Ko Hawaii Pae Aina, Volume XIII, Number 33, 16 August 1890 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

Ua knapo nolio eenei na Yon Tempsky me McCirthy iloko o ka Hale, he lahui a he hoomaemae akahi paa.

Aia mawaena o ka hapanui o ka Aoao Hokakekake Lahui o ka Ahaolelo he hoole loa ī ka hookahulī kumn kana wai. ; r. ;

Holo ka noonoo ia aha o ka Bila Ha. «wina i ka Poalima 1 haU, malaio o ka noho ana mai oka looa hoomala eleu oui ke'lii Joseph Marsdeo.

Ua lohe mai makoa, i kekahi la o ka bebedotiāa i hala, aa paa i ke ahi ka hale noho oke Eemokala o Kilaaea, Kaaai, a pau loa kooa mau wahi lako.

Kuai HoOPAKIKA tU4 OLE.—Eia ke kaai hoopakika lua ole mai nei ka halekuai o Chas. J Fishel i keia man ia. a he wa niaikai loa keia ao ka lehulehu e kipa ai e īke kumaka.

1 ka hora 1 wanaao o kaPoakahi aku aei, Aagate 11, ua paa loa i ka ai iā e ke ahi kekahi halekuai lole pake ma HaUwa. Kphala Akau, Hawail, a aa koho ia na liio aia ma kahi o ka $6.000.

Ma ka halawai o ka poe mea kaleana iloko oka Hai Hooholo Mokoahi o Waila i malama iā i kaPoalaa aku nei, aa hooholo ia e hoomahaahūa hoa aku i ke komowaiwai o ka Hai i $50.000.

Ua lohe mai makon. o na poa lepera hoohaunaele eono o Molokai : hoopaiia mai oei a lawe ia mai ai e ka Ilamnkn i Honolala nei, ma ka halemai ka o Kalihi lakoa e hoopaahao ia ai. Oia halepaahao aenei ookaia?

I ka Poakolu nei, ua hoopaiia o PiipiilaDi he $100 a me na koina he $3 50 no kooa lapaaa me ka laikini ole me ka lawe pd ika uka. Ua hoohalahala oia ika olelo hooholo a e hoopii ana i kaahamalana ae.

Lehaleho na olai i hoohakui iho ma ka mokupum o Keawe, e hoomaka ana ka ikeiae ko Hilo ahiki i Kohala. No ka maamaaa oka hoohakoi ana a ke olai, nolaila ua hoopoino ia kekahi maa haie noho ma oka nahaha ana 6 na lako aniani a me na mea a ae.

E hoomaka ana ke Kola o na keiki liilii o Kamehameha, ma ka Poakahi ae nei* Sepatemaba 1, a na makemake ia na hanmana mua, e hoi pau mai ma ka U e hoomaka ai. Ao na haumana hou e makemake ana e komo mai, e hoike e mai mamna ae.

• I ka la 6 o Aogate nei, ma ka mahiko o Hnelo, Mani Hikioa, ua oki iho kekahi lapana paahaoa i kona pua-i me ka pahi a make loa: Aohe maopopo ke kamu o kona hai-oa aoa i kona ola, aka malia paha na olnhaa no kekahi kuma ia.

Ua oki kolohe ia ke kaala o ka paha hae o ke kaawai o ka pake e ka oei ma alaoni Maaoakea. aaa hoolaha ae fea Lnna Hoohana ona paali kinai ahi la e haewi ia oo ka makana he $20 i ka mea uaoa e hoike mai I knmn e ahewa ia ai ba mea bo!ohe.

Mahope iho o ka hora 2:30 aoioa !a Poalaa nei, na hoihoi akn ka mokn pea M C. O. Whitoaore" i na paahana Nq Heberede i lawe ia niai ai i Hiwaii nei, he mau makahiki i hala, O ka heluna i hoi aku nei, he 116 kane, 22 wahine a me .15 kamalil Hoina a paa, he 153. ' j

Ua haawi mai nei ka Paali Pahi Ohe 0 ke Knla o Sana Mary o Hilo, Hawaii Ika Hon. W H Itickard o Haxnakuß, no kona makana ana akn nei ia !akdn me kekahi paa lako pohs ohe, a i|a kouo pu mai ia ia e holo aku e hoolohe ika honehone ona leo o kana mau mea makana leo kohaihai,

Ik& aaioa 1« onehioei, ms kā p» noho oke Koh ioa noi ooi Paw»», cr> &i na k«ili HHii * Mr T,B.W»lker e «oa, oa kaoi fttu !& Upg paiifepaua * kekahi o keia a>au k'inahl, leīe «ko 1« ks poka R pnka aku 1« ma koU »o«o o k« poka konoo, a ka aka la i kft papalin» o kekahi kaikamahine, D)»!6|o iho oka maka, Eia k» mea poiuo ke lapaaa ta oei e ke katik%.

U» hoohauohaoo ia ae ka U 9 Jo Aagat9 i lih!s, oift bol ks piba aua o U bftcan he iwakalaa makahiki o Eaiep<>ra o Kin», uaa k? kshiko «na mei o q& pahu b«<» Kanik«U « me ko ke aupuoi me qh bftp» k?> •na • kekahi hf»pa o ktt Puali Puhi Oh« ma ka Hale Oihana o C Ale«, ja me k* B>«iama ia *»* o ke auaion ike « me k« ahnaioa ma ka llale Hui o ti« p«ke m& atauui Moi. MalaiU &e k« Moi. o» luu» anpuoi o »a aiua e, o» Kanikela a bp na kauaaioa makii hanohamo okakoo. '

Ua lioi mai ka eha hookolokolo i holo aku uei i ke kau o Kaani, ma ka Mikahala r/ ke aku nei.

I keia la e haale!e f,ka ai ka mokuahi "AoHiPalia" i ke o Knpnlakiko i holo iaai no Honolulu nei a ku 1 keia Poalima ae.

Ua hopa īa ike kakahiaka Poakahi nei e ka Bgena o ka Papa 01 b, lie ekoln paha pipi pilau na kekhhi pake knai o k& Makeke, n aa kaooha ia na pahu e iawe i ka bale pnila ī{ uhno.

Ua iilo mai nei i ka Hui Hoohoio Mokuahi o Waila ma ke kuai, ka mokuahi hao hou loa 4, Claudine" o ka Hai Kalepa o T7. G. Irwin 4 Co. a e hoo holo maa ia akuanamawaeua o Honolu la nei ame ka aoao hikina' o Mnui, m&laio o ka ooho kapena ana p Davīes O kana huakai hoau, aole i aknka kn la.

E haiolelo ana o Napeha i hoi iuai nei mai Maun<t Pohaku mai, no na oiea a paa aoa I ike ai ika noho aua o na Moremona malaila, i ka bora 4 ahiahi o keia la, ma ka Makeke Knai ia. Nolaila, ke ko&o ia aka nei oa mea a pau e hele eui ae e hoolohe i ka moolelo piha ona Hawaii e noho kuewa 'Ih wh kela aina malihini a kakou hoi e nana maka" akn nev i ka io oko kakou mau io a me na iwi o ko kakou inau iwi.

Ua loaa ae i ka Paaku o ka Haleuiai Moiwahioe, mai ke kapena ae nana i lawe mai oei i ka mokaahi "Ctaudine" he $13 65, mai ko Hawaii Kaoikela mai Oonrad Haghes £sq., ma ke awa o Moote Video, Amerioa Hema, no ka pomaikai oka Halēmai Moiwahine, a oia oo hoi na uku Kakikela ī ohiia mai mai ke kapena aku oka mokaahi Hawikii " Claudioe, " oiai oia i kipa ae ai malaila. Hemea hoohaaoli ka loaa an& ona hoomaoao i ka poe o na aioa e no ko kakoo halemai.

Nniiro oa kumu hilahila ole a Ailu«oe Boki e imi kala mai oei i kona hikimau ole i ka ahaolelo: (1) no kona pookoi ika liki e komo i ka aha kahioa a hoka loa, (2) no ka nanui o na makao na hoa o ka hale; (3) no ka alakahola aka haole kuai lole e uku nei i oa dale; (4) no ka hoolei loa aua 0 ke komite ika biU kai lawaia ma o ka nai loa la ona dala e lilo ai i ke koai aoa e lilo mai; (5) aohe manao nni ia oko Koolaa mau pono, oihi ua komo ae la no oia ika ahaolelo a ua puehu ka hola o ka mana i ka pakeke. He 1010 ka mai oke kalohe e make ai.

Ma ka hookuka paani kiulp >po i hoopaoee ia ana hni Hooolulu a me Hoka ika aaioa U Poaouo i haU, ua ah«i aku ka Hoaolala ika huiu keokeo o ka Unakila.. Nolaila, i keia w», ha 4 make o Honolala a he 4 eo ana ia lakoa, aka he hookahi paani ana i koe a Honolalu me Hawaii. loa e makē aoa o Hawaii ia Hooolalu, alaila p,ai a pai Uua uia ka l|ke o oa eo aua, alniU paani hoo laua no ka makana alua. Ina hoi e make ana o Honolulu i'a Hawaii, atai!a pai a pai o Hawaii me Kamehameha oo ke aumeome i ka makana maa o ke kao.

Ua make emoole loa kekahi luioa Hawaii o ka mokaahi "Kaala" nona ka inoa o Kaukahaneri maluna o ka moku i ka Poalua nei no ke komo he inu nui ika rama. Eia kalii moolelo pokole: I ka Poakahi nei, oa iea nui ioa o\a i ka rama, a la ia i hoi aka ai iluna o ka moku ike kakahiaka Poalua nei, me ka ona knhewahewa nb; Haalele iho la ka moku ika hora 9 kakahiaka, a i ke kaa aoa i waho oke awa, kīiia aku oei o Kaakohaoeri e hoaU, ēia nae ua make loa ota. Ua hoi hon mai kā moku i ke awa nei, a Uwe ia aku !a ke kioo uake i Kuapapanoi, a malaiU aku i ka home poooi.

I»a Kula Sabati o Hawaii A kau— E hai mai kakou ma ka luakini o Saua Paolo, Ika hora 9:30 kakahiaka Pov lima, Sepatemhba 5, a e malama \ke h<Sike knla Sabati, Hftpaha hora ka mauawa oo na opio me na ui i kouo ia e hele mai. Eia na haawin»; Ha makaa Hikina, ko lanuari haawinn; Hamakna Waeoa ko Feberaan; Hamakaa Komohana, ko Maraki; Waimea, ko ApenU; KohaU Hema, ko Mei; Kohala Komohann, ko lune; Kohala Akau, ko lulai uie Aug-.te, £ hele mai ookoa a pau, a ua ka H*ku lesa Karisto e kokua mai. W A Mio, KahnkaU Sabati nni.

1 ka. ia Babati i hala» ua ku mai iua keia m&i ABseUralia uiai ki iaaku pea " Weuoua" me 715 insu t >ns lanahe. Ua lilo mai ma ke knai i k» Hai Mahiko o Ewa keia mau lao&ba a pau. A ma ka* Poalaa aku uei 4 iia hooplliia a« keia moka ma ka t?spo o Hui Alnhao am® Aioa o Oi>hn m* £wa ok« awa no ka hooiei an» m*i \ kaua ukana, U« kīola ia ruai !hmliu w&i ka moka ia»i a īiuua ous kas nkaoa o lts ka hors 2:o(> o 'ia aoioa la, oa hoohikihiki sku ke kn» I-*hl u S0 tooa lanahn ahiki i H >uouli- [ Qlu A «ib?« oke ka&i au;» okh hora ī>oi« abi«hit t tta pao keta n>Mi Uu&hu maioko o kah: hoahu ras TT >uouiiatf, T ka po o ka la ?? o InUi, na a» o Mw, t#*z T?oy i anaiua mak&ikai i ka o aoa o ke ahi mai ka paH mni o Makana qfta Kaoai. No ka uoi 'oh o ka makaui, Joiaila mailoko uiai o t*s auUau ahi |o ia mai ai t -i nvs!v? uo ahi kan, oV| t»ni ako, i k* psti wstē no k»bi i hfbkaikoi mai ai a pao, Pa ik? do nae i k* abi i ke kokolo hele ae i ka p«ii, Ooa kamaaiua o«ua i o mai ke alii, oia o, Malīa a me Mahū opio I ka po o ka U 2 o Aug*to nei, >Vihi hook*hi uo, na ha«wi a€ o Mr*. Kaisp? i aoai&a o ahi, he suo aae abi k*tt i puka pouo mai, o k* uui aku. he ptoa wala uo, Xui ka poe makaikai i keia, po hope.