Ko Hawaii Ponoi, Volume I, Number 2, 25 June 1873 — NU HOU KULOKO. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

NU HOU KULOKO.

I keia mau ia rnua (p lioia liehe/ioma, na lioo-hiiakokohi mai na, .-jo »ia ma Oahu nei me ka hoopaki iho i nni kiliiiilihuiie un. 'O" Ala koia Poaluiia a i k;t I J oaoiio pjija e liaaji'i.' inai ai ka nioku kaun. B(;ntania liepuhe i ];<-,□ :ivva. ;i iiolo nkn i \ nnfkouva. ■ : & lioomau aku no ifiivJ;ou • ka hoouna ana i na pepa i na luna ma n > wnhi e ne a paii', a iiiki i ka loan ana|inai o ka onliou iiiau pni;<- —— | Ua lono mai mafeouj ina kekahi !a o kela pule aku nei i hala. u;v puu i ke uhi ke ko n ,\lr. L . Kamakna o W aialun, 1 eka a aia ka hupa i -i 1 —— IU poloai ia mai mako« e P, Kamai o Kanpo, Alaui, la|ia;iu ana o kalii kahuna Hawaii i ka niai lepera o ko lakou waiii, ua ola maikai ka ! Akn hff kannlua mak'ou i'koia. £7* Ma ka Poakalii iho hpi, ua laweia ae kekaln wn.ii i pake irn.ua o ki Aha Hoomalu o IIor»o!uiij ii'm, ua hopu<a|oia in, ka i.oohft<)n«cio S;il:iiti, ina.ka noolilo ann i la huo-, leie lupft nona. «ka, na ao i;j mai la'oia aole r haua ho'J pela, tia kuhihewa paha !>*onn nia rio nia i Kina kahi i noho ai, s Maloo hoa;, —Ua lono inai makou, ua maC3taJott , o Makawao ika ua ole o keia mau la, a e Vake ana paha ke ko i ka la ina aole he I wahi) kiiihune ua e haule iho malaila. Ua ! loaV like koia haawina ma na wahi e ae,; aka aole palia i hanahana loa ka la ma kgji j wahi e ae mamua o kela wahi ae la. ■ Hookui.—Ma ke kakahiaka o ka Paono ! aku nei, ua hookui kekahi hoki, e holo.puiwa ! ana me na koko, ine ke kaa waiu a kekahi i Pukiki ma ]ca huina a Kale. a huli ,pu ke ! kaa me ka lio, a au aku au! inai ka waiu, me he mea la he galani a oi |aku ka nui o ka : waiu i hanini. Pakelo no nae ke Pnkiki ; aole i eha. Hoohakaka moa.—'Ua lorio mai makou, he hoohakaka moa ka hana hui a kekahi poe ! o ke kaona nei, aole no hoi i »a la noa wale ! no, aka, o na la Sabati kekahi i hooliloia i; io lealea no lakou. E makaala ka oihana j hoomalu i keia poe e lealea ano ole ana na ! la Sabati, a e kinai koke, o ulu mahuahua' mai ia mau hann. hoohaunaeie wale. Haohao jo no.—Ua nui ioa ka haohao j o kekahi poe kanaka no ke ana okapu j o Puowina ma ka Poalima iho nei, no ka [ mea, aole lakou i ike ike oia ia, he la j nha -ia ? He mea haohao io no ia, rio ka mea, o ka maka mua ja ona pu i hookaniia | mai ka batare mai o Puowina, no ka la i hoaalii īa ai ka Moi wahine p Nui, i oia hoi ka la 20 n liine, 1837. Oia !a, he la i no ia i hoomanao mau ia ma na wahi a pau i 0 ia aupuni nui, a he i ke Akua, j maloko o na hale pule a pau. Ka la " Po-,Kn;LAi. : ' —He mau la wale no \ 1 koe hiki aku i ka la "Po-Kiulai," ka la 4 hoi o lulai e hiki mai ana. Ua lono mai I makou ke homakaukau ia nei ka noonoo ana; no kekahi mau hana kulai<ji ke hiki aku ia I la, a o kekahi o na hana lealea e l manao ia nei, lie kaihuakai ana leekahi o "Na mea kahiko 'me na kii ihaka iuo."' He | mau makaiiiki ae nei i halai ao!e i hana ia| ia mau mea lioolealea inaanei. ake huli koke nei ko makou mau hooinanao ana i ka i inakahiki 1869 a me 1969l na manawa i! honaia ai o ia mau mea lefilea iioakaaka. \ Iloko o kr ia kau 10/i pm niii waie, he mea ; poiia Iw i.i mni '..ik.ni man r..--i bof.<i|i!n;al,i(>hio 1

•'HK KllE 10 .IAOLI 4N#l AOLE PAUA ?" Na ke Kuokoa, kf,ia inuau e uiuau mai ana ia uiakou, ina fe kue to ihakou i ke Kuikahi Panai Like, e hke me ia i hoopuka iama ka j>epa iho nei oka Poaono. Ua laweia mai keia ninau nia ke ano kiie ien i Ua makou i hoopukn at 1111 kekahi o ko inakou Manao Pepa o kela pule ihn nei. Oke kue o na ( kaooka Hawaii no kn haawi ana ia Puulon, oia ka mnkou i hoike ai. aka, aoln mnkoii i kue iki no ke Kuikahi Panai liike, Nohla i loaa ai?—l kekalii mnu la o pule iho noi, ua hooiaunß ia mai me ko makou mau ike ana kekahi poe i kahiohio ia me ua wai ualuea oka bia. Nohea i loaa ai ka bia ia lakou ? Ualono mai makou eia no iwaena o ke kulanakauhnle. nei kekahi poe kanaka e hana bia malu nei, a ua nui nakanaka e kakahe nei ilaila e kuai l>ia ai no lakou iho. Mai kuhihewa iakou, oka meu i hanaiama kahi malu, aole ia e ike ia nia ke akea. E hooki kokeia keia hana e pouo ai. —- Hoike o na Ki;i.a Ai-piim.—iVJ;» keia piile i hooniaka ai ka lioike o na kula aupuni o ka apana o Kona, Oaliu nei. Ala ka Poakahi īho uei o na kula aupum mai Waiiupe u luki i Manoa ka i hoileeia maloko e, ka luakini \ Kamoiliili: a i neliinei hoi i hoikeia ai na kula inai Moanalua a hiki i Kapaiama ma ka luakini Kawaiahao; a i keia la o na kula o Kainakeia, Pauoa, Maemae, a nie Roma ke hoikeia ana; a i ka la apopo e hoopau ai ka hoike ana o ua knla aupuni maanei. Ke 'waiho aku uei makou na na Koniiie Nana o ua maii kula la e. hoike mai i ka lehuleliu no lee ano o na men i aoia, ma ua mau kula noi. ka hoiomua hoi a me ka emi hope palia i ko na kāu i liala ae.

h \vi ana anei ?—Ma.keia man la, iia ike Je pii. nui nei ko kumuknai o ka ni ma k<- kiiianakauhale iiei, iie mau helehelena 1 1 oike inai ana, tia hookokoke nka kakou Ika 'p'alena oka wi, Ma ka nanaina no hoi i na kuauna o ko knkou man awawa nati i o lioolako mau mai nei i ka ai, ua mnha- ■ kea, ahe panoa wale no. Aole i mahiia na ; koelo i ikeiaka nliuli i kela makahiki aku 1 ! nei. No ke aha keia ? No ka la anei ? A :no ka rrmke paha ikp kakani. Aole pela ko i inakou maoao, no ka palaleha maoli no o ka . poe mahiai. —_ Kk awa o Honoi.iu:.—lna he hohonu kui pono ke awa o Honolulii ē komo ai na moku , ō iike !a me ka laoku kauu Beriiania nui e ! ku nei iwaho o ke awa i keia v*a, ina ua pomaikai !oa-ke kuian;>k,iuhal<; nei, no ka mea, " iia moku mnouw i nui e like me ia, e hooHio nni-aßrt i-ke <]ai;t. Ua T?ldma, htrnnea- . ae e *lO,OQO kana o hooliio ai h noi, a ina oia Hoko o ke a wn. nei kahi i ku ai, e hoolilo :no oia i &40.000. He mea minamina ; iiui no hoi aole he nui o ka waiwai o ke aui puni e lawa ai no ka pli ana i ka nuku o ke:ia awa, i hiki ai i na nvoku nunui ke komo iloko. Ua lohe mnkou, ua hoikeia hp hiki Ino kī h'oopahuin na akoakoa n ine ke one : ine ke giana pauda, a o k;i !iio ao ia he j 520,0Ō0, ; Hoikk Ki]LA-o Ahuimanl'.—E hoike ona 1 ke kula nui o Ahnimanu ma ka la 4 6 lulai e hiki mai ana. O na mea,e hōikeia ang, oia.kn oieio Latina, Beritania, Ao Hoku kje- : kie, Ariinatika, Hoailonaheiu, Hoikehonua, Haīolelo, Kakaolima, a me ke puhi ohe keleawe. He nui aku no na haawina i kōe, oia ka olelo Farani, Ao Hoku haahaa, Anahonus, Ui, Chc-inistry, Hoikehonua haahaa, Haiolel» a ka papa 4 rr.a ka olelo Beritaoia a me kn olelo Hawaii, a me ka . Arimatika, aka no ka manawa oie, ua waihoio. A mahope iho o ka pau ana o ka hoike, e hoawiia no he wahi paina no ka poe makaikai e naue mai ana e ike maka i ka hoike A nolaila, mai hopohopo i ka naue ana mai. loKP.WE POF,I'OK. Ahuiinanu, Mei 21, lS7!i I I

KE KUI.A KEIKIKANE O MA.'.EAffALA' Ua hoikoiii koia kula iiih Makawao, Maui, ma ka io 12 iho nei o keia malama, me ka holo mna rna na moa iao la. Ma ka hale pule kahi i hoikeia ai, ua kahiko mikioi ioa ia : a he iiian minate i hala ae o ka hora 9, ua piha mai la i na mnkamaka. a me na piiikana 0 haumana. Ua: weheia na hana me ka inmeni hoano mai na haumana mai o ke kula, o ko iakou huina pau, he 34 i hooku laina ia moluna o ke kahua hoike, me na maemae maikai o ko lakou mau nanaina aku. Na Mr. F. L. Clarkft ke knmu nui a me Mrs Tatina makua i hoike kekahi mau papa, ana ke Kahu Kula Nni H. R. Hikikoki 1 hoike kekahi mau papa. O oa papa ma ka heluhelu a me ke peta, a »a ikeia ko lakou ano makaukau, a ona papa hoi ma na men helu kiekip, ua maikai loa ko lakou wehewehe ana. Ua okomo kike ia na hana hoike me na himeni ana, malnlo o ke alakai a kekahi kumu himeni kanaka, a he kalea maoli ko lakou mau leo ika lohe ana. Ona hana hooikaika Jima, ua «leu launa ole ko lakou hana an«, n ma ka auina la aЈ, he maa haioleio a me na komokamailio, a ua mahalo nuiia eke anama. O o na mea i makemake nuiia, oia no ka maki paikau ana ma ke kahua manienie tua ke alo iho o ka hale pu!e. Ono keiki kane me ka iakou meti pahn hookani, ua maki imua maki i hopp, a mo na nee ana a pau o ka pap» kos, me ka laelae oka hana an#. Ika ike ann i keia mau inoa n pau, ua manaoia, aole he lioike o keia kula i oi ae ka moikaī mai kona woheia ana, e like me keia. hoikeia' mm no hoi makou, ua nonoi aku kekahi poe makun* makemake ana o hoouna aku i ka lakou |iau keiki i ua kula ia, a ke manao nei inAou, nn iiana naauao Inkou, ka poe e 1111 » lcs !ikn<i ;nn<ī I;?;!.": ilnl!*.

lĪai.awai MakaainanĀ.—E weheia ana l.i kekahi Halawai Makaainana ma Kaumaka- i pili, ma ka hora li o ke ahiahi Poaono, luue j i 28. Oko ano o keia halawai, e noi ana 11 ka Moi, aole oia e ae aku e kakau i kona iaoa | malaio o ke Kuikahi Paoai Lik'e a kekahi i poe kakaikāhi i noi iho nei e hapai hou i ka i noonoo me ka haawi pu aku i ke Awa o; {u> Amcrika ! Eke kanaka Hawaii \ i makee i kou aina hanau, o hele mai! K | ! hele mai!! E hele mai no oukou a pau loa, i e hoolohe i ka manao o ka poe e olelo ana j uo ia mea, i hiki ai ke hoike aku i ke lakou ] manao i ka Moi. Mai noho oukou. E mala- i I raa ia ka manawa e kamailio ai, i like ai ka i loihi o ka manawa, me ka makemake o ka Luna Hoomaiu oia halawai. E wehe ia ka puka ma k& hora i olelo ia maluna. i