Ko Hawaii Pae Aina, Volume XII, Number 32, 10 ʻAukake 1889 — Heaha ke kipi? [ARTICLE]

Heaha ke kipi?

1. Eia ke ano o ka kipi, o ka ohumu e make ke Al'.i, a e pau paha kona noho Alii ana. a e kaua aku i kona Aupuni, a e hmpu me koua enemi e kokua a e hooluolu ia lakou. Ua piii ke kipi i na mea a pau e nt>ho ana malalo o keia Aupuni. 2. Oka hoololie a me ka malama pono i ke Anpuni nana e lioomalu mai, ua kapaia, he noho nialu. 3. Ona haole hooliiki ole, ina paha i ka wa kaua mai kona Aupuni hanau, © noho kuikahi paha me keia Aupuni, e lūau no kona noho malu ana malalo 0 keia Aupuni, oiai oia uiaanei, a i kona wa e noho ana maanei, ina ohumu oia i ke Aupuni, ua pili no ke kipi iaia. 4. Ona Lunakoikoi ame na Kuhina, no na aina e mai a'me ka lakoū mau kakauolelo, a mē'na ohua, ame na ohana o lakou e noho ana maanei, aole nae lakou i noho malalo o ka malu o keia aupuni, nolaila, aole pili ia lakou keia oleīo kipi. 5. Eia ke ano o ke kaua i oleloia ma ka Pauku mua o keia Mokuna, oka hui pu e hoomakaukau i na mea © kaua'i, a i noho makaukau hoi make anō kaua, a i kokua ma ka lioomakaukau ana e kaua. ' 6. Eia ke ano maopopo o ke kaua, o ka hana kue maoli; a i ole ia, oka manao maopopo e hana kue i ke Alii, a i na Kanawai a me ka mana o ke Aupuni aoke Alii, me ka manao e hoopio no i kekahi īala o kona Aupuni, a i ole ia, oka manao maopopo e hana kue i ke Alii, a i na Kanawai, a me ka mana o ke Aupuni ao ke Alii, me ka manao e hoopoino i kekahi lala oko na Aupuni, a me ka hooholo ana i na Kanawai a me ke Kanawai hookahi; a 1 ole ia, oka hooke ina hana e pono ai na kanaka ā rae ka lehuleliu. Aole nae pili keia ika hana i na kanaka e ae, i ke Alii wale no, a i ole ia i kekahi Apana.

7. O na kokua o ka mea nanā i.paipai ike kipi io ana t he kipi no ia, a e pono e hbopiiia"a e hookolokoleia, a e hoopaiia no kona hewa, me ke kali ole aka i ka hoopai o ka Luna nanai kena. 8. Aole no e hoopaiia kekahi no ke kipi ana ke loaa ole na hoike elua i kupono ike Kanawai i ruea e po ai kona kipi ana, ana i hoopiiia mai ai, ina no nae xae maoli oia i'ko na kipi ana, alaila e hoopaiia no. 9. Oka mea i no ke kipi aku ka hewa oke kipi ia ia, e hoopaiia no oia i ka make, a e lilo kona waiwai a pau i ke Aupnni, 10. Ina i ike maopopo kekahi kanaka i kekahi mea kipi ana i keia Aupu ni, a huna iho, aole hai koke ae ike Kiaaina oka Moku kalii i hana ia ai ua kipi la, he karaima nui loa kona, e hoouku ia oia i na f da!a aole oi aku ina tansani elima; u i ole ia, e hot>paahaoia a me ka hana īka hana oolea aole oi aku i na makahiki he umi, e Hke me ka manao o ka Ahahookolokolo, Heaha ke ano o keia mau olelo a ka nopepa Ka Oiaio malalo iho"Nai k« mahalo īa ona l&la oka Hui liaifela Kao>ohauieha no ke akamai i ke kipu pololei." tt Ua hoele ia ke knai ana mai ona pn i kaoaka, aka, o na pu no nae a ks . poe o ka la 30 o luue i haawi ia aku ai?' a oia keia e kuai ia miti noi i ka Hui Baifela KaiuehamehH. Mo he vrsi mapana !a ka i« e huai nei; a ke ike msi ka na kamulau o la la kauUna, kekoe maka.

"He huai ka Ulu o Lele k» makou i loaa mai ke Iviu TleSu 25 mai. oka olelo kahiko: 1 ka lani ka ua waele eke pulu.' Oia hoi kona ike aku be pū ka kekahi haole. M'ai ike oe'a/wa laau. aka, e kom» aao me ka Hui Kamehameha i loaa he ike dala ole. "Nui ka haukeke o na niho o na enemi, i ka ike i ke a'.a makawalu mai o n'a ilie a Kahekili. Aule io no i mpe na moho oka lahui, eia no ke onioni nei. Houluula ia ka ikaika, ao ia ka maka a pololei, a hoomaamaaia ka hana ana i ke ala o ka pauda. "No ka hoomAkaukau ia o na leo kupinai oka lehulehu no ke keiki Eoma K W Wilikoki, aa paniku īa na ipuka o na home o na koa e na 'lii i ke kau e oka lia amē kā weli, He kuhihewa paha? Da hala kala o ke pamku a me ka moepuu. He n-' ai wale īho no kera niau i..."'". uliHii mai ka la make o ke 'Lii, pahua ke koa ona moepau o ka Haku," Ūa !awa keia mau olelo paipai kipi i lawe ia mai maluna ae no ke kau ana Ika hoopai oka maewaewa, malana o ba peni nana i kabakahB, no ka mea, ua hoi mai nei na olelo kuhikuhi lalau i kahi e a ai pouoi i ka oiwi. Aole kela mau manao i apoia maloko o ke kauna koma he mea maikai, aka he hookikina ho onooooa a he hoouluku i na manao oka lahui e ala e kipi. Oia walo no ka mahele ana i ke ano o na olelo maluaa.