Ko Hawaii Pae Aina, Volume XIII, Number 35, 30 ʻAukake 1890 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

Hawaeaa o ea ohaa kama'āna eku mai ana ma ke Zeala.ndia o keia Poa ono o Mr. J T W*i{erhous3 makua me ki Whhiae. MaWaeoa ona ukaua a ka mokuahi A!ameda i lawe mai ai msi Kikane mai i ka Poaono i ha!e, he $500,000 ma ke gak. Nai keia oiīHoua d-,!a j imi pnaana hoa «ka }a. 0r Io3R mai ma ka Acstralia aku nei na p.iuoia wni eunui o ka mnhiko hoo o Ewh, no ka hoopi; uuh \ ka wai aniani e uet a i luan o ka aina peilnhalahn knnn ko. Ona kannka Hswriii nan i i peoehi i kela wahine ma Knlaehole Waik:Si maman aku nei a make loa ai, ai waiho is aku nei e ka lunakauiwai honmalu o H «nolulu no ke k»uro. Da hala aku i fca mnke ma Waihee. Maui, ika la 23 o kei* malam i, o James Dowaett Makee ke keikikaoe h»apo a Mr. a me Mrs. C B Makee, i k* tliuia oua nukahiki wale ao o ke ola ana. He pili ke waiho nei, aole e hiki i ka 13 ka nu' oka poe e koho aua ma ka aoao eae aku i ke kaunwui haua kumukanawai hou e moe lolii mai uei i!ōk»o k« p ihu palapala'u U o ka hale U» bofo hsii m?»ka uiokuahi"AuētraUa" ouehiuei, o Ai t»ue Perry kekaui o u» fif»uuistia o Puuahou i puks i ka m tkohjki i hskfc a hopa popa pthu okahi o ka iiui Hoka, e lluomtihuiiLurt hou aku i koua hoonaau ao an» uih ke KuUuui o lal: s , a e hal pnh* Le eh« mi*kautkt iaia ju , 4 ia kala.

Ua loha ia ka o!«lo Komite Lahni e i ana, " ua hokA loa makou, a e i &ku aiia me nu liuihui niu. " Pololei ! Uu huli ho? wni ka moku kuna Huwaii "Waimalu" mai Fttnning*s IslaDcl mai i k'e k&kahiaka Poakolu 1 hala, me 45 tona lepo manu. Hē ahaama ka MrS H. Cofnwell i haawi ai no ka hanohano o Col. Sprec kleb ame ka ōhana, ika po Puakola nei, ma kobs hooae nani ma ka huiua o na alHnui Kmka a me Liliha. I lalo i Maaaaa i .keia po Poaono, no na leale» a mb ua hoomaha »na o ka poe o ke kulaaakauhale nej, i ka auina la ame ka po Poaono nei. He uui oa kaa ahi e holo aka aoa a e hoi mai ana. . Ikala 23 o Augite uei e aku ai ka mokuahī " F<«rralou " ia San Diego a h<īTo ae a ku ma Hilo i ka Ia 1 o Sap. ib3, n hoohiki loa mai i Uoaolulu nei ma ka Ih o. Ma ka U(J e h'iulele »i īa Houolulu nei, a huli hoi aku no Kapalakiko.

Ua lilo i ka Hai Mpkuahi Qceahic o Kap»lakiko, ka aka makana o ka hooholo aoa i laina mokaahi māwaena o Kapaiakiko, Tdhiti a me Nuuhiwa, mai ke aapuni mßi o FHrani. Ao!e nae e hooholo koke ia ka mokaahi mua aia ahiki i ka Ia mua aenei o ka makahiki 1891.

Mamua oka hori 12 awakea o ka Poalima i hala, ua ka mni ka'mokuahi " Austrnlift" ma Hoaolala nei mai Kapalakiko mai, ma 34 ohaa k*. peon, 72 ohua oneki, 56 eke leta, 1501 maa toua ukaua. 410 beaa maua» 6700 g*laoi bia, 2 lio a me $50,000 ma ka lelo o "Aoienei no ka .Banako o Bis hop & Co.

Ua lawe ia mai nel mai Kaaai ma ka Mikahala o ke i hala, he elima mau lapana i hoopiiia na komo i ks hihia pepehl i kekahi lapaoa 1 loaa ako ai ma kela mau la aka nei, na make ote ka maewaewu, E hoopaMa ana lakoo ma ka hale paahao o Oahu nei ahiki ika wa e hookolokolo ia ai imda o ke kiare o Kaaai. Da hoouuß aku ka Oihana Leti ata ka mokuwLi Alatueda o kp. Poaono i hiilH, no Kapal&kiko a me na ai'ua. mamao, he 8 749 maa īeta a me 2631 mau uopepA Maiioko ae oka huina nui o ea he 3139 o lakou no lap&Daj e hoike Bna ika nui oka holo palapala ana mawoena o kein aapani a oie Īapana. * Ua lohe mai makou, oa m&kilo hele iho nei keknhi poe komita mawaena o na p'ike a me na kanaka o keia kulana-khuh-.le, i d-ila e ola ai na Komita L»hui oka npho ana ia Honoiulu nei. 0 na pake ka poe mahuahua o n* hookupu, ao oa kanaka maoh aia malalo mai. A ke uku ia nei kekahi mau lala o ke komite me na dala o keia ano.

He ahaaina k« Mr, P C Jocee i haawi ai ma kpaa kakela nani ma NouHeu i ka po Poalaa nei, no ka banohano o Mr. Jubp Wise, kekahi ona haumana o ke KuU KKmehaasehB i haalele iho ia anei inehiuei b holo aku e hoomahoabaa i kona Jtoi naauao ana fao ka oihann kahanapole ma ke Kula Kaula o Ober!in. Holooaua no ke Kula hameha.

Ua hoohiki iho o Hoa. John L. 't3t«rirBns J -ko'A-merrca Huipuia Kuhiaa ooho ma Hawaii nei, malalo oke Ka nikeU nui o Honololu nei, ma ka boob)ki oihaaa, n>a!aso o kona hookohu Uoa Elele Eohi»a ao ke Aopuni Aeta, Ma keia hookiekip P bou i loaa i keia kilo Aupuai, ua hookiekie Soa is aeoia ma ka papa eknhi o na elele «apuui e lunkaha uei m& Houolulu. :

Ma ka Poaouo i hnla, Aug 23, ua hookohoi» uiai o Mr. J H S Kaleo, ko ka nnpepa Ko Hawaii Pii Aisa Lansi Hoouaua oc> uh makahiki ioihi, i Luna| kHU<vw«i Apaua oo Haua, Mokupuni o Maui, A ke hookuu aku jLei m»kQu iiiia me k* hauoii ualeaa ole, no kn loaa au»> »hi* o ke>a hiiinai piha ma k i aoap o uh tB m>* hoonj>i!u a h >oko e hookie kie ae iaia i wakua aa kona oue hauau. Eo 110 i kn Pae Aisa

ILe kooo ia ttei ko makou poe ho!u~ heln e u*na ae ! ka hoolah.i uiauaw* bo!o t» kn fful Alnhao a nae Aiua p Oihu e puka aku nei ma ka pepa i> keta u»k k« pakai «na msi i aiaii kna huloholo hott 'ma Ua IWuo r UiP Poakahi, i hiki *i i k% p H» knui&H - ian o Ew* ke li> io mai i Honolulu i«» ke k*k»-hs«ka nui a hoohaU he la okt>* k« hnu» » hwmnha &,vabs|, *UiU haU ho» i ko ahiahi O o» katuajaioa o Hooolulu # sut» e h'Kihila ī ka ia S»b-)ti uua E*ra v' no k<? h«aU'ie i ka hern 6:30 o ke ah;fiihi Poaoui» • hoi hou mai i ke k.iouH tu ko kaknhiak», l\»»k&hi. lio hapih]a *c.r* (uamua «e o ka tw?ta T. 1

0» hna\vi «e oBE iu : <3 S;3b ip ; PB;na inehīnei akn Ih, maloko o Hftoiiltoo H«!e, o»a ois hoi o HhW khla Haie, i na keiki o ka bai kiopopo Kauaehaaieha nana i k&ili aeoei i ka haoohaoo o ka eo ana o ds makp.oa kiaipopo o keia kaa i hala atu Dei, i haaoli pa hī lakou a pau me«Tobn V\ r ise kekahi oko lakoa helana e holo .'oa aku āni i Atnerica e hoolawa ai j kona ike kaala.

O ka manan kaoawai o na loio J K Kaanamano. W L Hdlokahiki, J M Kaneakaa, J K Kaalia E Johnson a oie W A Kiba. ua ke kaoawai o hoohanam akn i ke KamukHnawai, iola na ke Knmukannwa? e hoohaoau mai i ke kanawai, a i hoohalike ia hol me kaia: na 6e keiki e hoohanau ak-j j ka noakua, aole na ka makua e .hoohanāu mai Ike keiki. loa pela kahi īke o keia poe, alaila ke hoala ia mai nei kahi oielo hoomakeaka a Knpena, " hele aku no kahi ike o ke kanaka a ka l>oe maihole hoi mai. " ■ ■

Ua lobe mai makoii, ua kolo aku o Ailaeoe Buki i kekahi o oa kuhio* me oa maka holuī a ioioea, a nuka nku la no ka hookohn i« aoa o JH S Kaleo i luaakaoaw.ai me ka lih maopopo loa, uo ka mea he kanaka i.a no La hoomaemae. Ua pane pakike ia aku ka mahaoi nui, h«aha kou kulaana mn\nila? Mānao auei ka luna mahaoi a lih maka welawela o Koolaupoko, nau » lawelawe i ka hana a ka ra>gaa hooko? I kela wa, ua niniau «e U ka iha o kn mahaoi a. jboi &feu la me k» hoka »ui me k'» pupuku o na ruaka. Hilahilu ole!

Eia na iuoa 6 ka poe i haawi mai i n» kokua no ka Luakini o Kaumnkapili, ma ka lima o ko lakou Puoku, no ka malama o Aog. 3890, no ka Apaua o Holokahana:. B Kaaua, 8 M ; K«aakai, Mrs. S M Kaaukai a me J M Ulunahele Sr, 85.00 pakahi, S M Kamakanni, $2.50; Mra. J M Ulonahele Sr, Kaouāa, Enoeh JohoßŌoa me Pipiknne, $2.00 pakahi; Nancy, Aimoo Miliam», Waiwaiole, George, Fredingburg, Keau, S»m. Kaooe, Gharles Mahoe, Mrs. C Mahoe, Mrs. Wm Chung Hood a mfc Mrs. Charlek Hailama, §100 pakahi; Kalani, Aimoo, M Keīina, D S Knnmoo, Nahu», KahawaiiMr Makawalo, Mrs. Makawalu a me Mio, 50 kenfta pakahi; M«ry, A»o, Panūi, liehee-», Loika, Pepe. Kalena, Anuie, Kaonohi a me Malihini; 25 ke, ueta pakuhi. Huina 546 25.