Ko Hawaii Pae Aina, Volume XIII, Number 5, 1 February 1890 — NA ULONO LAUAHEA. [ARTICLE]
NA ULONO LAUAHEA.
iie oiaio f»nōi kn huku nna «ku Uei o ka Hai o flnknf ihv i?» E. Mul!<*r, ta«lalo o ke kuuiu o hoops« kn ia iaiH iho ma!slo o ko kuuiolmon hoopno Pukiki aMnkuikn. I hea Hku uoi ot» ? Kahaha ! MaLihoi uohoi kn iuuhu. Ika hnUwiu 'ihwauawauH aku uoi makou; nua hool.oiu uj;u uim uiskou i k.ihi oko ols a aio kahi oka uisko. Mako * \uw ; > ! E l>uki ;» knuu ;uk Htun oi( ; kou m«'oTt>!o ? INoipii h«-» mihum 'k» lualiu 1
Mahalo no paha makou ika aoao kne Anpu'ni. Nui no hoi ko makoa makaleho i na keiki lalawai o ia ao'ao; akamai noi wale i fea hoolei kipuka kaula iīi a he kea no hoi o ka aBĪ ia o fea maonu eka ia o ke Kohola. Eia nße ka mea apiki, he mauoa keia aolie i hana ,a, a oia mau no ke ano kapulu, aohe ai o ka ia. E Kale, moe lolii oe, nou, 110 keiki kulaiwi ka la ! Oka aiuHU uui inrua~oirß alo o feē kanaka aloha aina a makee lahoi, oia keia—oia anei na iwi ia Ailuene Buki? Ke kaoaka nana i hookele ke aupuni me ke kaulai ia ona iwi o Uaw.ūi? A i ole, ola anei ia Wilikoki? Ke kanaka nana i alakai i kanaka ma.... ke ala e kahe ai ke koko, Ia oukou mai no ia wahi e ua makaeiuana.
" Hk poe hupo ino loa ka Lahni Haweii, " wahi n Wilikoki; " a he mea pono e lawe la lakou a ka moana hoolei akn iloko o ke kai. No ka mea, aole o lakou puni mai i ka'u, aka, ua puni wale no lakou ia hai. O ko'a makemake e lilo au i Akua uo lakou, aka, aole o lakou hoomana mai ia'u. " O keia enei ka moho?
E ! Kela kanaka Hawaii ! E ku iho hoi oe, a e kamailio aku aū ia oe. Aole au no ka aoao kue lahui, a aole hoi no ka aoao kue aupuni; aka, no ka aoao au e imi ana ika pono o ka poe a pau. Loaa ae nei na alanui hou a puni na Paemoku, no wai ia pomaikoi? No ua mea a pau. Loaa aku nei na o na kuaaina, no wai ia mau poinaikai? No ka poe a pau. A heaha hou aku koe? Oka hiki ana ike kauaka ke ku nona iho, a i iho— no'u no ko'o; na'u no ka'u—a o haua au o liko me ko'a makeeaake. A o ka balota o ka Aoao Hoomaemae ka balot* o ke ola—e o kakou o kau 1 kahi o ka pilikia !
"Mai lalau oukou ike kiaha a mai inu hoi ika waiona, oiai na la mamua ae o ka la koho balot4," w-«hi a Wilikoki i a'o mai ai imua o ke anaina aua e haiolelo aij "aka," wahi ana, "aia a pau ka la koho, alaila, mn ko'u «no o ke Akua o ka honua nei, ke ae aku nei au e iiiu kane, e ale na wahine a e moni na kamalii ike gini, ka baraoi, ka wikake, ka waina, ka bii a me na laau hoomalale e ae, a e hauoli, no ka mea, o Ha poka ko'u makemake, helepela ka haule. O ko'a iīni ko'u ouka; o ko'u akeaui ko'u ianakila, ia« no ia he kumu e t_au ai ka lahuī i ka make.