\'ale no ka manawa e lilo iio •' Ka hana koke e loaa ai ka maikai, No ka lohiapa e loua ai ka neie." K. McKibisjs Opio, M. D.