Ko Hawaii Pae Aina, Volume XIII, Number 33, 16 ʻAukake 1890 — Na Makapaa Alai I KE KOMITE Hookahuli Kumukanawai. He hoike na ke Kia i ka Poli! [ARTICLE]

Na Makapaa Alai I KE KOMITE Hookahuli Kumukanawai.

He hoike na ke Kia i ka Poli!

Ua lohe mai nei au, ua nui na maka paa a me na keakea i halawa; mai me keia komiie, mamua &e o ko lakou hele aoa ako e ike kmo i ka Moi. 1. He hoopaapaa a he mihi nui ana ke kekahi mau laia o ke komite, no ka paikano loa aia me ka paaoua moa, wawae paina, pnliki eleele, papale piva, mikilima keokeo, aikala-ku keokeo ame ka lei-ai keokeo ka aahu e komo ai e halawai me ka Moi, oiai he poe hiki ole loa kekahi o lakou e hoolako me keia aaha kamokoai noi, a he hune hoi ka noho ana. Aole hoi be aaha piha ko ke komite hookahuli kamukanawai o 1887, eia nae he ko ka lakoa la hoolala aoa. 2. Mamali o ka holo ana o ksla manao haakei malana ae me ka aahu piha e hele a! e ike, ua makilo hilahila ole aka la kekahi poe ina paa lole o na lunamakaainana, Lilikalani ma, Samu Maikai ma, Kaukai ma, Kane ma a me ka poe lako ina aahn o keia ano. Ua hooie mai kekahi poe malana ae i noiia aka, aaa ae mai la kekahi poe. Ma keia hookoia ana, ī olelo iho ai ka poe kae i kinohi i ko iakoa hilahila loa, aiawa i lohe īa aku ai ko lakou mau leo ika i ana īho: "heaha no la ka mea oka puni ana mai nei i keia hana hoehilahila e kaulai wa]e ia ae ai ka huue." . 3. Ua aoi aka keia komite ika luakini o Kaumakapili, e hoohamama ia mai na īpaka oia hale, ī wahi no lakou e kilohi eai ia lakou iho a ikeia ke ka o ka liki mamaa o ke kai ana e komo iloko o ka pa alii, me ka pee...nae malalo oke koloka i wahi e haipole hke ai ka moremoaa, ka hoomana Poahiko, ke Kaiolika Bqma a me ka Hoolepope. Aka ua hoole joa ia mai lakoa.

4. O Mr. J K Kaolia ka La&a Hoomala o keia komiie, a oia bof ke aiakai aka, tia papa ia oia e ka mai piya aole e komo po iloko o keia huakai. Ma ka j olelo hoi a kekahi poe, hele m§i .]a no j ka uaaaao a kahi e lele ai i ka pali hoo j lolohe aka ia no i hope, a o ka poe holooa wale do ia e hookuu īa mai nei e lele i ka pali a hakihaki na au. aneane io oo paha oia, oiai o ke uou wale oo keia e olokaa ia mai nei, 6. I ka po Poalua nei, he halawai ka keia komHa maloko o ka Hale Anoua jio ka hoolaia haūa ame ka hoolohe i kekahi mau kukahekahe a kekahi poe i muekekei mai aole i komo iloko o ke komit« try kuikahi me ka ka komite e hapai uei, hoohoihoi mai. i ole ai e kuemi hope ka poe ooouoo oawaliwali a kolopupu, me ka hooholo po e halawai hoa ma ia hale i ka po Poakoiu oei.

6. Ika hiki aoa mai i ka manawa haiawai o ka po Poakolu nei, ua kipaku ia mai la lakou, no ka mea, no ka poe haole .ia po halawai o ka hale i hoo hoio ia aie akoakoa hou. Nolaila, ua aowana aku ke komite a komo i ka hale ona Pokiki a hoopnuana ana me ko puaouauu iloko o ka malumala o ka t maiihini haalele loa iau mai ai i ke kai loa ahiki i Hawaii oei.

7» O kekahi o na lala o keia komite, oia o £ Kekoa, ua lawe ia na pono kiT»la, aka me ka menemene ale ika ihiihi a me ka hanohaoo o ke poo aupaoi a iakou i kaiiki iho ai aia me ka aahu piha e hele aku ai e ike iaia, sa ae no nae keia komita e kai pu me keia Kekoa maioko oka huakai o ka pqs hakihaki kanawai o!e. a e palaina puua •kuiaiaaaiai e like me ka bau o Mauoakea. O Kekoa no hoi'kaLuoa Hoomalu o ke Komite.

Ma ka H»!e Kaa Wai Hela l kahi'o ke Komile i akoakoa ai ika hoia |.0 kakahiaka Poahft nei, a ua ka-i mai ka lakou haakai naailaila mai mamua iki o ka t>ora 11, e alakai ia aus e ks Pu:jn Pohi Obe Hawaii. Iho tu« ko alauui Naaana, pii ma ke alanui Moi u ik4so ok» pa alii. N<* ka Hope Puuk« I hookipa ako i ka huakai he 49 ia nm m» ka m»kou aka uia ka uju oka poe ! kakau iuoa malalo oka palapala hoopii, he 43 wale uo, lioko ' o ka halMlii. Ei» ka Palapala hoopii a ke Komiie Laba! i heluhelu ai imua o ka Moi; ' I k« 'Lu Ihhia Divid Kalakaaa, Ma ka LokowaiUi. o ke Akua, Moi o ko Hawaii Pae Aina.

O niskoa oke Komite o Kr>u man ! makaaaiiinna eka Moi, ke noi nei s waiho aka i ka manao oka lahui, a no ka pomaikai o ka Nohoalii, ka ama a -me ea kanaka; a Oiai, ua koho ia mai makoa i Komite Ahaelele e Kou mau makaainana, I mai na mokupuni, m'ai o Hawaii, Maui, Oahu, Kauai, Molokai a me Lanai; a Oiai, ma ka hft|ftwai a ke Komite Ahaelele o ke Aupuni i akoakoa ma ke kuUnakauhale o Honolula, mokupam o Oahu, ma ka la 9 o Augate, A d 1890, ua hoaholoia i kuiike ai me ka manao ikaika ona makaainaua ma na apana like ote o makou i koho ia mai ai e waiho aku imaa Oa e ke 'Lii i ka hoopii a Kou maa makaainana; a Oiai, ua.hookikioaia ia Oe e ke 'Lii e.hoopan ike Kumukanawai o Kamehameha V M tne ka haawi ole ia i mana. Wa kapono Nou e ke 'Lii e noonoo a kaka me Koa_ mau makaa'.nana no ka mea pili i-ke Kumakanawii 1 hookikiaa ia'ai Oa 8 ke 'Lii, a e noho Mana nei, a o ia. mea he hana hoohaaI haa loa i ka Nohoalii o Hawaii nei, a jaa kakala ia Oe ma ke kulana pilikia I loa, a e hiki ole ai ia Oe ke pale ae ia naanawa; no ia mea, m apono a kakaa : inoa aku Oe i ke Kumukanawai malalo o na hooweliweli ia; a , Oiai. ona pono a me na pomaikai o ka pahu balota i haawi ia i kou mau makaainaoa e ke Kumukaaawai o Kamehameha Y v ma kā la iwakalua o Aogate. a d 1864, a i hoololi ia e ka Mōi Lanahlo īka m ikihiki 1873, a i hoololi ia iloko o Koa au e ke 'Ln, o ua eaau pono la o na inakaainana Ou e ke 'Lii, ua lawe ia inni a lakou aku. A ua hookekena ia kou mau makaainana e hoohiki malalo o ke Kumukanawai e ku nei i mea e loaa ai ko lakou mau pono koho ma ka pahu balota, a ina aole lakou i ae e hoohiki, ina aa hoonele ia lakou i ka pono koho; a Oiai, mamuli ona kuee e ulu mai nei iloko o ke Aupam o Hawaii a mawaena hoi o Kou mau makaainana no ka mea e pili aua i ke Kumukanawai hou, e keakea ana i ua ano hana a pau ame ka hoomahuahua ana aku i ka malahia ma ka aina, e like lia me ka palekaua pilikino i loaa ma Kon hooponopono aupuni kuokoa ana ma Hawaii eei; aOiai, aole e hiki i Kon mau makaainana eke 'Lii ke hoomanawahui _i kooa maa pilikia malalo o ke Kumukanawai e ku nei, a i mea e hooloi ia al keia mau pilikia a e hoomama ia ai ka noonoo o Kou miu m-tk*ain ui<?; nolaila. e * Hooholoia, e lilo ka palap&la hoopii a Kod inan makaainana i kumu kupono no ko makou M>i e noi aku ai i ka Ahaolelo e kau 1 kanawai e hoomana ana īa Oe e kahea i ahuelele no ka hoolala ana i Kumakanawai kapono a kaulike no Kou Aapuoi, mahope koke iho oka hookuu ana o ka Ahaolelo o 1890. A pela Koa poe hoopii e pule mau nei.

Hilo,— E Kekoa, Rev. J S Kalaūa, j Kalana, W Mossman, H West, N Kekaula, J Maka. Kona —D W^Kamaliikane. Ulupalakua.—E Wilcox. Kūla.—J Haulaoi. Waihee.—M Kapoi. LiHAiNA.—C K Makekau. Molokai.—S K Keaweolu. Waimea, Kauai.—A Kaukau, J H JBarenaba. Waialua, Oahu ~S K Mihoe, J Prei»derg^st. HonolcjuU.—W H Tell f H Makalii, J A Kahoouei, S Kila Jr, J Heleluhe, J S Kekukahiko, G Markham. E N Boyd, C B Dwight, C B Maile, G W Kualaku, S H Meekapu, £ Kekipi, J W Pipikaue, A K Palek«lahi, J N Paikuli, M Paltju, J H Pauaaiaula, S K Aki, J Naholo\Yas ( J Keau, J Poe» P Pekelo, P Kaluun. K Kaul.tlii t H P Puaahiwa. Komiīe Keu,—W Li Kaleihuio,

Eia ka paue « ka Moi j ke Koinite; E Lunakauawai S. K. Mihoe, Lanahoomaiu o na Elele o ks L»hui, Aloheoe:— 1 pau« no ka Pa!»pala Hoopii i waihoia mai nei imua o'u na elele mai w« apann koho lehulehu mai o ke Aupuui, ke hoike akn uei Au ! ma oa U a oa «kle e ae, a i ko'u lahuu o ka iakou man uoi e uo >nvM po-1 no ia aua e A'o. Ke mahalo *ku aei j Au ika oukou Uoolala e like me k* ; oukou i waiho mai nei i ka mnkeuiake ak» lahuu e hahai «na malalo o na ana a t -» kumukauawai e pa«w ai i ka lakou hoopii no ka hoopa| a« i ua pihkia. *aiho aku aua Au i keia moa i u>ua o ka Ahaoieio me ke noi aku ia balf e Uwelawe i keiahi m«u keehiua i mskeuia*ko i > e hooko alu i ka uiakemale o ko'u lahui» ka poa na Ukou keia koopū i waiho ia tnai aoi la'u. «