Ko Hawaii Pae Aina, Volume XIII, Number 17, 26 April 1890 — He Nanea Kamahao Lua Ole NO BIUTEONA. KA WELI O KE AO HOLOOKOA KA MEA I KAPAIA Ka Olali o na Aupuni Hui he Kanalima Kumamalua. KA LIMA KU'I O MAUDELANA [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

He Nanea Kamahao Lua Ole NO BIUTEONA. KA WELI O KE AO HOLOOKOA

KA MEA I KAPAIA Ka Olali o na Aupuni Hui he Kanalima Kumamalua.

KA LIMA KU'I O MAUDELANA

~ia jc* Limakahi i haaheo ai ka Honua NA HUA Ohia KEi.RAWF. o .MWĪONA Unuhiia no Ko llawaii Pne A iun. Helu 124 Oiai no eae keia e noonoo ana iloko ona no kana wahi e hele "nei, aialioi lohe hou aku la no keia ika halulu a me ka nakeke me he kaulahao la. Wahi a ua opio nei iloko iho ona, heaha la hoi keia mea haīulu kupaoaha a'u e iohe nei. He kupua anei, a i ole he kikiao makani paha i hni ae Ia i kahi hooka hi, a oia ke kumu o ka l alulu. Aka, eia hoi ka mea kupanalia, o ka nakeke me he kaulahao ala k'ekahi mea au e lohe nei, Ua lilo keia i mea na ka opio e noo noo ai, aoo ka holo pono ole o kona noonoo, nolaila, ua hooholo iho la oia iloko ona e pii ae iluna o kekahi kamulaan kiekie, a malia o ike aku oia i ke kumu o keia mea halulu. Ia manawa, me na kapuai mama ua opio nei i pii ae āi iluna o kekahi kumu laau a nolio ana iluna oka wekiu me he manu ala kona hoa e like ai. Oiai nae keia e noho ana iluna o ka wekiu oua kumu laau aia, a e haka pono ana hoi oia ma o a maanei, Oiai keia © noho aaa me fea makaaJa, aia hoi, halulu hou ana no, oka ekolu ia o ka manawa. Ua hoomaopopo koke iho la keia, o ka halulu ana e lohe nei, aia ma ka hikina, nolaila huli ae la oia a nana aku la ma ka hikina. .He mea eke kupanalia iko ia nei ike ana aku i kekahi kumu laau nui e hooluliluli ia ana, a o ka uina a me ke poha kana e lohe nei me lie lala laau la e hakihaki īa ana. Oka mamao mai ia ia aku a hiki i kahi oka mea halulu ana e lohe nei, me he la he hapalua mile wale no ka mamao. Ia manawa i pane ae ai ua opio nei, heaha la hoi ke ano o keia mea, e pono au e hele aku a ike maka. A ina oia he mea no'u e pomaikai ai, alaila ua waiwai keia auwanahele ana, Aka, ina oia he mea e hoopoino mai ana la'u, alaila e ku no au imua o kona alo iio ko'u hopena, Me keia mau huaolelo e nu ana iloko iho ona, hoi iho la oia mni Inn« iho o ke kumu laau, a hele aku la 110 kana walii i manao ai, E hoomanao e na makaniaka helu helu, i ka mauawa a ka opio Kaonohiokala i lohe ai ika halulu, a lioi hou mai ai kona noonoo, oia no ka manawa i halawai akn ai keia mau lono me Piuke oia' oia e noho ana ma ko aupuni Muliwai Make, Ua komo iloko ona ka hoohuoi uo keia mea halulu ano o, aka ua komo niai !a nae iloko ona na hoomauao ana īnalla paha o ka ikaika keia o ka opio o hakaka ana tuo kokahi kupua. Wahi a ua Piuko nei i pano ao ai, o hooikaika o ka opio a lanakila maluua o kou onomi, a o liui hou no kaua wo ka hauoli.

0 keia mau olelo aua Piuko nei i lioopuka ae ai/ lio mau olelo i eaaopopo ole ke aiio, aua kolio wale no oia o ka opio no. Aka, i koiia lohe hou ana i ka haln-, bi no ka elua oka manawa, Ua loli ]jou ae la kona noonoo ruc; ka ololoana ae, lieaha la ke aiio o keia mea Ua hoopihoihoi loa ia ko Piuko jna- j nao no keia mea, a e nalu ana hoi oia | iloko ona, heaha la ke ano. Oiai no nae oia e nalu ana, aia hoi halulu hou ana no oka ekolo ia o manawa. lloko o keia manawp. lohe aku la oia i ka uina me -'ne lala laau la e hakihaki ia ana e ka makani iiui ikaik r a : "* * 'la wa i haupu koke ae ai oia i kana ili lele, a hele aku la oia e nana ma kahi i waiho ia ai. Ua hoohikilele ia mai ka manao o ua Piuke nei i ka ike ana aku aole kaoa ili Lekeona ma kahi aka opio i waiho ai. - Iloko nao o keia manawa a Piuke e noho ana me na manao pililiua, ua komo mai la iloko ona na hoomanao ana no kona lio Lekeona, He mea oiaio e na makamāka helu helu, o keiff mea halulu hoi a kakou i ike ae nei, a oia hoi ka ka opio Kaonohiokala e hookolo ala. A e like hoi me ka maopopo ole i ua opio ala keia mea 'halulu, pela paha e ninau ala iloko iho o oukou no keia mea. " | Nolaila ke hoike aku nei ko oukoh j mei kakau, oka mea halulu ame fea nakeke aka opio i )ohe ai. j Aole ia he mea e aku, āka lio Leke'ona no ia. ua hoopaa oia ina kaulahao kila he 50. "• Ua ola liou mai ka lio Lekeona mamuli o ka mana o ka wai oka pua pu - nahele a ka opio. A mamuli no hoi oka mana oua pua nei, i hoopaa ia ai aa Lekeona nei i ke kumu laau ma ke ano i moa hoopahaohao i ka opio. Ao ke kumu iho la no hoi keia o ko ka opio hoauwana hefō ia ana rnaloko o ka ulnlaa". Nolaila, ua maopopo aku Ia ia oukou e na makamaka heluhelu, a e nana ae hoi kakou ika opio e hele ala no kahi o ka mea nona ka halulu ana e lohe nei. Oiai nae ka opio e hele ana, a iaia i hookokoke aku ei, oia no ka manawa aia nei i lohe aku ai ika palalu me he ihu la uo kekahi lio, a lialulu aku la hoi © like me kana mea e lohe mau ai, aok eha hoi ia o ka m&nawa. Iloko nae o keīa wa, ua pane ae la oia iloko iho ona, he pu a lio ahiu ka paha keia mea halulu a'u e lohe nei. No ka mea, ke lohe nei au i ke kani me he puka ihu lio ala, a i ole he poe hahai holoholona paha. Me keia mau liuaolelo no nae ua opio nei e nalu ana iloko iho ona, me ka hoomau ana no nae i ka hele ana ioiua. Aole i liuliu aka ka ianei wahi i hele aku ai, aia hoi, halawai mai la me ka ike a kona mau maka na helehelena nani o kekahi lio keokeo. Eku ana ua lio nei ma ke kumu o kekahi kum:i laau nui, e uhi paa ia ana hoi e kona mau lala. A aia ma kona ai na kaulahao lie 50 i hoopaaia, a e lewalewa ana hoi na kaulahao i moku he 20. Ika manawa nae aka lio i ike mai ai ia ianei, oka manawa no ia 1 kani ae ai o na puka ihu o ua lio la, a hoo maka aku la oia e lole imua ine ka ika ika, He nina a me ke poha ka ianei mea i lohe aku, aia hoi moku īaai la he olima kaulahao, ao ka elima hoi keia o kona hoao ana e pakele mai na umii ana a na kaulahao he 50. 1 ka ike ana oka opio i keia mea, ua liooinanao ae la oia, no keia lio ka ka mea halnlu aua .e lohe nei. A aia nae iloko o ko ianei manao na uoouoo like o!ō, me ka olelo ana, hea aha la hoi ke kumu o fca hoopaa ia awi o keia tio maanei, Ho pio palia oia na kekahi tuea, a i 010 no kona ahiu paha ke kumu oka hoopaa ia ana malaila. Oiai nae keia o nalu ana iloko ona tia holi mai la ka Ho a nana ia ianoi mo «a hotehe!ena olnoln, h oui.nii ao !a kona ix>o mo ke kunou ana inai.