Ko Hawaii Pae Aina, Volume XII, Number 8, 23 Pepeluali 1889 — NU HOU KUWAHO. He Haili Kaua nui ma Europa. FARANI ME RUSIA PAHA KUE IA ENELANI. Farani paha kue ia Geremania! 28,000,000 KOA I MAKAUKAU! Ke kulana o Samoa. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

Kōkua No ke kikokikona ma kēia Kolamu

NU HOU KUWAHO.

He Haili Kaua nui ma Europa.

FARANI ME RUSIA PAHA KUE IA ENELANI.

Farani paha kue ia Geremania!

28,000,000 KOA I MAKAUKAU!

Ke kulana o Samoa.

[ Mst ke ku aua ijnai .o ka mokuahi | ,s A.latneda"-.i ka hora 6:30 o ke kakahil akn Poakahi i hala, mai Kapalakiko i mai, «a loaa laai ia makou na mea hou I ano nui ahiki i ka la 11 o Feberuari, a |oi» keia o hue pau ia aku nei m> ka po- | maikai o ko makou mail tausani poe i heluhelu: Ua hiki iījoi n'ei ka oaa milioaa Spreckles, ka wahine a tna ke kaikamahine eia i Honolulu nei, a ua hoi mai hoi ke Col. G. W. Macfarlfine, T. K. Foeter, H. A. Pnrrae!oo a me 18 poe uiakaik. i ia Hawaii nei mai Aeue rika mai. ■5fA LONO Noj KE KOPAA. Aohe mau lono no ka pii ae a eini iho paha o ke kumnkuni ma ka Alameda m?ii nei, he oia k|,hu no ke kumukuai he 5 a me !) hnpa. 1G keneta o ka piioaa hookahi. ; Ua auhau hou aku nei k» Qui Kopaa P/ikipika o AlvarHdb Lki poe moa kulet;ua iloko o ka Hai ruft ka $5.00 pakahi o ka mahele nq ka hoopalaliHlnliH ana aku i ka hana. ; Ko kukakuka nai 0 Mr. Burr, ka Luna nui i pau o ka Hui Hoomaeuiae Kopaa Amenka e <tuai 1 keia hui hnna Kopaa Uala. KA APA 0 KA "ALASTEDA." Mamuh o ka haluwai ole a»a o na. alii o oa Hai Alahao Uniona a me j Pakipika Waeha ma Ogden i ka īa 9 o Feberaari } ua kukulu kekahi kaa o j ka Hui hope no eliepa hora e kali i ua j eke leln o Ausetaralia } i hikt ai k.e loaa 1 i ka Poakahi, aohe hoi e kali a ka Poa- ! lua. Ua pau no kekahi manawa o ka I apa ann ma ka hooholoholo ia aua o ke j kaa ahi a liiki i Kapalakiko i ka horu 10 I am., a ma ka hora 10 o iaauinaj la holo mai ai ka Aljameda. He apa mai no keleahi o ka uiokuahi lawe leta ,uia ka moana Atelanika i ka hali aua īaai i na eke leta. | KAUANUI A POHA IHO. ' Ma ka haiolelo a Stauhope, ke Kakauolelo o ka Oihaha o ko na Aiua e o! Euelani, imua o keleahi halawai makaainana i nialama ma JLincolnshire, . Eoel|jSfc* ua olelo ak|u oia: ;! Eia kekahi ao eleele nui ke kau uei maluna o Europa a pau, a ina e poha koke aua ī keia wa, a i ole ia mahope iki aku pa-. ha, alaiU, e ahai mai aua ia i kekahi kaua weliweli a luku uui i ike ole ia mamua. Ho mea hiki 010 ke makuikai pono Hku i na hoom|kaukau kaua nui | lauua ole mai ma Eprop!i a .ka uoouoo \ : e liiki ole ai ke ike a hoeho ae, eia ke kaua ke nee mai nei. He uiauaolana kena, na ka naauao o ko Euelaui mau Ra?aiftiūa e 'pale ae i ko kakou komo| «na iloko o ia kaun. j I hoike uo ka uiak&ukuu o ua aupuui \ o Buropai ke kaus, iaweia mai uei uaj ikaika kaua aiua o iaa nupuui a pau o Europs malalo iho. Xe houluulu ia na koa a pau o lakou, alaih, he 10,150,000. M«w«ho ae o jkeia huioa e palui j aku i ua koa kuikaWa o ka papa olua 8,335,0(K), a uie ka puiiu» pau lou o ua koa koikawa he 9,195,000 -0 lakou a' pau he 28,000.000 kanaka o Europa iloko o ua la ui o kg lakou ola au», ak iUkou a pau ke akelekele uei o lele kue aku kek»hi o kekahi i k«> k:wa 0 ulele iho, Eia iho kapapa Uoouohonoho o ko ua aupuu o ĒūropA ik>.ik i pakahi ma ka uui o ua koa; I 1 OeiomauiH ! Fhiaui M^O.ooo iti9s(X)o 1 >010,000 Auaeturh 1,145,000 , 620,000 Nauiokunm» Bshikaua 2ōO,(HX) ! M» hoi, he uihu Unlawai kuk'\ !o!oa ka ka iuuiopor.H a uio ko ; Ko\kiieilii Bīsūnaka euo Uaku Ohailes |ā?ei>sEorvL fu»k > ,1 ia kauiakauiHllio f*ua, «.aHuli ao la un Umaiho sua, |uo ko lvu>! uti makankau uō ko kauu o |kUt v ;»ku «\i ua k*ua hui o Fa {Wui a me Rusia. l r a lohe ia uiai, ua' !? : - !

ao tifca bo keilei-ilii jj:sim 'kR ■ ia Hiku Uui'ealoz'J,. o ku kaua uiiiwaeuu o EneLoui 8 me Fartiui, u'n loa ia nanmaa o ke kuu!i mnwaeua o l ,r araui a me Gereraoiii'j, n īuk e ike aua kn poe 0 paipai īiei i»> Uonl-mu i ka mauawa e mako ai o Enel'ini jrm ke i:iraopo aua, alaila, ua oi ao ko lakou «uikeoiake e auamo ia koikoi inamun o ko lakou īaakilo aua iua maewaewei ino ke aulieo lakou ia OeiKuiauin Ua kukala aku ke keikialii Eiiiimaka 1 koaa maktiukau o a hooholo . i kuikahi pale eka mo Euelani. Ua ao aku oia la Beresford, e kooikaika ioa oku oia i ka koiko aua i konn aupuui i ka pono ia Eoelaui o awiwi ae e kooboopouoptmo 1 koua kale, Ke kuehu raai uei ka Amia o A£egauiLunti iua ao kuua. Ua olelo j/i ua hoanknnknn no. oia run nn pileni me liuaia i na koa ko 20.000 ka nui me ka oiauao e alvialu loloa in Iksoh Khau. Ua Uoho akn ui.d oii.i ika Ami-\ o Bo*khara e komo oiai e kokua pu me ia ma ke kue rur ia Eusīp.. I ko Rusia loha aua i keia, ua hoike koke aku oia ia Ea&lani, he pono īa-1 aua ke —keakea t ko ka Amia pii aua ma koia alunui. Ua liookomo ia ae iloko o ka liale ahaolelo o G<3ramaoiti, he bila kanawai uo ko Geremania aie hou aku i kaimono miliona dala Geremania, uo ka hoopuipui ana ae e lawa ka puali kaaa aina, na aumoku kaaa a me na alahao aupuni. He liuliu e aua keia io la lionua. Ke oleio ia mai nei, ua kuikahi aeuei o Euelaai a me Geremania no ka malama ame ka pale aua aku ina a-e hewa e komo ae ana ma ke kai akau# me-.ua awa kumoku malaila. ; KB KULANA O SAMOA, Ma na la hope o lauuai'i, ua hoouna mai la o Bisvm«ka i kekahi palapnla pili aupuui oolea i ke iiuhinā nui o Ameriku b.uipuia penef. : "Oini ua lele kaua mai ni S'.!moa maluna o ko makou mau knu-ika me ka aa ole ia'ku malalo o ke aiukai ena a kekahi haole Amerika noua ka inoa Kleiu, uolHĪla, e boomaa aku~f«na makou i ke kaua i hookekeua ia mai «i makou." Na kei;i mau loho o ka kooauui ana aku ike kaaa ma Samoa, i hni ia me ua lono mawnho p.o, i hoouui loa akn i ka lawe in a'nk o oa maoao inaina o na Amerika a pao, mai keknhi pe'a a i keliahi pe'a o Amflrika Huipuia, u o ka ( oielo hookahi iho 1 a hoi ia e nuuua ai, ; mai ka poe kiekie a ka poe haahaa, a māi ki poe naauao a ka poe h«pa mai 0 ku ike. uoi hope o bisim:aka. Ma ka la 1 o Feberuari, oia hoi ka Ia ī loheia mai ai mai Nu Kilani mai, ua kakala ia ke kanawai koa ma Samoa, ua loaa pu mai la i ke Kuhina Nui o Amerika Huipuia ka palapala malalo ihe» mai a Bisimaka inai penei: "Ke manao nei ke keikiahi Bisimaka, ua oi loa aku nei ka mana a kō makou aliikoa ma Samoa i lawelawe ai mamua o ka mana i haawiia iaie, nolaila, ua hooannia aku na kauoha i ke aliikoa Geremania ma Samoa maloko o ka waea • olelo e uuuhi aku i kela hapa o ke kuahaua e pili uuh i ka huli ana i ua kanakae ua ainae. Ma ke kukakuka me Mataafa, ua uoi aku ko makou Kauikela ma Samoa, e haawi ia mai iaia uo ka mauawa ka hooponopouo aua o ke aupuui, oia uai, aple uo ia i kulike me ka makou mau hooin mua e.pili aua i Ke kuikawa ame ka noho aua aupuoi kuokoa o Samoa. Ua kauohaia aku ke Kauikela Geremauia ma ka waeaoielo e uuuhi mni i kaua uoi. 1 * Mr ka Ir 4 o Febfruari, ua loiia "mai 1 ke kuhina uui o Amenka Huipuia he hoolala haua uh e koi mai nua e Uou ia k<m.l\n uw»o Berell-na-o na mana ekoln malalo o ke kahna moa i kiikulu ia ai. oi« ka hoooaau ai\a ike aupuui maoli ame ka hoakaulike aua i na pou<» o ua manu me k» pu aim t»vai o Gei>Miiuia a e !inolnh>-i:i ka ua maua ekolu u>au hwti'\ ms ka *ha uwao mua. Ua ae aka ke lvuhi«a nvii o Auiene* i uoi, ke ku>kawa m aoao kaua. a e < iuohaia s»iikoa h pau ika lakou ht-?i hue» iua kauaka a me oa svAiwin <> k l * |hh v komo o!e * ke kaua mn ke'. > ne • eiu aoao» oiai o knii a«a ua men a i ka olelo hoo« holo a ka nha nw>v >, O ka Ih e i .oh > ai ka uwao m;i Bt*reliu: ou i uui o Ēaelnoi Oeveuouua a uve Auionka Huipuia \ noou<H> ho« «o kn o .S»inoa, < ka Poah i FebeiMsti 1L lie u«i Uh uv!t.o o v. v Ameiika uo ko ; Amenka Elele e : <»aa m* ka aha j ~i\ «i .i iu- ke i\uh;«a N*oi| IM o Auirr;.i» Uir«pv4ia iuh Uewha#. I oia v» i % uoaH n e *<h iiua 4-»ha ke>« ,j h: uk Mi\ uw 1 ,j uihu» ko kc«kaueto'o ke kuhu:-' unho j Ki;. u u • 'oV • o <uvi\vka a»si J ko kuhiui 'ul. ■ Auuink* ma lvrcHu* * 0 ueho kiuo ilo\o o ka aha utv&o.

KIAI AMEEIKA IA SAMOA. Ma ka la 5, ua kaalele ka Q3oka kaaa Am©rika 'Mohioao" hi Kapalakiko oo Pau&ma a tne Sftiuoß malalp o. ke kauoha &ke Kuhīna Aumoku Kaua. Eia no boi ka oihana aumoku kaua ke imi nei e loaa oua moku e lawe koke aka ai ia 3000 tona lauahu uo ke aupuni o Amerika a hoahu ma ke awa o Paugo P&ngo. oiai o ka pono kaokoa o ia awa B ma ka Paeaina oSamoB, ua !i!o ia Amerika Huipuia malalo o ke kuikahi me S»imoa. — —-- : ~ . Ua hooholo awiwi Joa iho la na Ahaolelo nui ma Waeineiona, he $500,000 uo ka malama ana i ka maluhia oko America mau pomaikai ma Samoa. ■ Mr ka la 7 o Feberuari p«i, ua hoopau..ia ke Kauikela Amerika Sewall ma Samoa e noho pokole !» ma Amerika e fee Kuhina Nu.i Bayard no ke kuikahi ole rue ke poo oka oihana mamuli o kekalii olelo ike ana i hoike ui iinua o ke Komifce o ka Aha Senate, ua hoolala mua o Geremania e hookahuli i ko Ma[ietoa noho Moi aaa mamua o ka noh.o »nn. n lrn. nha nmwn ~ m »--Waßl&etotta O na mana o (reremania, Enelani a me Amerīka Huipaia, a pela i hoohana ai us Geremania me ka nana ole ae i" na hoohiki i hooia ia mai i keia aupuni. A me he mea ala, o Haku Salibure kekahi i komo iloko o keia hoolala hana kue ia Bamoa, i loaa ai kojja noho mana ana ma ka Pae Aina Hawaii. KA AUSETARALIA KUE NO KA GEREMANIA MAU HANA MA SAMOA. I ka la 2 o Feberuari, ua loaa aku i ke Kuhina nui; o Amerika Haipuia mai ke Kōmtsma aku o Amerika i ka ma Melehona he waeaolelo e hof£e ana, ua hooholo iho ka ahakuka o AuBetHralia he palapala noi i ke aupuni makuahine, he kaumaha ku lakou i na ulia haunaele ma Samoa, a e makemake ana lakou e hoomauia ko Samoa uoho ana appuni kuokoa mulnlo ona kuikahi e ana ia hoopai, me. ka hoike pu aku i ko lakou uiiiuao, o ka noho mana ia ana mai 0 Samoa e.kekiihi aupuni kuwaho, ha hooweliweli an» maiia i ko Ausefcaralia pnlekana. Ua akena ke Kuhina nui o America Hoipuia, he mea ano nui keiapalapala kue ika CreretLamn mau hana, a ua hoal i a>ai; hoi'ia i ka noonoo o ko Ausetaralia poo i kulike ai me ko ua Americ:a, aole e noho kokoke mai na mana kuwaho ma kahi kokoke ia lakou. CLEVELAND E LAWELAWE LOIO AKA. _ Ua hoīke oiaio ia ae ma Wasinetona 1 ka la 4 o Feberaari, e hoi hou.aua o Peresidena Cieveland i ka mokuaina o Nu loka e lawelawe ai ī ka oihana loio ke pan kona manawa ma ka noho Peresidena, a ma ka la 5 o Maraki e hoomaka ai oia i ka hana ma ke kulanakauhaie o Nu.loka. Oiai, ua hoohui akunei oia iaia me ka hui Loio o Baogs, Stetson ame Mcyesgh. Ua hooiaio ia mai keia lohe e Stetson, kekahi o na lala o keia hui. JAMES G. BLAINE KUHINA NUI, Ua haawiia aku e Generala Harrison ka Peresideua i koho ia, ka oihaoa kahina nui ia James G. Blame, aua ae oiai oia e lawe. rUKUNIAUI AMEKIKA NO. Ua hooheheeia mai nei kekahi pukuniahi ma Thurlow, Piladelapia, e ka Hui Boohebee Kila Standard a ua pau ika hana ia. O kona loa, he 145 iuiha, he 6 iuiha ke akea o ka puka a he 12,125 paona ke kaumaha. U& ho&o ia mai nei ma ke kahuahoao maa kuua aumoku o ke nupuni, a ua ku oia i ko ke aupuui wakemake. He umikuma malua oua kaui i kiia mai nei e hoao, he 2make 36 paoua pauda me ka poka pahu he 100 paona; he 2 ma ka pa 48 ame hapa paona pauda a me 100 paooa poka p&hu. NA HO£CEU EUEINA KL'I APUKA, oa kftu kaaawai kue i na hui Trusts (Apuka), ke hoeuou ia mai nei eua ahaplelo Kau uiokuaiaa lehnlehn. Ma ka biia kaunwai ELui Apuka imua o u i ahaolelo uul m& ATasioetona, «a hookouio ia'hehoopai oole» no na laga « pau o na Huio ia ano, tt u« hook&awwle ia he hvx>pai uo ka puo a pao i komo iioko o aa mau hui npuka ioa aia mnloko oka aina, a ia ina t na aina e NA lin KIN"IlMrO AMEIUOA. Ua hiki ae ka lono i ka nupepa 44 H0 uua M o Nu loka uiai ke awa mai o m» ke Kai UV., i kakauia ma ka (a 3 o Teberu«i!, pouei: "Ua ku mai iiei m«kou ianei i keia īho la ao, mnhop»» o umi la holo a ka uoke aua a kaiuoiamakou uiai Coloiabo mai. Oiai he uui ka laai o ua ho» o na puall elua, ska he maikai no nae na ola kino Apau. E h«Mniete aua makou i keia wnhi & konakona i keia po a holo ak« ao Su!?2s «t uae Cairo, k&hi « e upu aku uei e hiki i keia Poahua:» . Oini makou ma Cairo, o hookaki*kiuipofK> aua makou i«H u» hai o ka waoakaa o Lihi&na» he iuau han«n iwile\ kakaikahi paha ka va<m*o tnai u* Pir*uiida kauUaa ttai o A ka Napoliona is..ua kaalaua o ua e haliu iUo »vu»s i U\o he kauaha Keueluiia na&a t«e ka teo ole ua ke a p«a!i kiuipapo Auenea. ■\l*t Cam> aku 6 holo ai oiakou Port «UiU kau «aaluua eka ttt>»kwahv «o J »tt« % a «aalaiUaku uoleraaaltM»,\ , U uahil