Ko Hawaii Pae Aina, Volume XII, Number 50, 14 December 1889 — KE KUMUKANAWAI EO. [ARTICLE]

KE KUMUKANAWAI EO.

lioko o ca helu laolaha ana a ka poe kue i ke kamukaaawai e ku nei, ma ke ano lie iao ahe kaili ina pono o ka lehuleha, me ka hauhili pu aka i ca hoino maluaa o ka Aha Kuhina, aole loa i waiho ia mai na kalai olelo ame na hoakaka maluna o kekahi kahua e hiki ai ke hoomaopopo ia ka oiaio a me ke kopono o ia maa ahewa a me na hoiuo: Ua kamailio kikoola wale ia no me na huaolelo hoonainui i nele i kekahi wahi kahoaka a hoailona paha o ka e hoike mai aua i ka nawaliwali o ka aoao o ka poe e alakai hewa nei i ka noonoo o kekahi poe.

He mea maopopo, aole no paha i nele loa ko kakou kumukenawai me ke kahi mao wahi kuia a hemahema, a he mau mea hikī wale no hoi ke hoomaopopo ia'ko, aka, aole ōae hoi e hikī ke olelo ia ua kaili ka ia ka pono o ka lehulehu. He mea pouo i kela a ma keia e noonoo me ke kaupaona kauh'ke ana a kona lunaikehala i ke ano o na hana i wale īa eke kumakanawai kahiko ma ka aoao oka Moi ame na Kuhina ma ka haawi ana i kekahi mau mana ikaika a £>slena ole, e hana i na mea a lakou i makemake a i lealea wale 'ai me ka hiki ole ke keakea ia a me ka hoopīlikia no hoi i na makaainana.

O ba Ahaolelo, malalo o ke kumukanawai kahiko, aa noho maDa ia e ka Moi, no ka mea, oaoa e koho aa 'Lii be iwakalua-komamaha, a hui pu mai me iia Kubi»a eha a aa like itt me iwa-ba!ua-kamßmawalu, ake bui pa mai me kona mana apono a hoo'e paha i kekahi kanawaī, e ike ia ao ua kau loa ke koikoi o ka mea kaupaoea tna ko ka Moi aoao, a aa oele hoi a maua ole ko na makaainana aoao, lioko o ia manawa, ona mea a pau a ka Moi e makemake ai ika Aheoleio e hnna, ua hana la a na hooko ia me ka nana ole ia ona pono oka lahai, aka, i keia Ia malalo o ke kamukanaw»i hou s ua pulami ia aua paa ia maa hana, no ka mea, oa ike ke kamukanawai hou he ino a he limanui, a aa papa a hookapu a ua haawi aku i ka maoa a me na pono i ka poe no lakou ia mau kule&na a oia ka lahui holookoa.

Mamuli o keia mana nui o ka Moi i ku ei ke khena a Kipkikoua iloko o ke kahi kau Abaole!o, ma koua paae aua'e " o ka Moi ka hapanui o ka Ahaolelo " Ee kaena kela uo ka maua_. o ka Moi no ka hiki itūa ke alakai a ke iiuki i ka Ahaolelo elike me kooa makemake aia ka hauu ana i ua kauawai a me ka hoo* holo aua iua haawiua dala uui hewaliewa oo koua maa pomaikai piiikiuo iho. Aka pehea la i keia mauawa ? Me he la ius e puoho mai aua ō Kipikoun mai koua hiam?e aua tus ka iliua kupapau a hoouiaopopo iho i keia mea e puaua ae ana la " o ke kuleaua a me ka maoa o ks lahui kauaka ka Ahaolelo holookoa !**

O keknhi o oa mea uaui loa maUIo o keia kumukauHWai hou. oia uo ka h»ki 010 i ka Moi ke boop«u wale i ka Aha Kuhina elike me koua mnkemake. Malalo o ke kumukawai mua, ua lilo lla Kuliiua i mau Mi paaui ua ka Moi

ao ka tnea, ina e makemake ka M>)i I kek&hi m&*, ina no be mea lepuwaīe tt Lu pa'u» ika liaopiti;<.ĪH i ka lahui a ike aupūni pnha, a ke houle n& Kuhina i ka hooko a apouo ana ia aaau mea aiaila e pau ana lakou i ke' kipaku ia. Ua po ka leholehu i kekahi maa mana'wa, uā hoala ia ka hiamoe o keka hi mau Aha Kuhioa hnna pono 1 ka waenakonu okapo a kipaku ia mai ko lakou mau oihana aku, no ka ae oie e hoopiiimeaai mahn-pe odb lealea ame na hana kohu o!e a ■waiwai ole a kaMui. 7 -.; . Ake ui aku nei makou a ke nipau aku nei 1 kela poe ahewa i keia kumnkanawai hou—he mau hana maikai anei ia ? Ua pono anei ka loaa ana c ia mana kailiku i ka Moi ? A aole anei o ka pakaha ana ia i ka pono o ua makaainana ? Ae, oia ka pakaha s liuaanui maopopo iko na makaainana pono a kuleaoa. A pehea i keia mana wa ? Ua pao, aole euana eae malune oke aupuni ma ona Kuhina la o ka lahui wale no ma o ko le»kou mau wahaoielo ia. Oka Ahaoleio ka mana hoopau i na Kuhina, a o ka Ahaolelo oka iahui kanaka no ia. Nolaila, ma keia e ike ia'i oka pono o na makaaina'n.a ka na Kuhina e malama a e hana aole hoi o ko ka Moi wale iho no elike me ka wh i hala..