Ko Hawaii Pae Aina, Volume XII, Number 23, 8 Iune 1889 — Ka Elele Apakee A I OLE IA Ka Hui Kalaiaina Pelukua. [ARTICLE]

Ka Elele Apakee A I OLE IA Ka Hui Kalaiaina Pelukua.

Ma ka- u Elele" o ka Poaono i hala, Mei 25, ua puka mai kekahi manao hoai&i no na koii koi o ka hui kalaiaina, aole wale no ma ka hoololi ana i ke kumukanawai e hoomana aku i ka lehulehu e koho ponoi i na luna aupuni, aka, ma ke kapae loa anakekahi ike kuleana koho &hi malunao kekahi helu waiwai kiekie e like me ia o ku nei ma ke kumukanawai. Lehnlehu no na la i kaa hope aku, ua hoomau naai ka "Elele" i ka hoolaha ana i ke kumuhana o ka hoololi kumakanawai e koho akea ia na lana aupuni. Alaila, hoea ae la he mau ninau na Paulo, a ua emoole lole ae la ka pili mahamaha oua kumuhana !a, a pela ia e okupe hele mai nei, Ano iho la no, ke hoomaha mai nei i ko lakou naenae o ka haiki me kē kupilikii maoli oke kahua hana &me ka mole o ke alakai ma ke kukulu aupuni hou e upu ia aku nei, a Dolaifa, ha'n ae la ka waha o ke omo makani, "eia hou mai kahi, e, eia ae kahi." Ke oili pao'io'i mai nei keia mau ka. hua oka hana aua hui kalai wale la me ka lawa ole ī ko'u noonoo maikai aua e hoike ae. he lawelawe h&na mikioi maoli ana ia me ke ku i ka naauao. Aole nae au e elelo iho ana maanei, he hupo oiaio oke poo hakahaka, aka, o ka puana olelo ioi ae mamua oka •'hookananuha" a me ka "piha i na ulia me na poino," na o'u kmi aku ia e hooho mai.

Aole anei hoi mamuli o ke pao'io'i a me ka oiliili poomuku mai ona kahua hana a ka hui kalaiaina e iike me ia i kinohi ma ka lakoō papa hoonohonoho hana, oia ka make kaanini o Paulo iloko o ka pohihihi hohonu? Aole anei o ke kapae helu waiwai i ke knleana koho alii, oia ka laua koi o ka makemake o kekahi poe? Aole aDei, o kalioonele ana ina kupa Hawaii ole me ke kuleana koho balota, oia iini nui o kekahi poe? A pela aku, a pela aku. A i mea aha hoi ka hoomilolii ana mai, B mahope oīli pake'oke'o mai kohu pakeko? I wahi pakali anei e hiki ai ke ike ia ih£> o keia ka pahu epu nui ia, nolaila, kiola kela a paa mai keia aia ka pono o ke ku i ka pahu aka awaawa, he hanaoee wale iho no na kikala he kini no Hilo, Aole e hiki īa'a ke maopopo ika oi ee oka maemae hemolele loa o na hoao hoala uupuni maikai ana mawaena o kekahi hui i pu-ihu ia me ka hoohiki oka hooko mau loa, (ina he pono a ialau paha), ame ka lana kalaimanao ponoi iho oke kanaka e feakoo ia ana e kekahi mau hoomalamalama maikai. Ke olelo nei au ua like a like, aka, o ke kamahao oi ae maluna o keia, o kela hoohiki o ka hooko. Heaha kona ano a heaha kona hopena? E hilihewa anei ke koho ana aku, aia ma o loa aku he kuamoo huna no kahi o ke kumakaia? E ke au o ka maoawa! Mai holokiki a ike au i ka puana!

Minamina loa au i ka haule hope o keia kaena e loaa he aupuni maemae ke hooko ia ka ka hui kalaiaina a hiki loa mai i keia makahiki, mahope o ke kaili ia ana aku o na Ia o ka ai haaheo, na ana na waipuna iloko ona awawa a holo aku la iluna o na puu—aa la e kaheawai ana ka waiu a me ka meli mai na pohaku mai—ke au hoi i papalua ia iho ka ikaika o ka waihona leo iloko oke kino, a pnana ole iho ai oia, "He aloha au ia Hawaii Aole anei ia ona la e kaupaona ia ana o na manao kuokoa me nahunahuna wai a me na hunōhuna ai—e lu ana ka hema hoonee ka akau—he inana mai luna a lalo—aoa e ku nei i keia la me ka hoopailua loa akn, u i i!'j lā i hookahi wahi o ka mana hookehw? He leo anei kekahi i pa-e mai m pupuka ke aopuni, a i hui kalaiaina mfiem»e ke aupuni, ] lea ai kana puana i keia Ib, "Aloha au ia līaWaii?" Kahaha loa ka insnao ke Lh omaopopo iho, o kekahi koo ikaika oke aii i hulihia, ke lawe mai nei i ke kulaun o ka hoinoino aku, s ke hoao dn iloko o kona ikaika a pau e hoopohihihi n:jni. A ioa ke hoomakeaka nei 01» me kAna kumohiūu imuā o ka Miulehu no kokahi aku, alaila, o ka*n P\r ai\a o hoolele aku kaun iko amanī hoonui ike maliope o k«.»a iwi-kna-Ia ;• hooho se *ua ike ia ka mka mahope oke psni paka."

I M ahi olelo ikī ka'u i ka poe e !okahi pu mai aua: O ba hai kaiaiaina oiaio, oia k.a noouoo ponoi _ibo o ka eaan ine rm knaaa kopono. Ake raole ia mea iloko, aolo loa he kepolo e lanakila malema ne f P. M. A.