Ko Hawaii Pae Aina, Volume XII, Number 23, 8 June 1889 — HE MOOLELO NO RUSINIA KA NANI. [ARTICLE]
HE MOOLELO NO RUSINIA KA NANI.
Ke Kaikamahine Holo Lid kaulana o na Hilana o Wale —Ka mea hoi i ka* - paia ka Makani Puahiohi o ke Kuluaumoe—Ka mea nana i hopu pio i ka Naita Eomiano, ka Haku o na Powa o Europa—Ka mea hoi i kapa iaia iho ka Olali o na Pali Eiwa Helu 55. Me ka eleu nui ua kaikamahine alii 'la, i lehei iho ai īlalo, a haawi mai la i kona lima akau ika mea nana i pahola aku i na hoomaikai ana imua ona, pela iho la laua i paa lima ai a kau ke kaikamahine alii iluna o ka waapa. Hapuku mai la ke kanaka opio i kona koloka, a kunou hoomaikai aku la i ke kaikamahiiie alii, a heo aku la no kahi a kona lio e ku mai ana. Mamua ae o ka manao ana o ke kaikamahine alii e pane max i kona manao ike kanaka opio, ua kau aku la ia maluna o kona lio, a ke aha'l 'la ka 1 pupuhi ma kekahi alanui okoa e moe ' pololei ana no ke Kuahiwi. j Aole e neeu keia waapa mai kona j pili ana ma keia uwapo mamua o kona j j|kau ana mai no ka mokupuni ae one. E Mr. Lutanela, e uhai aku mahope ona, a e noi aku i kona oluolu e maliu mai, malalo o ka'u kauoha (wahi ake kaikamahine alii i pane aku ai.) Aia he kaoo nui o na 'lii koa hololio e uhai ana mahope ona kanaka opio oiai laua e holo malie ana. He pa'hupa'hu ona kapuai lio mahope o laua ka laua mea i lohe, i huli ab ka hana e nana i hope, he nui wale ona hololio e uha'i aku ana ia laua. Me ka eleu nui laua i unuhi ae ai i ka laua mau pahikaua, a paa ae la ma ko laua mnu lima me ka makaukau mau ina manawa a pau, a hoohuli ae la laua i ko laua mau lio ihope, ma kahi a ka poe uhai e holo mai ana,
( Aole me ka 01 ona mea kaua, aka malalo o ke kauoha a ke kaikamaliine alii, e oluolu olua, e hoohuli hou ae i " ko olua mau lio ihope no ka uwapo kahi ake kaikamahine alii e kali mai la no olua oka hiki aku s no ka mea, ua hoohiki paa mai nei oia aole oia e hooko i na mea a pau ke ole olua e hiki hou aku, nolaila malalo oka hanohano oka oihana a olua e paa 'la, e maliu mai hoi ika ualo a ka makou aliiwahine opio, a mai hoehaeha hoi i kona puuwai e na kanaka opzo. Ua pono, "Mahalo" (wahi a Woka Bare i pane aku ai). Aia iloko oke aluka o na hololio e • fcu!i hoi nei, me he mea la ho elua mau lio ioi ae ke kiekie i ko na lio a pau, malalo o ko laua lelele i-o a-ianei, na ia niea i hapai ao ia laua a kiekie, a oua mau opio 'Ia uo ia ona Hilaiia, lie hoike mai la na mino aka ma na papalina oke kaikamahine alii, oiai oia e lioopue mai aua mahope oka waapa, ae ku aku ana hoi ua opio o na Hilaua mauka aku uei o ka uwapo, "E kau mai," ua akea ka waapa no olua. Oko laua manawa no ia i kau aku ai, a noho iho la mamua ilio o ke keikamahine alii, ae huli ana ko laua alo i kekahi a me kekalii. t E Mv. Lutauela e hoouna ae i puali koa no ka malama ana ika maiuHia o ka Anemoku ae malama ia ko laua mau lio me ka maikai. wahi a ka Lutnnela. Oka mua iho la no keia oka hoonna ia aua o ka puali koa i ka Anemoku, aole mai na la nni mai i hala ma- • mua akahi wale 110. oiai. ua hoomaoj popo mua iho la tio ko kaikamahino r ālii, aia he mea huna oka manao ino Uoko o ka puu\vai o kokahi man koikit alii, oiai ko lakou mau maka e hoike uiai ana ika inaina, ae lolia mai ana hoi ua maka nialalo mai o na kuomaka, ao oi aua hoi na olemu i-o a-iauei, me he mea lae i okoa mai ana no, Faialaina olua e na mau keik;
Hoolmli ae la ka -waapa oke kaikamahine alii no ka Anemokn ka ihu, a e pnlaheke ana hoi ka waapa 6 na keikialii a me na kaikamahino alii mahope akn, a ma na aoao, ua ike ia aku la na waapa o kekalii man keikialii e pili liou a.ku ana i ka uwapo, a lele' &ku la iuka. Ua okf e na hokikolu, wahi ana i pane ao ai. oka poe i kono ia, a i hele pu ole me a'u ma keia huakai, **he poe kipi lakou" nolaila e Mr. Ilamuku e hooko aku ika mana o ke kanawai maluna o ua poe la, a e hahao aku ia lakou ma kahi paa, a ua ko kanawai o ka aiua e hookōlokolo iaiikou, (wahi a ke kaikamahine alii i pane aku ai me ka leo nui moakaka ) Ika lohe ana ona keikialii i hoohu'akae'o ai a hoi hou 1 uka, ua kau hou mai la kkou maluna o na waapa, a hahai mai Ia mahope oke kaikamahi.ie alii, a liiki i ka Anemoku, aka, aia uo iloko ka manao kahi i hoopue malie ai. Ua lele aku la aa mea a pau iuka o ka Anemoku, oia mau ke kaikamahine alii ma na aoao o na opio o na Hilana, ua lilo hoi ia mau hana ana a ua kaikamahine la m& he kui 'Ia e hou ana i ka puuwai o na keikialii o Pelekane. Eke kaikamahine alii, "wahi a kekahi o na opio o na Hilana i pane aku ai." E oluolu i kou kiekie ka ae ana mai ika maua no'i, oiai ua hooko maua e like me kau no'i, a e ia maua he maūa pio nau a me ka poe me oe maluna 6 keia Anemoku, nolaila, oka maua no'i imua o kou kiekie, oia keia.
Aia he kuaua nui a hoea maij oiai na ao eleele panopano hakumakuma e haakokohi mai nei, ahe mau minute wale no koe a hiki mai, nolaila, i mea e kaalo ae ai ia kuaua mai o maua aku, E hookuu mai oe ia maua na maua e kaana no maua iho me 'kou huipu ole mai me maua, ae'hui a launa pu aku oe me na keikialii o kou aupuni a me lakou oe e kaana ai i na lealea o kou la nui, i mea e mau ai ka maluhia ma ka Anemoku nei, a o nana wale mai no oe ia maua ma ke ano he malihini nau i kono mai me kou noho pu ole mai ma ko maua aoao. Aole no ko maua maka'u a hoohe wale, oiai, ua lawa maua e palulu aku me ka maka o ka maua mau pahikaua, e hiki ole ai i na tausani pakaua e hoopulu i kekahi huna o ko maua mau lauoho, o ke ano o keia, (Ua lawa īaua me ka ikaika o pale no laua iho.} Aole pela ena Naita a Keonimana maikai. Ma ko'u wahi e noho ai, a e hele ai paha, malaila olua, mai maka'u no ka mea, aia he pualikoa nui ke maki ae la ma ka a na, a ke hookokoke mai la lakou ma keia aoao|o ka Anemoku, ana lakou auanei e malama i ka maluhia oka Anemoku nei e like me ka'u kanoha. E haule koke mai ana hoi ke kuaua mamuli o kou paakiki a e ike koke no auanei oe, e hakukele ana ka Anemoku nei, a e lilo auanei kona mau one eleele i ulaula. E haawi aku i hoailona i ko kaua mau lio, wahi a Woka Rare i hawanawana aku ai ma na pepeiao o Moonlight. Ua hooko akn la kona ukali e like me kekauoha. Hoko oka nanea a me ka palaka, ua palamimo aku la o Woka Eare mahope o kona ukali a haalele iho la ike anaina a ke kaikamahine alii e uaaea ana, me ko lakou hoomaopopo ole uo ko laua nei nalowale ana, ama ka £umi ma ka hikina loa oia i komo aku ai, oiai ka malamalama o ka la e hoohulali aua i na paia aniani oua rumi *la. Aia ma ka manamana eha o kona Hma akau, he komo gula nui me ka onohi daimana, a oia no hoi ka maka mua loa ona komo daimana i ike ia ma Pelekane a puni iloko oia au po li'uli'u, i ha l % noeau ia e Moka ka hana komo ka;,,ana o na Hilaua o Walo, aua kapaia aku o Woka Eare. "Ka Hakn alii" ka opio ho! nana i papahi ika hanohano oko komo elaimana. Mo ua komo ilaiiOHua 'la ka opio Woka i unu aktt m i kō kakau mn ka paia aniani oum rumi "la, (ae heluholn h peuei 1 Aole i pau,