Ko Hawaii Pae Aina, Volume IX, Number 48, 27 November 1886 — HE MOOLELO KAAO NO LEINAALA, KA IPO HOOMAHIE A NA UI EKOLU KA NANI E HINA AI KA MANAOIO: KA UI E HAULE AI KE KUPAA O KE Kihapaipua o Elenale KA MAHINAAI I PIHA I KE ALOHA [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

HE MOOLELO KAAO NO LEINAALA, KA IPO HOOMAHIE A NA UI EKOLU KA NANI E HINA AI KA MANAOIO: KA UI E HAULE AI KE KUPAA O KE Kihapaipua o Elenale KA MAHINAAI I PIHA I KE ALOHA

! Ke Aniani Līilii o Taberina. ■linkiiiiiii U. -Haemae; U~ 41. ■■rr- — MOKONA IX. Kn Lunakanawai mua lon Ka Aha Hookoloiiolo mua loa Kokaa hewa ka hihia tie ehaeha na hoopai &na. A I KOU pololi aua, e lioohalua iiio xio oe *na na kapuai o na holoholona maemae; a o ka mea e paa aku i kou mau loaiuu, oia auanei ka kou aleio- e palu iho ai Eue ka hookoe ole i wahi kulu koko hookahi maluua o ua pua mauu 4 oiai me kou haaheo iiui i pepehi iho ai co ia mea, a aole e hoi hou mai na haawiaa o ka pomaikai meoe,a hiki hou raai c Mavioroilo e hooponopono ia oe. Ika hookuu aua iho ona olelo a ua kupua Mt»rioi'odo la, ua hoaai ae la oia i koua kookoa npna, a ia wa i uwo ae ai ua uiau liona la, e hoiko ana i ko lakou aloha i ko lakou haku, a huli ae la lakou a holo aku la ma ko lakou ipuka pauoi, a hoea aku ia iwaho o ke kihapai, e helo aua i.ka loa a me ka lauia o Kapaaj e iiko me ka hoopni i kau ia &ku maluua o lakou uo ka wa mau loa. Mahope iho o ka hala ana aku ona liona, huii ae la o Mariorodo a kaupha aku la ina Ipukukui Gula ekolu, " E ho-a i kooukou mau ahi, a e nana mai ia'a." la wa no i huLili ae ai ke ahi o ua mau ipukukui la ekola, a ninau mai la ke kupua. ' "E na Ipukukui Gula Ekolu, ihea ia onkou i ike 010 ai iaLeinaala ekomo mai ana niawaena 0 oakoa? " Pane mai !a na Ipukukui, " la Leinaala i kokoke mai ai i o makou la, ua lohe pu ia aku la kou leo e kauoha mai ana ia makou e pepehi ia Leinaala, a ua liooko aku la makou, a ike nohoiikona hiaa aua ilalo. Aka, eia ka mea kupa. naha e ka haku, ma kahi ona ihina iho ai 3 ua ku ae la he pahu kupapau, a ma la mea i manao iho ai niakou ua make la oia, uo 1 ia makou i wehe ae ai ike pani oka pahu kupapau e kau aua iluua oke kaa» ike iho Ja makou ■ ua make oia, nolaiia, ua lawe aku 1» I makou o kauu iaia. Aka, l ka wa a | makou | kaikal aku ai i ka p<Uiu a hoo[kuuihoiiokookaīua, uahauieakul a ; kekalu kuliua mai ka pahu kupaf pau aku a iloko o ka lua, a lalapa ae la I a pau o ka lua. rt hoomaopopo no anei oukou ike ano o kela hua kaliaa? " i ai ke kupaa Marictfoda " Aoki " wahi t Ipukukui Gul». O. i hooho a© ai ke kupu« a p&ue wai ia, " O kekahi ia o kiuo o k« Wahiue o Poiuikia. Aia poko o ua hu* ku!ina la keiOāok» .uwpelo e luwU'o aua i kiao a i>au i 4v>haku, * ua makau oia ia'u ke helo wai ma ia uio» a iiuua iko l% xm

l;i< ' '' i i—ht. „ l Js./ uia L L :L>. iijū luaī . ka 3PlP ka a D1£ * aa Ipukukui i ' V " ' awe e ' e atu m& ' , WĒm kupapau a pau na laai he i- 'pe loa o keia mau laa 0 il" 1 fi i makou ikapahn a waibo '&miĒm ° k Q Iua, ua ikawa cs ° Da 1QR s 6 \ &Da > ' ua P&a makou i kou nani ' a a^u 110 īl UD &>" a ua lilo ia i XB6d auo L' 'ih iuakou. " Ma u.:.iu >uj|jj i Iiulili ae ai ua maka 0 k.o kupaa Mariorodo a ku ae !a iluna iīī<; ke kefhi aua iho olioaa oiau wawae 1 k.'i Loiiua a wiliwili ae la oia i kona kookoo kupnu, a pane mai la ma ka leo 0 j; fi tJif;;i j pīLiu i k ;t li u li u; 1. I.h inuke-, uuhea kou huolo awa? p 1- •• <'iiLiien kou uiLiukilH ana? " ' U !■.•: Kiiokiio Waiiioo o Poiuikia, " waiii n nu kupuu i pauoiiou ae ai, " oia ūo k<:la leo mailoko mai o ka Iua kupapau, iio ka ruea o koua Iiale ia; m e ole'o iiou mai e a'u maa Ipukukui. " Noho iho lii ua kupua Mariorodo la 1 iaUj, iiiLiīiu ua kuupau hou iaai la oa Ipukukui Ekolu i ke koena o ka lakou kīmo Tsrf~ hrnn nntnr *' Ma keia wahi i hookuu iuo iho ai makou i 1:h pahn knpapau i fa!o, a holo aku l'i uo ka mnkau. A do ka muu«wa loihi, v<h kii.hou aku la makou e wehe i ka pahu, aia uae aole o Leinaala o loko. Nolaila, ua ulu ka noonoo ia makon, na ke Aniani Liilii no o Tuberina i hoohoka mai ia makou ma keia mea, oia hookahi no ko makou mea nana e iioohoka ma na ano hoopahaohao a pau, e kuhihewa ai makou, akoewale nku no »a kiaha aniani ekolu, na mea naaa <■ hoohoka aku iaia. " " iie oiaio paha ia, " i pane mai ai o Maiiorodo; " ua kokua io ia paha o Leinaala e ke Amani Liilii o Tuberina ka mea a'u i hana ai na kua keiki; a o oukou no anei kai pnana mai i kela mau huaolelo, Ua ana makou i kona nani? " i ninau aku aikejkupua Mariorodo i na Ipukukui Gula Ekolu. No keia nioaa a ke kupua i na ipukukui, ua liiki ole ia lakoa ke pane aku i hookahi huaolelo. A i ka hala ana ae o ka piliaiku o ko lakou lnnaikehala ua pane aku la lakou, i ka i ana aku: —" Ae; na makou ponoi no i puana aku i kela mau huaolelo, no ka mea, ua hoohina mai ka ui o Leinaala i ko makou manaoio, a ua hoohaule mai kona nani i ko makou kupaa, a pela iho la oia i hele lanakila mai ai. " I ke kuu ana iho o ke leamailio ana a na Ipukukui Gula, ua hapai ae la ke kupua Mariorodo i kona kookoo kupua a pane aku la, " E hoomakaukau ia oukou ekolu, a e nana aku i kahi a ka la e iho aku la a nalowale, a e hoomanao iho onkou, ua lawe mai au ia oukou mailoko mai o ka IIaIe,Aniani o Wanadeima, a e hoihoi hou aku no au ia oukou iloko o laila, a na na Iima pahaohaoo ''Hizzer M ke kauwa hooko pololei, nana e hoomaemae ia oukou no ka wa maa loa. " Mahope iho o keia mau hugolelo,, ua hoani ae la ke kupua i kona kookoo k»pua, o ka wa no i Iele aku ai o na lpukukui Ekolu, a hoi nui aku la no ka Hale Aniani o "Wanadeima. (E loaa uo ia oe e ka mea heluhelu keia mau ipukukui ekolu ma ka moolelo o Ane Ludiana. )

X ka hala ana aku o na Ipakukui ©kolu, ua huli ae la o Mariorodo a kauoha aku la i na kiaha aniani ekoln e kaao jnai i ka lakou moolelo no ka huakai a Leinaala ka ui hookahi o ka honua iwaena o na kaikamahine a kanaka a me na kupua; a hoomaka mai la ua mau kiaha aniani la e kaao, penei: " I kela po a Leinaala i hele mai ai, ua "noho nanea ia makou me ka manao ua make mai la hoi ke kupua ia lakou nei. Aka nae i ka huli ana o ka i'a, i ka mokuna o ka pawa, i ka pilina o ke ao, ua hoea mai la imua o makou 0 a ia wa ua lele aku la makou e hopu iaia, me ka manao fa pepehi aka ulu mai In ka manao iloko o makou, he mea hilahila loa ka pepehi ana aku i kekahi kino wahine e like me ia, no ka me, he poe makou i kaulana i ka ikaika mai kahiko loa mai, a nolai!aJ he mea kupono ole ia makou ke pepehi aku i kela wahine ka mea 1 hana ino ole mai ia makou; a pela iho la o ī ?:aaata i komo lanakila loa mai ai iloko nei, A ina ua hewa kau mau knuwa ma ia mea alaila e kau mai i ka hoopai no makou e like me ka mea i pono i kou manao. " I aku la o Mariorodo, " Ae; ua hewa oukou! Ua palo maōpopo oukon i ke kauoha i wa ho ia aku na oakou e hooko, a nolaila, e kau aku ana avt i ka hoopai maluna o oukou no keia hew'a a oukou i liana ai, ma ke kipakn ana m oukou mai kuu alo aku. " Hoaui ae la ke kupua Mariorodo i koua kookoo iluua, a kuhi aku !a kona lima i ka hema, me ka 1 aku, " E nana 1 kela ao e halii mai 1a i ka ili a e hoomauao iho oukou, oia na aupuni ehiku o Wauadeidema, E hoi aku ou-

kou oka ha!e paahao o "Hahi Pouli, kalīi a'u i lawe mai ai ia oukou, a e nbho oukou e kiai ma na aoao o ka pūriftwai kapu§BelemoDa, hana a mai hoomāoao mai i ko oakou hakū aloha nei." īka pau ana ae ona olēlo a ua knpaa la o ka Malamalama Alohilohl, "ua hapai ae la oia i kona kookoo kupna a lioani aku !a, o ka wa koke no ia ona kiaha aniani ekoīu i 'lele aku ai a nalowale aku la i ka imo ana a ka maka, Ika nalo ana aku ona kiaha aniani ua hoea mai !a ka Paeo oka waoakua j a haule iho la oia me kona mau kuli e i pelu ana imna i ke alo o Mariorodo kona haku. akuln o Mariorodo, '• Eke kiai heaha ko ka po? " ■' Ile poino he poino ko ka po, a mailoko mni au oka poino i hoi mai la, " wahi a Pueo uui o Koua. " HeaLa ka poiuoV " i ninau hou aku ai o Mariorodo ia Pueo, > " īloko au oka upona a ke Kifoki!o Wahine o Poinikia kahi T mde ai, " wahi a Pueo; "ka mea hoi a'u I kuhīhewa ai lie moku waīe'no 1 ko'u mau maiuu, eia i.a owau no ka luahy ina %leJta-Kihpai Elenale ame ka uiLeiuaala, iua Ia o ko'u lua kupapau no ū»I ' 1 " a puka hou aku,