Ko Hawaii Pae Aina, Volume XIII, Number 24, 14 Iune 1890 — AUHEA KA AKEPOKA OIAIO? [ARTICLE]

AUHEA KA AKEPOKA OIAIO?

Ma ka uaua aua i ka Akepoka, loio Kahioa e ku nei i keia wa. iloko o ka» aa mau paue imua 9 ka ahaolelo i keia mau la iho uei, a ike maopopo ia ana he okoa loa koua auo, koua heleUeieua a me ke aao 0 koua aUlo i keia wa i ko ka ia 30 o luue 133T* aua pouoi i Uoike oiai ai iaia iUo iuiua 0 ke «kea, uie ka "uhiuhi Uauiaiuaue aua, o kabi wai 0 Kapapala»" oH Akepoka ma ka PoakaUi uei imua o ka aUaoieio e noUo nei, oia uo ka Akepoka o ka la 30 o lulai ISB7. O ka Akapoka 1 ku ae ai raa ka. Poakahi aei, Ue aaUu kuhiua no ke aupuui Hawau koua aahu i ikeia ae ai, a ma ka la 30 o luue (18S7) hoi he aahu o ke alukoa lutsnela no ka pualikoa Kailela Houeh lu!tt kona aahu o ka ike ia au* aku Uia i& !s, Ms kela la 30 0 iuue 1&7 a ua 0 3ār !a i ike ia ae ai aje ka

aahu koa, me ka pu ma kona lima me ke kahei poka ma kona- pahaka, a oni kapalili mai la liona alelo, a wahi «na, ua olelo mai la oia, "Aia oia malalo o na kauoha koa, a uek_kaaoLa ia mai oia e kona aliikoa nui aole e haiolelo pili aapuni. Aole i !oaa iaia k.a pomaikai oka lohe ana ina haiolelo b pau, aka mnmuli o na lono i lawe la ae i.na koa e ku ana mawaho, na hoomaopopo oia, ua ao mai kekahi kanaka dala nui, i t ke>a h:Jawai e kali lakou i hooka*bi ;mak«hiki i koe uo ka loaa ana mai ona [KamaKanawei hou. (O keia kan«kft dala nui aua Akepoka la e oielo nei, oia o Hon Paul Iseobefg o Kauai). Ua komo oia iloko o ka pualikoa Raifela aneane ekolu makahiki i hala ae nei, me ka maopopo mua no īaia e bo ea mai ana na hana e like me Da mea e ike ia ana ma ia la- O kela keonima na (oia hoi o Hon Paal lsenberg) manmli o kana maa olelo, me he mea la ua kue loa kona maaao i kahi bana e ula mai ai he haunaele. (Ma keia, e maopopo ai aa hoohiki pau pele paq mano ua Loio Kohina la, aole ona koe iki i na hana a pan e ala mai ai Lejiaaaaele; eia ka bo ke ake pilali oihana wale no ia hana ana pela.) Aole oia makemake iki e hakaka kakou, aka ma 0 na iani !a ina e hakaka io ana kakou. alaila— ——(Eaha ana? Eia, e kakoo io ana na Loīo Kuhina la, aole no ke ake maoli e loaa ona hooponopono Aupuoi Kumukanawai Malamalama, aka no ka puni oihana aupuni.) Ina kakoa e mānao ana e loaa ke kulana hoomaemae aupuni malalo o ko Kumukanawai eka aho no kakon e kali a hjki 1 ke poo-hina ana o ka kakou mao uioo puna. Ua maopapo loa iaia, aole o Mr. Iseoberg i hoike i ka eaauaoio mv. ole o keia halawai, he oiaio aole ia o ko ka puali Raifela o Houolula. M» ia manawa hookahi no nae. he piha mahalo oia no ka lahui kaulana o ua keouimaoa la. Maoao oia, ua hooholo paa ka lahai Ghr9tn*m* aole e hoolohe wale I na leo alakai hookikioa ma na aīna e (oia hoi na aina mawaho ae o Geremania, e like me H&waii nei.) " O ka paawai Geremania He oiaio ame ke oolea , O ka lima Geremania he pukani Oke kapaai Gere>mania E kaemi bope kakaikahi aha Ma kahi i pauluulu ae ai j Na i lako i na mea kaua. " loa no maanel kahi i puoluala ai na enemi i lako i na mea kaaa, aole oia* i manao e kaemi hope ana ke kapuai 6eremania. Makemake oia e kamailio i man wahi hūaolelo no ka mea e pili ana ike Kamakanawai hou. Ua ole!o ia aole ka e loaa koke mai ana īa kakou la mea (Kumakanawai hoa) no ka mea, oia hāna he hana Kue Kumokana wai ia ahe hana kanawai ole hoi. E hoike aku ana aa i ka oiaio ole oia manao. Iloko oka maknhiki 1864, i ka wa a ka Kamehameha Y., i kahea ai i kona Ahwlelo, na manaoio he Kamjikanawai hoa ke hoea mai ana. A hala kek&hi mao pule oka noho ana o ka Ahaolelo aole loa lakoa i lokahi iki ma laaaokekahi Kamukanawai i ku i ko ka Moi makemake. Ua hoopaa kakauha ia ka Ahaolelo, a onou mai la oia be Kamakanawai hou malana o lakou me ka olelo ana mai, "Ma o ko oa kou ae ana msi. " Oia ke ano o ke Kamukanawai e noho nei kakou i keia la, aua loaa i kekahi poe ka popo auhahu iloko o iakoa ma ka olelo ana ke noho nei ka, kakou malalo o ke aupuni Kamakanawai. Manao oia, aoha iku kekahi mea i ke K'imukaaawai ina ua onoa hookikina maoli ia ae ia mea malaoa o ka lahui kanaka me ko lakou ae ole. (He hoopunipani paha keia, e like me ka ua Loio Kahina ?a 1 o!elo ai he hoopunipuni kela olelo pane a k'a Aha Kahma o ka la 4 o Okatoba ISBS, imua oke oka hnlnwai makaainaoa, ma ka hale Keak-i Pake, ka pine hoi a aa L •>io Kahioa la i hokae pu &i 1 koua palima'.) 0 ke Kuuiakaaawai e ku uel aole loa i lawa poiio uo ka malainn aua i ua pouo pilikiuo, a, ua U&a wi aka hoi i ke Alii ika maqa i loaa ole i kahi Moi e noho uei i keia la ms keknhi aopuni naauao. o«rai Ia kai lohe oo kekaUl uiaoa hoole bija kau%- ! wāi kaokea i leaa ī k U Moi, bi wahi e ae, l keia mau makahiki iUo o®i ? He maa haawiaa maikai loa kekahi aia iloko o ka Moi Kalakaua, a ha manaonaa wale hoi ua mei maikai ole loa iloko 00% (Auhea ke Aloha Alu o ua Loio Kahioa ta, e kehakeha ia uei le an eaemi o k» hapanai AUa Ku >hm* ?) 0« olaolu uo uae oia (ka iloi) iaia i kona wa i hiki mai &i lauei, & e ioi loa aka ana ho paha koua oluolo āoi* f> hoopi!imesai wale aku ana (i ke AtiO o like me ka haua a •»»apoeeae. na olela ano nai a ua Mr. Ake ipoka ae ai ma ia la 30 oluua ia 1 keia wa he okoa kana mau mea e hoike mai nei, ma ke ano ha imi puakakahala aoa ae iaia iho mailoko mai o ke ahewa koīkoi e kau nei aialuua oaa no k*aa m»u haua hookude i ka Aha Kohioa, Ke uaoH i keia uiauoUio* !«a Mr. Akep>ka !a, me na ōlelo aua | Mr. Ak#poka hookahi la uo, ma ka Po« ||akahi a«u ia ka Akepoka oiaio ? pU ka puaua la aka e taai.