Ko Hawaii Pae Aina, Volume XIII, Number 7, 15 Pepeluali 1890 — NA LONO MA KA UWEAOLELO [ARTICLE]

NA LONO MA KA UWEAOLELO

_.( 1/-H !;a fd-; [, •m lū F,'h. 10, 1 ' i'i-i ka-.i!;iakn uni, ia mak->n uo i uleu mni ni do ko maknu keena, h īh mik(Sa oo h web j mni ika puka, knpnlulu fiiiH k?ī 1>h!(: oka uwea oMo. Ua liikilelo ne !h ko makou hanli 1 kei» uwf'i !i o kh poe.hiele, a haupu HO la he luea huo nui Uh holo iun aku !h makou a'ku nna i ka uwen olelo. a hooh ) hku !a, "Owai keia oke khkahlakn nui ?" "H'iinau," i hnwHnHwaua nuii ai k.a le;), "uwnii uo keia, kou hoa'loha papa h-o o ki-ia kakahiaka pouipoui nku uei. Ua uiakeuiake au iioi:%e aku u«> ua mea i koe." "Mahiio ih oe," i paueaku ai makou, "hauoli mHoii makou i kou hoomauao anH mai nei, na auo poiua loa ia makou Hoike ja niai na mea huna a lakou la e uhumu mnlo mai nei ma ka poopoo "Ae, o ka liamuku koe, aole au '. hoike »ku i ka O fe» 11-»ixs«t»ī man&o \a o Mi*. J Khhp, O ißt-a i manao ia ai be kapono oīa, mamuli o koua ano ike kilokilo, aa ano like oi me kela luahine kilokilo ''Poiue kia." Nolaila, ac)!e e na!owal«i n-t hana kolohe u keia poe haole e b«aa nei m». kuono, a aole hoi e ike ia ka i > nei nj'iii o ka huna inilu j ka O "

' £ E, luĪ ii') ko nukou piLn akniuhi o ka hooaoho ana ae uei inifi iuhlnila. K.Hūakn kupono m'-oli uo keU. O kaa wahi oa hou wale iho la ao ia o kei& k.nk'ihiak'i i nioau hou aku ai mskoa. "Aule i pnu aku, e hel-j t Mha «o i oa poe e hoouoho īa hoh ma ni oihana, «ole e pau. Aka, e hoike aku uo au ma ka mea hiki. O ka Luua Dnke Awa i ia o Sam O ke kumu i maDao ia ai e hoonoho oia oiilhilh, do koūH ike ia he knoakn kun rama 'āa; a a« oihoho ka hui lua oia e hooūoho i« enalniiH, ua hiki ia mnkou ke knuohn aku 1 r«i«a inia me ka uku ole." "Nui kona poho in» oukou e haon ppln," i pnie aku b! mnk »u. *'KHh*.h« ! he oaī p>h« t>hi e h >i »1 o (1 .l'i, u<! iihi iai'i ka hK'OU'o Wile i kiu t m iii p>ihu riui'i mi- i<e dute ole Khi ao hoi o ke nk>>mii kei» O kn hui i W"i!li e loia whla hĪ o aa a pnu ia lakou, i hii ke poho <j uh aiiiiouh daiH ī hoopuehu īa īho oei i keia Kau koho h-iioU.

"Nni oo ko oukoa dhm»ho. £ ku lo »Q(i kn ouknu i kn h^uohawe•■> ru« keiH ibhq h>iuB h oukou," i hr)oai4keika ako si makou. ''A henhn hou *e kekab; kui-iuu a ouk-.u e unu* u<-i ?" " U kn LuuipiiHliao uh aaKiiHo i* o Cnpt. A. N. Xriyp. He haoie keia i aoho muu ma ia kuiaua, n i bo oukou 8Q ibo bei hoi, oiepe ia ae nei Nolaila, ua aloh» iia hui īhih, a oi»i uo !joi, oi« kekahi h*ole hooikaikn !os oaa kn hele aiin e pnpai bal(>t» me Wiiikoki. " " Ua pono ka haawi ana iaia, oiai ua piiikia |i-a ia paha oia o ooho qjbī uei ?"i paue hou akD «i ma kou. " Aawe, poioa ia ka hoi au i ka hoike aiia aku i ka laiia kini awa, lalau loa aku nei «u i kahi e. Aohe kHunka kupooo e ae niti 'a wnhi, o Genrge Markham w«ie no, ka i hele a lehia oia ia oihHua i koun w* e nouo ao* mamu» oia hoi ka ii<vok»peke iki aua ia o ma, hhe men in e hoopuipui ioa mni ai i ka waihc.ua o kn Uui: " '' Aoiit n > kr> mikon l)e lihuh he hapukn inaoli uo. E ola nui aua ua ka'naka. "

" Ua poiua loa ia «u i ke kulhiiii p na LauamakHHiuaoH a oie oh Alli mamun o keknhi poe a ae. Da boike aku au i ko Wilikoki, ka LuuHmakaainaaa 0 ka Apaua 5, a t» uee uiai k«UH i ka Apaua 4, oin hoi T li Luo<s. O ke kui u-i kiipouo 1 m 1 houUolo īa uo ia noi, o kn LuU'i o īii Hhuh Hou, ma kahi o ]Saua o hooiali ka aua o un uwapo a uīo ua hale a ko MopuLH e Lu«ktHU-ik'- «i o kukulu, a 1 ki »s i« tiikoo iusi hi o uh b;la haua, pokr ikoo •*» ka plsb», bt> Loouee wslo uo." "Kt> bo«U hou suai uei oukou ia Kims] k» mske oj«i a ii ukeike bou uihi i iehuīehu/' j knuuiilio aku ai oinkou me k-i iHi -iii.i ihe." "Noho iu-nHo tnn oukon. ui |;«.! , hoi pstn bo oukou hh ko su o fc.n t> ko makou ar. koia k*> mj o i k x iu*fco« pod«?i>n> O ko kuK ' t>*> D O S"IM Ap C;i» eko n, \>irt o W , H. \.\imu)>ūs, ht>

o, 'mHh, u» cti kao& m^aeel,' he paiiupnha k*puai kn'u e iuhe Dei, Hia h be aihnnwa knawale hou uku, ltt li.iiKH aku iio nu. (M-.i kn Pukn Lh mrti, Frb, 11.) Oihi TTflik'Ui e aoA i ke k»kna i uh iiieH h.iu i kein knknhiaka dui I no k« knkoii miiiuiili u« h' ohikilel'e ia uihkou i ke kikvkf'o kabi o kn uweHoh'io, uh h'upu koke He la uo uiikou, o knhi boH hnihHĪ olelo uo o ke khkh h i k k h nni Uh e'dO koke nku ln ouakon a kn ma knlii i kn uwenolelo, a pane aku !a, "O oe qo i«?" "Ae. owhu no keia," i P& A kn ]p(i; ,( ūh hi-Ie hu Ih a pihuihoi eku «ku Ih." "Henha hoi kei-i ]iilioihv.i, aole hoi oē peln ī keln niHU kHk«hiftka aku nei?" i nin»iu aku m' mwk'm. "HeHh» mai aunnei hoi k»a, e'ia hoi p»b« itui a noii in nei ka mea nanH e hoike uei keia mi,o mei hnr« īhoukou, h uh hiki lo l * mni kn dū:hu ih'u, h ua hoole nku hu me ka aiHkaa nni, a inn pnha e nowelo poqo ia rnai ina aa loua pono k« koluhe. Oīh ko'u kuma I > e ku aku nei me kn b»ukeke, me he mea Ja e i>apue »na ī ke hdu o keia wanaao." oe e ka makHmnka," i paoe aku ai mnkon, "o ko hewH hoi pnha ia o ko mnknu wnle, mnhope oe loaa pono: eko r»e fa& kanaka koa la, a aole oe e hHopu wnle ia." "O ke kamu o ko'u mßkn»a loa, oa olelo ia mni, ion e loaa ka "mea nHnii e hahai nei ia oakou, hnHwi ia i mea kupalu mnn >, he m ik-'hewa k« olh ann o ia eno kannk i, he h )opiha i kahī o ka poe mHikai. "Auwe, n!oha ino no ka hoi oe ke 1o»h pooo mni. Pehea la k«kou e hahi, maHn pnha nohe no hoi he poe e ne maiiil», e hoike awiwi mni no hoi oe idh be wahi mea hou koe au ?" i pa-"' E9 &kta ai m»kou me ka minamina i ke knDaka no nn ole!o hainn, "Ae, o ka moi hope a'a i olēlo aku ai o W. H. CumrainBj ka LunHmnkaHiunna oka Apaoa 3, uh hewn ia, o A. M*rqaes ko kn Apnua 3. Ua noho ka hui h hoohnl) i Luuh Leta nm o A. Mttrqu<-s; uo kn mea, uh kokoke e pu ,ui kn honu \ i ke ia e in, a u» ahuwal? uh poop )o, dh 'luh bu>ja īh knnkh; a he uui .uo hoi aa ano olelo i loan IHIh "

"Ei« ka lipwh a :le ike i ka olelo Hawail, o Ua olelo Wii*Hkaf*ua wale no «on* lo«," i ho. m .keaka nku ui (ua-oni. '"N ho i ali- hti p- ha nukna, o k« (s<> N • k > Lani.uiaknni- □ ati . t> k-i Apnua elua, W, H. Cuut--1111118, ua ln.oiiolo ih, o kooa īke in ti- k'iuak'i eleu, e īke īa ana oia Ujh kei-t oie keoi wahi, n he kaoaka puhipuhi >iUi m e >p'»po, hoololohe iho hno-i, m ■' i k • okole i ka huipa, 0 ke kuliDH kup 'uo loa i«ia, i Luoa AUuui., M ? juho ao, ua kakou uaaauei, e hiki toai auauei kekahi poe loaa pooo au." "Aole, o ke kulaua hoi paha koe o n-i Ain, ai le ka i hooholo ia ka lakou?" 1 d)iihu awiwi aku ai makf u. "O kekahi o lnkou, na maopope, a o kekahi poe aole 1 hooholo ia ke kulana, aia pntia i kekahi o keia mau po iho." "E bai mni hoi ha oe i kn poe i loaa," i paoe aku ai makou me ke auo leo ma li, e ake ana o ka hai ia mai. "Ae, e hai aka do au," i poha nahen&he taai ai knhi ieo, Alii Kiekie loa, o ka halei 1 » mamua, o lakou ka poe i akeaka ua kulaua. Oke alii kiekie loa o aa bn!otā o E. C. Macfirlaue, ao ka oinaua nui i haawi ia iaia, aua makemake ia uo hoi oia e hooko koke au» hala aku uei oi'i uaa ka Lapule uei, oia ke nno Ageua e hele i Euelauī e aie ai i #2,000,000, i uiea hoopuipm 1 ke aupuni; i olohaka iho no īa o ke eke, ua makaukau mua 00, he pauee waie uihi uo." "Uaakaaka uaua no ka ka poino ia oakou?' i paae hookolohe aku ai makou.

"Ua oki hoi paiia oukou, o ka sx»abou uo keia, iluua uo ka ua, wehe e ke puiu? O keii»hi alii iho malalo, o J. Pniilipe, a oihi o kana oih«ua ia e noho uei, he hnuH piula, ua manao īa aole h.iua kupouo e ae i'U*; hookahi walo uo, i Luuh Wni .N ui, i pilikia ae uo iia pHipu, ua lona uo ka uiea uaua e pohi>poho. He oia hoi naha la." "L ftho uo ke poUo me. <>uh apnoa weiu, he u»au la Ueiu wale uo, pohnlu bē aua, poho uo, uui koke hoi paha ke d-tl» h oukou.' ī pauti meu ai oinkou uio 'i.uo kolohe. "Owhi hou i»e keka* hi aliiP "O kekahl nlii t.uai,o J. A. CatDU)iti&, oke nlii koia i uoouoo uui Ia f aole he Sos » i.xt o kt hiUH pau loa uo uh kuUuH kupono i kekahi poeokoa; a ui-iu-.h o kn i ish oie. ua ii »oUolo ta Liēi< o;h ui-i k» aoao o ke auuuui e he I<J k: b )ko.i*e uut e umUma in Ws A Uei'lhH l KA iU;»k^illki

M Kahaba ! loihi loa oia e noho wale ai, pehoA e poao ai ?" i paue aku ai makou. "Aole paha opikou i ike ika mea a ka hui e han» ai, he mea huna hol paha ia." f - v ; '' 7 "Ae, ua pau ae la keia, a hou «e ' U H. A. Wul- maun, lie kuhna kupilikii kouH e akanka pono oie ai kona hiki q)h i4 wahi. Aia wale no kona hi!ki a hoololi ia ka paukoi e pili y aoa no na lunnkannw >i. alalln, manao ae ''k'on'a pono, oia hoi i Lunakanawai Kiekie, oiai he kanaka oia ua lehia ma iahan.a, a ua kupouo loa oia no ia wahi, a—" '•Halo I loaa poDO oe ia'u." i hauwawa mai a, ka ieo iloko o ka uwea oielu. Ua.lohe maopupo makou i k.eia, a oki pu iho I» ke kam»ilio ana mai q kabi , kiu, Me he mea Ia ua Ipaa pono mni la e kauiailio aoa, aole nae hoi makou i ike aku. Auwe, aloha iuo oia, e pau ana paha ko makou lohe nn« i ot ,mea hou, oiai ina oia e loa» pono ana, e haa wi ia ana oia i msa kupalu mauo. e kakali ana makou ioa e hooko ia «oh. Na ke au nae o ka manawa e hoike mai, •