Ko Hawaii Pae Aina, Volume IX, Number 42, 16 ʻOkakopa 1886 — AHAOLELO O 1886. [ARTICLE]

AHAOLELO O 1886.

La Hnna m, Oct. 5, 1880. Hala'Wai ka Hale i hol'a 10; apono ia ka moolelo oka la haiin i hala me ua iioopouopouo. l\a Ulelo IlooUola iae.ua 3Bij», Na Kib&hri lir> o'elo hnoliolo, p ao ia oia r wailio n)«-i i kaim kanawai hou e hoololi ai i Ho kmiawai aahau. Noi o liakiua o rula pai ka uoiio iu&luuu o kuia oielo. hooūolo, oiui aole 6 hiki ke uhnki in kn olelo hooholo mua e papa aua i !<o komo liou ana raai o na bila kanawai. Rula ka Pereßid©na, aolo e hiki, uo ka mea, ua lilo ka olelo hooholo mua i mea paa, koe wale eo a apouo ka elua hnpalio! ■ t;a Hulo e kapae ia ua rula. Noi o Eikaha e apouo ia ka olelo hooholo.

Noi o Kakina, e hoopanee loa. i4oi o Aholo e mnau ano. Ika uiuau ana, ua apono ia ka olelo h^pholo. Hoolaha mai o Kikaha ho kanawai e hoololi ai ina pauku 13 a me 15 ona kanawai o 1884 e pili ana ina auhau,

Na Kaulukou he olelo hooholo e lilo ka hila kanawai elinia lunakanawai no ka Aha Kiekio i liana mua no keia la. Aponoia. Na Dole he mau ninau ike Kuhina Kalaiaina: Ma ka apana hookoloko'o a me koho balota hea la i komo mai ai kela mokupuni papapa i ili ai ka mok.u kalepa Kakela, a i kau ia ui ka hae Hawaii. Apono ia ke noi o liapai i na hana o ka la, a noi pu ia mai e hoomaha ka Ilale. Aponoiu. Ilooinaha ka Hale. Akoakoa hou ka Hale hora 1 : 50. NaHana okala. Noonoo īa ka bi!a e hoomahuahua ai ina luuakanawai oka Aha Kiekie. Noi o Liiiikiui e kapae ia na rula,.a e hoikd aku oia i l;o hoike aka hap'a unku oke komite no keia Bila. Ae ia.

i ka heimiem m ana o ka Jioike, ua noi inai o Kikaha, e waiho i- ka lioike uaa ka papa a noouoo pu uie ka biia. Apouoiu. Noi o RanlukouT)' noonoo pakahi ia, na pankn. AponOia, Heluhelaia ka panku 1, a maliope o na kamailio apa, ua hooholo ia ka pauku I. Mahope o keia, ua hooliolo loa ia na pauku a pāu o ka bila, a ma ke noi, ua haawi ia ka bila'no ke kakau poepoe a helohelu ekolu i ka la apopo. Ma ke uoi, ua hoopanee ka Hale a iiolio hou i ka hora 0 : 30 apopo. Oct. G, 1886. Noho ka Hslō i ka hora 10. Hoike Komito Wae. Na JLikifcini, ua kakau poepoo ia kokahi mau bila. Olelo Ilooholo iim ua I>ila. Heluhelu mua mai o Kikaha ika bila e hoololi ai i na paiiku 13 a me 15 o ka mokuua 43 o na kanawai o 1882 e pili ana iea auhau. Helahelu elua ia ka bila ma ke poo, a haawi īa no ke | kakau poeppe a- helalielu ekolu ika Poaha Oct 7. Na Paeh9"iie, he olelo hooholo e kauoha aua i ke komite o Molokai e waiho koke maī i ka lakou hoike imua okaHalo. Waihoia ma ka papa. Na Hana o ka la. Kapae ia na rula a noi mai o Kaulukou e liio ko kanawai e hoomahuahua ana i na laaakanawai kiekie i Uaoa mua uo ka ls. Hoolioloia. Heluhelu ekolu ia ka bila a hooholo loa in. Ka heluhelu ekolu aua ika bila no ka iialawai hookni aua o iia moku nia ka moana Heluhelu ni ka hoiUe a ke komite no keia bila a apono īa ka hoike aka hapa nui o ke komite. Kapae ia un īula « lieluholu ia ka bila ma k. poo. , j Ka heluhelu okolu ana i ke kanawai, pa'ipa'i ia oke kope. HooUolo loa ia, Heluhelu ekolo ana i ka bila no ka la Sabati. Hoohok» loa ia. Hapaiia ka Bila līaawiiui. Hooholo ia keia mau haawina malalo iho o kein mau pov\ penei: Oihana Hookolokolo, Kokua ekolu 10,090. i ivokua oha 10,0VKK I Oihuna Hoonaauao. i Uku o ke Kahukula Nui » uku paha o uft Kahukula tuo na UK> kaahele & pnn 7000. Uku Kukauololo o ku Pupu Hoo* naauao 0000. i Kokua > na kula Hmwmu, B*riUui&a• me ua Knhi :vtipnni U5.000. Knla Hnv.:vi :i luiotso!olei o Keoueila Kukuiu n in»ou»aomse aua i ke Kula o 0000, Kukuiu « l>«H»u»aeu)ao ;njta i Hale liuia irsvVo. No iii» i»:um iiou i ua kula hanai & pau iO,IHH\ Na l&ko palapala uu» kola & me keia lilo he vSOO. rku o k;i E!c.!o nve ke kokua k*ieaa he 4 >l(X\ I\i >>.v ; i k i Puko >Vv'lvcwehe Oklo iv.e Berit:nna lodV H<x>vv>v\o£v>rioi hua i ka moolelo o iia kula o ko A.iua» uie ke pai a humnUuinu «uialloW.

Kokua uo eiwa iiaumaoama ke Kula Nai o Panahoa 720. Knmnao ma m ike Akgakamai raa fee Kula Nui o Panßbou 2&00. Kalft ao Akeakamai a pela aka ?000, Papa Oh^ I&kpaolelo Papa Ola 6000. KaEua. mai lepor.a o Kalawao 100,000 Na lilo laalaha Papa Ola 25,000 Hoomaeluao me ka m.iluina aua i na Halemai me ka waiho mui.i ka lakou ( hoiko imua oka Ahaolelo iO,OOO. . , Hoomaemae me kt* malama ana i l kahua hoomalu ■ Eapiolaui īlome 80w. Ia S- H. MeekapU 150, Uku ona kaaka noho a kaahele ma na apana 50,000. mai lepera o Kalawao e noho paa ma]aila 10,000. Na laau īapaau no ka haawi mauawalea aua 18,000. " - — Hoomaha ka Hnle hora 12 awakea. Akoakoa hou ka i ka bora 1:50. Hoohploia na haawina malalo o keia maa poo, penei; Oihana Kalaiaina: : No na hana hoohiwahiwa lubile no ke 50 uiakahiki o ke 'lāi ka Moi 15,000 OihanajKinai Ahi o Honolulu 4D,000 Hoamaikai loa ana i ko. ke aupuni kuleana ma ka Makeke Kuai I'a 5000. Kuai ana i mau bake hou no ka Wailnna Buke o Honolulu 1,200, No te kuai pna ina buke i hoolaha a hoolaua ole ia eA. Foroander 2500. Alahakā ma Waipouli Kauai 500. Oihana o na Aina Ē, Eneginia Oihana Kaua Moaua 2000. Heluhelu ia na pauku 2, 3, <1, 5,6 a me 7 o ka Bila Haawina a hooholo loa ia me ke poo a me na olelo hoike. Noi o Likikini e haawi .ia ka bila i ke Komite Hooponopono Bila Kanawai a hoihoi mai ika Hale ika la apopo, Okatoba 7. Hooholoia. Ma ke noi, ua hoopanee ka sale a noho hou i ka hora lu apopo. LaHauaĪ2l, Ocfc. 7,1880. Hora 10 :15 lawa na hoa a heluhelu ia ka moolelo o ka la hana i hala. Hoike Komiie Kumau. Na Kipikona i hoike mai, ua oluolu i*ka Moi e kakau inoa i kekahi mau biia lehulehu. N.a ke Komitc Hoopunopono £ila Kanawai, ua pau i ka liooponopono ia ka Bfla Haawina, Na Kaunamano ika hoike a ke Komite Malama Ola no ka laikiai ana i ka opiuma ma keia aupuni, ua hoololi ke komite īka bila me. ka pakui mai he bila hou, a ke noi aku nei e hooholoia. Noi o Kakina, e haawi ia ke kanawai i ke komite pai. Noi o Kaulukou, e aponoia ka hoike a ke komite. Hoololi mai o Kakina e lawe mai ka Hale ika hoike ake komite. Aponoia Kapao ia na mla a hēluhelu elua ia ka bila ma ke poo. Noi o Kakina e pai i ka bila, ua hoole ia. Aka ua kanalua xa mai e Kakina, a noi mai oia e ninau hou me ke kakau ia o na ae me ua hoole. Rula ka Peresidena, aole i kupono ke noi e kakau ia na, ae me iia hoole, Hoopiia ka rula ana a ka noho ieuua 0k» Hale 4 A mahope o na lioakaka ana & kela me keia, ua hoihoi hou ka Peresidena i kaua rula ana, a kakau ia na ae me na hoole. He 12 ma ka ae a pai i ka bila, a )ie 10 ma ka hoole. ! Nolaila, ua haule ke pai ana Ika bila 1 Noi ia e lilo ke kanawai opiuma i hana no ka la ma ka Poaouo, Okatob& 9. Hooholoia. Hoike Kouiite Wae. Na b© Koioait« Kakau Poepoe, ua kakau poepoo ia ka Lula auhau. Olelo Hooholo me na J3ila. Na Kakiua, e kauoha ana ike Komite o e waiho mai i ka lakou hoike ma ka la apopo, OeU S, oiai ua loihi ka uiau&wa uo kkou. No ka lawa ole oua hoa o ka Hale me ka ualowale aua oka makai oka Hale, ua hoomaha ka & hora 1;30 auina la. Hora 1 uuo 45, akoakoa hou ka Hale. W«ibo ia ka olelo hooholo ma k* papa. : Heluhelu mua mai o IX>le ika bila e papa ana i ke Kuliiua aole e hoolilo walo im* waiwai oke nupuui, H«l«helu elua i« ke kauawai make poo a hanwi ia i ke Komilo Kalepa. NaKnulukou, he oklo hooholo no i kekahi mau muao ke Kauia Alūwahiut> I»ike)ikt> i kuni kudala ia e na Komieiua keialii, a ko koi mai uei oia i koua poha Haawiia ike Komile Hookolokol<x X* H«u« o k«» l*u Helulwlu ekolu aua ike kauawai e hoololi «ir \pauku 13 a mo o U mokun* t o aua i ua auhan. ,

Noi o I>ole e hoopanee loa i ka bila, Haule. Noi o Kikaha e hooholo loa i ka bila. Hooholo Joa ia ka bila. Hapai hoa ia ka bila ma ke noi a Abolo a haule, ■ Ma ke noi, uā hoopaoee ka Hale a noho hou i ka hora 10 apopo. La Hana 122, Oct. 8, 1886. Halawai ka Hale g like ine ka mau. Hoike Komite Kumau, Na Aholo, i ka hoike a ke Kornite Wniwai ua ka I>auako Hale Leta, ua uana ke komite n hooholo e apono ia ka bila a e haawiia no ke kakau poepoe Aponoia ka hoike a e helahelu ekolu ia ka bila ma ka Poakahi. Hoike Komiti> Wae.

Na Kaunamauo i waiho raai i ka lakou lioike e pili ana i na mai lepera o Kalawao no na knmu lioopii leliuleiiu matTwāilio mai ai imua o ka Halo Ahaōlelo-, e hoohalahala mai ana j ka lawa kupono ole Ika ai, ka ia, "kn uoiio huikau ana ona niai, ke kauka a uie ka hoopau i ka Papa Ola o Kipi kooa; ua ninamnau a huli pono ke komite i ka oiaio o keia meu kumu hoopii ua vke komite na hooia maopopo , aole i ili kaliewa malunao Kipikoua me Maea malalo o na kumu hoopii i waiho ia mai e na mai, koe kekahi mau kuuau liilii, oia ka nele i ka wai ole a me ka !avr».ole ona paona ai ame ka berena na ka mai, nolaila, ua hoomahuahua ae ke komite i na paona a i ka 25 paona, a 9 paona berena, a e hoomoe koke ia ke paipu wai no lakou. Kapae la ka heluhela ana i ka hoike ma ka olelo haole a aponoia ka hoike me ka liookuu iao ke komite. . Na ke Komite Kakau Poepoe, ua pau 1 ke kakau poepoe ia kekahi bi!a. <Dlelo Hooholo me -na Bila. Noi mai ka Loio Kuhina i ka oluola Hale e ae ia aku oia no ka hoolaha ana mai i kekahi kanawai e hookuu ana i na mai lepera ō Kalawao maf na auhau aupuni ae a pau. Lokahi ka Hale. Noi o Dickey, e waiho ia iwaena o na hana o ka la ka biL no na hoailona pai. Aponoia. Na Hana o ka la.

Holuhelu ekolu ana i ka bi!a e lioo!oIi ana 1 ka pauku 4 o ka mokuna M o ua kanawai o 1884, eo ka hoouna aea oua makua i na keiki ma na knla kumumua Enelani me ka uku o!e. Hoomaha ka Ha'e hora 12 awakea. Akoakoa hou ka Hale hora 2 auina la. Hooholo loa ia ka bila me ka liooloīi. Hapai ia ka noonoo ana no ka Bila Haawina. Noi o Kaalukou, e liapai hou ia ka uoonoo ana ika pauku 1 oka Bila Haawina ma ke kapae ana i na rula.* Hooholo ia. Waihomaio Kaulukou he itamu bou no ka Oihana Kalaiaina, malalo o ke poo, Kela a 2Cē keia. Hookuu ana ia 0, B, Wilson $5000, Hooholoia. Na Kikaha, he haawina hou. Uka Luna kiai makeke kuai ia me kela ame keia lilo 11000. Hooholoia. OIHANA WAIWAI. Haawina hou no na kokua kiai awa $4000. Hooholoia. Hooholoia ka I3ila Haawina holookoa me na hoololi. Hapai hou ka bila a haule. Haawiia ka Bila Haawina e kakau poepoe hou ia. ! Hapai ia ka noonoo aua oka bila e pili ana f~na mouo me ka hoike ake komiie pu. Apouoia ka hoike a ka hapa nui o ke komite e pili aua i ka Inla a hooholo loa ia ka bila a haawi ia e kakau poepoe a helahelu ekolu ms ka Poakalii.

Ma ke noi, ua lioopauee ka H»le a noho hou i ka hora 10 apopo. La Hana 123, Oct % 1880. Halawai ka Hale e like nie ko ui«u. Hoike Komite Kumaa. Na Dole ī ka hoike a ke Komite Kaiepa no ka bila e papa aua i ke Kuhiua Kalaiaina aole e kuai a hooliio aku i kek »hi roau aiua oke aupuui, ua uoonoo ke komit« i ka bila a ke noi aku uei e hooholo loa ia ka bila. Apouoia ka hoike a ke komite a haawiia ka bila o kakaa poepoe a heluhela ekohi ra« M Poalna. Hoike Komiie W«o. Na Likikiui i ka hoike a Komile Kkkau Poepoe, t»s pau ske l n poe poe ia be e!na mm kanawai.

Olelo Hooholo xae na Bila, Na ka L»oio Kuhina no ka wa mua, k&nswai Looi.ua auu 1w» auliau a pati o ke aapan! malana o ka waiwai o ua mai lepera ,ma Helahelu elaa ia ma ke poo a haawi ia e kakau poepoe a heluhelu ekola BaakaToalua. Kapae ia aa rala a wailio mai o Kaalukou i ka hoiko 'a, ke Koinile j Hookolokolo oo ka olelo hooholo o wehe asa i La pilikia o aa Eomieiua Aina Leialii, ua maaao ke komile e hoopanee loa ika olelo hopholo. Aponoia k& hoike. Na Haoa o ka la. Heluhelu ekolu ana i ka bila auhau. Noi o Kikaha e kapte ina haaolelo ekolu hapaha " a e hookouio ia malaila " hookahi." Kue o Dole i ka hoololi a Kikaha, a noi i»ai e hoomau ia no ke kanawai mua.

•Kokna o Kakina i ke kapae i ka hoololi a noi e kakau ia na ae mo ua hoole, 17 kokua i kq, hoololi, 14 kue, nolaila, ua liooholo ia ka pauku me ka hoololi.'i. Hookoeai mai o Aholo i pauku hou, uo ka hooir.alu aua i na. waiwui ke kaa ole ka auhau, a e kapaia ia pauku 18A. Na Likikini e kapae iku haaolelo " iwakaiu * kumamalimu keneta, " a e hookomo i " kaaalima keneia. " ~ Hooholoia na hoololi elua. Noio Keau s hooholo loa.ia'ka lnla me na hoololi. Hooholo ia. Hooholoia ka bila me iin hoololi. "Noi'o Kikaha e hapai hou ka noonoo nnB, a haale. Ma ke nēi, aa "hoopanee ka Hale a noho hoii f ka hora 10 o ka Poakahi.

La Hana 124, Oct. 11,188(i. Halawai ka Hale e like mo ka jnau. Nft Palapala Hoopii. Na Kalua, he lioopii njai nā 227 inoa e kue aoa ika hoomahimhua ana ae i ua auhau. Na Palohau, he hoopii mai Hanulei mai na 104 i.noa, a me Waimea nn 180 inoa e kue ana i ka hoopii ana ao i ua auhau. . Na Kakina, mai Wailuku a me Waihea mai, e kue ana i keia mea hookahi Na Kaukau, mai Kaanapali a me Lahaina e kue ana i kn hoonii ana ae i ka auhau. Na Dickey, mai Makawao niai, ia mea hookahi. Hoike Komite Wae. " j Na ke Komite Kakau Poepoo, ua pau kekahi mau hila i ke kakau poepoo 1 Np. Hana o ka la. Helnhelu ekoJn ana i ke leanawai e hoololi i ka pauku 0 o ka mokuna 46 o na kanawai o 1884, o pili ana i ka Banako Hunahuua Hale Leta. ' Hooholo ia me kekahi hoololi. Ka heluhelu ekolu ana i ke kanawai e hoololi ana ika pauku 4 oke kanawai aie lahui i hooholo ia ma Bepatemaba i hala. # Hoopanee ia ka hooholo loa ana a i ka hora 2 āūlna la. " Hapaiia ka bila opiama, oia ka hnna imua oka Hale. Heluhelu ia kn "bila a me ka hoike a ke komile. Noi o Kaunamano o uoonoo pakahi ia na pauku. Apōnoia. Heluhelu ia ka pauku him. Noi ka Loio Kuhina e kapae loa i ka pauku, » lilo ka hale ike kamailio no ka pauku a hiki ika hora 12 awakea, ua hoomaha ka Hale.

Hora 1 : 45, akoakoa hou kā Hale. Waiho mai ka Peresidena he palapala poloai na ke Knma Alii Likelike a me kana kane i na hoa o ka Hale mo ka lakou mnu lede, e luana pu aku me laua ma ka la hanau o ka laua Lei ma ka Poaono, Ofeatoba 1(5, ika hora 1 o ka auina la. Lawe ka Hale .i ka poloai me ko'kauolia i« o ke Kaknnolel'o e pane aku i ko ka Hale apono me ka mahulo i ko laua lokomaikai. ■ ■ v _ Noonoo hou ia ka pauku mna o ka bila opiuma. Waiho mai o Kaulnkou he hoololi ma kahi o " $30,00£r no eha makahiki, " e hookomo ia "no ka makahiki hookahi" ia laikiui,. a e kapae ma kahi ō " Honolulu '' e olelo ia " naaloko o keia aupuni." Noi o Brown g kakau ia na ae me na hoole no ka hoopanee loa i ka pauku 1. Poe ma ka hoopanee lou, Kipikona, Dare, Bihopa, Dominis, Ake, Waila, Kuihelani, Uueh, Kapeua, Parker, Kauhi, Bro\vn, Wight, Kalua, Dickcy, Kakina a meDole.—l7. Poe hoole, Kanon, Kaae, Kikah;:, Keau,. Lihkalani, Baker, Amara, Pahia Kauha, Kaulukou, Kaunamauo, Nahalo Nahinu, Aholo, Kaukau, Likikini, K īai, Kauai.a me'Pal'ohau,—it). Hooholo īa ka pauku 'ine ka hoololi a Kaulukou. Heluheluia ka pauku elua. Hookomo mai o Kakina he hoololi a hooholo ia.

No ka lawa ole o na Hoa, ua noi ia e hoopanee ka Hale a noho 4iou i ka hora 10 apopo. Hooholoia. Hoopaneo ka Halo. La Hana 125, Oct. 12,188G. Hora 10:25 lawa na lioa a heluhelu ia mai ka moolelo. Na Kipikona i hoike mai, ua oiuol'u • i ke *lii ka Moi e kakau inoa ekolu mau bila kēenawai, oia kabila Banako Hale lieia, bila auhau a me ka bila e pili Kivila. N& Uaiia o ka La v ! -liooa»a<i «ua o'b Mla Opioma, He luUela ia ka pauku elua a waiho mai o Bwwii he hoololi i ka pauku o papa aua i ua kanaka Hawaii aole e kuai ia aku kaopiainaia lakpu eka mea iloaa. kalaikini. Pakni mai o Kakina i ka lioololi a Brown "a me na lapana pu." Na "\Yight he hoololi, "e papa ia aa ahui e ao a pau koe kn pake. Ma ka ninauia ana o na hoololi mua elua, ua hooholoia. HiK>halo ia ka panku me ua hoololi. ia ka pauku ekolu. Waiho maio Kakiua he hoololi a apono ia. Hooholo ia ka p&uku mo ka hoololi, HeluUelu k ka pauku eha. V Wwhumaio Kakiua he hoololi uia kaliio ka hoopai no ka hoopae malu aua i ka 'opiuma i "§1000 ka hoopai a aole « oi aku i foooo, a lie 10 makaluki uia ka hi\ua oolea ke kiekie a eiua makahiki fca haahaa," Apouoia ka lioololi. Hoohoīoia ka pauku me ka hoololi. , Heluheluia ka pauku Miaia, | Waiho mai Kakma he hoololi e'

kapaeia fen linaolelo n o hookoiuo ia aialaila "puolo opiuma aole eoi aka i ka hapalua paona" no Ka liooknhi dalai / Na ko 'lii Ake bo i ka i "Elima tlula 110 kela a me keia hapalu&'paona opinm«." ; Ma ka uiaauia ann o. ka pa'uku a kō Jjii Ake, ua liaulo. Hoolioloia ka hoololi a Kakina a nio ka pauku. , Helnlieluia ka pauku ]iono. Waiho mai o Kakma he hoololi, o kapaeia na olelo "aina e manaoka Aha he kupono," a e hookomo o-liko me ka ' hoopui o ka hoo.loli o ka x)aukn eha mo ka lioopau i>u ia o kona laikini. Ua hooholoia kapauku mo ka hoololi. Waiho mai o Bro\vn he pauku liou iloko o ka hilaa okapaia o ka pauku 7. Ua hooholoia. Waiho mai uo oia ho pauku hou, a o kapaia o ka pauku 8. Ma ka ninau ia ana, ua haulo. Uahoomaha ka halo i ka hora 12 a nohohon i ka hora 1:30. Akoakoa hou kf», hale, hora 1:52 p. m. Waiho mai o Dickey he pauku liou, a e kax>aia o ka pauku 8. He pauku keia e hoomana aku ana ina kaukai laikiniia e malama.i jaa laau a pau i hana ia me ka opiuma me ka haawi pu ana aku i na mai a lakou e lapaau ana. Ma ka ninau ia ana, ua haule; Ua heluheluia ka i?auka 7o ka hiln. Noi o Brown e kapaia keia paaku o ka pauku 8. Aponoia, Waiho mai oia he mau hoololi ika . pauku. Ua hooholoia ka pauku me na hoololi' Heluhelu ia ka pauku me ka hoololi. Noi o Brown e kapaia i pauku 9. Aponoia. 1 Ua hooholo ia ka pauku me ka hoololi. , Waiho mai o Kauhikou lie paukn hou, a o kapaia o ka pauku 10. Oia lioi oka hapalua o ka uku hoopai e haawi ia i ka mea nana i hopu keahewaiaoia. Ua hooholo ia ka pauku. Ua heluhelu ia ka pauku 9 o ka bila. Noi o Palaunu e kāpaia i pauku 11, Aponoia. Ua hooholo ia ka Pauku me kekuhi mau hoololi. Helwheloia ka pauku 10 o ka bila. Hoi ia e kapaia o ka pauku 12. Aponoia. Heluhelu ia ke poo a hooholoia. Ua helohelu ia na olelo hoōia oke Kanawai, a noi o Palaunu e hoopanee 1 keia mau olelo. Noi o Kaunamano e hooholoia. Noi O; Palaunu e kakauia na ae a me na hoole no ka hoopanee ina 01010 hooia o ko poo. Ho 16 ma ka hoopanee/oia o Kipikona, Creighton. Dare, Bihopa, Ake, Dominis, Waila, Kuihelani, Parker, Basb, Kauhi, Palaunu, Wight, Kalua Diekey artno Kakina. Ahe 19 ma ka hoole i ka hoopanee, oia o Kanoa, Kaae, Keau, Lilikalani, fiaker, Amara, Kauiia, Kaulukou, Pahia, Kaunamano, Nahale, Nahinu, Aho io, Likikiui, Kaai, Paehaolei Kauai a me Palohau. Ua hoole ia ka hoopaneo ana i«ia olelo hooia o ke kenawai. Ua hapai hou īa ke koho aua a haule, Haawi ia ke kanawai no ko kakau poepoe a heluhelu ekoluma ka la apopo. Hapaiia ka bila hoololi aie lahui. Waiho mai ka Loio Kuhina he hoololi i ka biia. Noi o Kalua e hooholo loa ia ka bila e Hke me ia i helnhelu ia. Noi mai o Ahoīo e waīho ia ka noo- | noo anao ka bila amaka la apopo. | Noi o Nahale e hoopanse loa ia ke | Kanawai. | Kokua o Kakina ika hoomoe ika noonoo ana a apopo, aka ho mon pouo ! i na kuhinA o kanawai aie o hoololi neiike kaiiawai inua i hooliolo pupuahuluia o keia hale i k'eia wa, a i hoi ai kakou a pau a noonoo no keia hoololi, a i ka akoakoa ana mai ika la apopoi ua loaa i kela amo keia o kakou kana mea e koho ai. Nīnau ia ka hoopanee loa ika hoo« Wi aka Loio Kuhina, a noi ia niai e kakau na ae na hoole no ka lioopanee. He 29 ma ka hoole ika hoopanoo a H 5 wale no ma ke kokua. Kmau ia ka hoopaneo an;\ i ka hīla a apopo, uahooholoia. Hora hoopanoo ka Hale a hora lOapopo,

/I* H&iia 120, Oct. 13,1886. Hhl&w ai ka Eale o liko īne ka Hoike Komiie Wae. ke Kamito u& pau i ke kakau poepoe ia ka Inla ao a& moiii, U Inla e liookua ai i ua mai lapeva o Kalawao uiai ka auli&u &g, ka l>ila o pspa aua i ka lioolilo aua i ,a& aina oke aupuui a mo ks biU opiuw* Ol«b Hoob<v!o me na Bila. Nov o I.ilikal&ni £ \tsdho i$ Iwīmh* o 118 Hua o ka U kA hilauoU hoawM*ā i Vshi man ukm utu i ina,

F*ne k& PeresjHleafi, aia ma na haa« ' o ka 1 & kela bil«, Soi o Keaa e waiho mai ke komifct ia lakoa ka hoololi o k& paoku 198 o ke Kmla 110 ka Makeke Koai I'a' i ka lakoa iioike ma ka la aj.opō. Na Amars. he olelo hooholo 0 kauoha ann, e hoopau ia na liana' a pan ma ka lima ona komite mau ame wae, a me na hana mā ke pakaukaa o ke Kakauolelo, nolaila, e hooloihi ia aka ka noho n.22 o ka Ahaolelo a pao na I:oena hann, Hoakaka ko Komito Hookolokolo, o na blla a pau a ka lana oWaialna, he kue Kumukanjiwai wale no, ano ia kumu ke komito i waiho ole raai ai ika lakou hoike. Hooleia ka olelo hooholo. Na Hana o ka Ih. Ka heluhelu ekolu ana a ke kanawoi opiuma. Koi o Dickey e hoopanee loa 1 ke kanawai. Noj o Kaunamano e hooholo loa. Noi o Kakiua e kakau ia na ae me ua hoole no ka hoopanee loa i ka bila. Poe ira ka hoopanee, Kipikona, Dare Hihopa, Dominis, Ake, Waila, Kuihelaui, Dowfsett, Bnsh, Kapena, Parker, Kauhi, lirown, Wight, Kalaa, Djckey, Kakina a me Dole. —18, Poe kokua ika bi!a, Eanoa, Kaae, Kikaha, Keau, Lilikalani,. Amara, Pahia, Kaulukou, Kaulia, Baker, Nahale, Kaunamano, Nahinu, Ahoio, Kaukau, Likiklni, Kaai, Kauai, Palohau ame Paehaole.—2o. Nolaila, ua haule ka hoopanee loa i ka bila, Na Kakina he hoololi ika pauku 1 oka bila ma ka pakui ana aku i na olelo, " g kuelala akea ia ka laikini opiuma tna Honolulu ika mea koho leiekie," Haule. Na ī)ole he hoololi no ia pauku hookahi no, " e kudala akea ia ka laikini ma Honolulu maluna aku o ekolu tausani daīa i ka mea koho kiekiē. Noi o Dickey e kakau ia na ae me na hoole no ka' 'hoololi a Dole. 'Aponoia. Poe koLua ika hoololi, Kipikona, flate, Bihopa, DominiB, Ake, Waila Kuihelani, Dowsett, Kauhi, Brown, Wight, Kalue, Likikini, Dickey, Kaki na, Paehaole a me Dole,—l7. Poe kue ika hoololi, Kanoa, Kaae, Kikaha, Keau, Lilikalani, Kaulukou, Baker, Amara, Kaalia, Pahia, Nahale, Kaunamano, Nahinu, Aholo, Kaokau, Kaai, Kauai a me Palohau.—-18, . Haule ka hoololi a hooholo ia ka pauku e like me ka bila. Ninau ia ka hoololi no " eha makahiki" ma kahi o "elua makahiki * a hoolioloia, Hooholia loa ia ka bila me ka hoololi. Noi o Brown e nooooo hou ia ka bila. Haule. ka Hale hora 12 awakea. Akuakoa liou ka Hale hora 1 : 40. Hapai ia ke kanawai e hoololi ana i ke kanawai aie elua miliona i hooholo ia ai eka Hale i Sepatemaba i hala, me ka hoololi pu aka Loio Kuhina, penei: " Ma keia hope akn, aole e aie ia kekahi aie i haawi ia na bona no ia meo. aole no hoi e hoopuka ia na bona mamua 0 ka piha ana oka manawa o na Jbona i hoopuka ia malalo o keia kanawai, ke ole ehoomakaukau mua ia no ka hookaa ana ona bona i hoopuka ia malalo, a e like me na hoakaka o keia kanawai. " Noi o Kaulukou e hooholoia ka hoo loli a ka Loio Kuhina. Waiho mai o Aholo he hoololi no ka pauku 1o ka bila, no kona kue ika hoololi a ka Loio Kuhina, a oia iho keīa iho: E ka Peresidena:—Aole o'u koku^ 1 ka lioololi i lawe ia mai e kn Loio Kuhin;» i kn la inehinei, nolaila, ke waibo «ku nei au i ka'n hoololi, a e kaoii» ka P«uku 1 0 keia bila kanawai, penei: Pauku 1. E lioololiia ama keiu ke hoololiia nei ka Paaku 2 o u;i kanawai la a peaei e heluheluia 'ai:— J2auku 2. A o keia mau boua e hookaawal'eia mailoko aku o na nuhau Aupuni ru ; i ua ano a pau, ama ba ukupauee 0 eono pa-keneta no ka makahiki, e ukuia ain» i kela a me keia hapalua inakahiki, a 0 ka uku ia ana 0 ia ukupnnee mailoko mai ia 0 na loaa holooko;» 0 ke Aupuni, a e hookaa pau loa ana i'jkn o ka manawa aole hoi e emi mal 0 0 na makahiki lie umi, aole iioi 0 pi aku i na makahiki hu kannkolu mahope iho o k* 1a i heopuka ia ai lakon, mamuli 0 kekahi waihona kaawale o kukulu ia aku ana mahope ilio 0 na niakahiki he umi o ka hoopuka ia ana 0 na bona, a i ole ke mnnao ko Kuhiua Wuiwai he pono mamuli o k;\ iipouo ai>a 0 k»t Moi iloko 0 ka Aha Kuhina uii» na h'anawa 0 inhoo'kaa nu 1, e uku i t ke kūmupaa me k* ukopanoe ma ke da!a g'ula o America Huipuia e ku nt i i keia \va, a i ole ia m.i k;i like«, O ka uii}\ inua ma keia hoololi, e Imoka.iwale ia keu bona mailoko ,iku u na auhau aupnni m« na ano a puU.

E lioooiaikai nku au» au i ka H«?e i keia Ja ua ko lakoa ae «ii# miii U'a i oaauawa no'u e liaoooo ni i ka liōololi i wuiliu iu iuhĪ «i e ku uiua Hbuoljhoo ku Loio Kuiiiu.i iuebiuei. Mh kuu oana pono aua i keia hoololi, uh pili oo kei.i lioololi nifil ilo o ha pauka .13 o ke Kumukiiuawoi, oiai, uii olelo Li wnluila, "na Moi no o lioopouopoiio i koua aupuni uo ka pouo o ka leLuleliu,» aole hoi uo ka pouiaikai, ka LauoLauo, a i ole iio ku pono o k kiiunku Lookabi, k« oh«n« pah , a me n » huo kanaka iwaeu» o kon i l.ihuikauHka." No kii uuea, oka uiua, uo kv kaiiaka hookahi n» .pououikai e loaa hu& m»iIoko mai o keia hoololi, « i ole ao kekahi oihau-» e'loaa ui be pomaikai no kekabi Hoi hookaiii. I ka koemikii hi»h o ke Knu Ahaolelo oa hoopukn m>i n<» Kuhin»» he bila aie * Urt bolo !oa ia bi!a j«o ka ike 010 ia o ka '»ewa o ia bila, »k», oa waiho ia m«i bo uoololi ina bili* la, a oia keia ma kon» heluhelu ekolu una a me keia hoololi, ke u»ibo hou ia mai oei be hooloii imua oka Hale. Nawai ]a keia hoololi ? He oinio ua hoopuka ia mai e ka Loio Kuhina ma ka aoao o ke aupuni, uka, he inoa maopopo loa, ua kono ia oa Kuhiua e na kono ana a ke kanaka a Hui bookabi; a o na kumu ka, no ka niinao ia «a hooholoia ka bila mua malalo o ka Hui a Limaikaika ma, Mh LaeUn.*, a ma iaano ua kue na Hui a kuo na hoololi e waiho nei ioooa o ka Hale. 4 O kekahi hoi, o hoop i» «na i ko aopuni nole e lo»a iai« ka mana e aie hou aku fti, aia no a km» ke dala a ka Hui o Kalepoui, u i ole '•« Hui paha o' Irwin m», ma Honnluln, a o kekahi hoi, o ka hooūoho i kekahi aio i ka makeke dala 0 Ladann nō ke 98 hapa haueri e wehe la ae, mo ka manao e loa.i ami he hoopiiia no na boua Hawaii ilnnu, i mea o emi a e haule ai ka uku heopanee o ke dala i aie ia iUilo ?ne hoopaa «na i na loaa holookoa o kē aupuni no ka nku «na ikn ukupanee ke kaa ole iloko o n* raakrth«k? he umi i olelo ia ma kekanawai. M»t ka hooh»likelike aua i keia mau olelo hoololi a eiua, a me kuu no<>noo nui aua iicl ia oiea, ua koho ibo ko'u mauHO nia ka hoololi a'u i waiho aku nei imua o ka Hale; no k;i mea, uu kobo ao ma ka hooioli i kue ole i ke Komakanawai, a iloko o ia.hoololi, he uuku ka hewa, aka, be pomaikai a he pooo no ka lehulehu a me ke aupuni ke loaa ia kakou be d*ln eipi o ka ukupauOe. Aka, ma ka hoololi i waiho i?» mai nei e ka aoao o na Kuhina, oia hoi, ua maopopo maoli no he kue i ke k"umuknnawni, a o ka hewa nui o ka hiki ole 1 ke auponi ke aie hon aku, aia uo a kaa ka aiu a keia aiea hookahi a ohana Hui hookahi. pa.ha.. Ama ke komo aoa 0 ke ano keakea, ao!e e hiki ke hana hou ia kekahi aie e ke auponi, a i podo no ka iehulehu o Hawaii nei,ua kue 1 na pono pili paa o kei i n me koia, a c>i loa aku hoi i ke »npuui i uaawiia ma ka Pauku 1 o ke kumukapaw.:!. Ua inahalo «ui »u i nn kuhina i ke kokua uuii i k» lakou olelo hoololi i waiho mai uei, a ua lohe au, ua hoakaka nui mai no ke Knhina Nui a me ka Ooa Miliona ia oukoa o na Hoa ma ka 1« inehinei ma ka liale noho o ke Kuhina, a ua mioamina au i kuu hiki ole Hna malaila, aka, aole paha oukou i noonoo iki a kali, he mawae hohonu ia e komo ai kakou iloko o ka hewa raa ke kue aua i na huuwina o ke Kuniukauawai. Aole ko'u he mau manao pilikino, a be mau manao kue me ke kumu ole, aka, e olelo aku ana an ia kakou, mßi ho-o i ko kakou mau lima iloko o ke ahi, ke 010 kakou e iko ua pio na momoku, ua maalili. na uauahu kalii o ua liiua o kakou e kau uku ai. Sfai kulai a hoohina wale kakou i ko kakou opu malumalu hookahi, oia • hoi ko kakou Kumukamwiu, ke ole kakou e ike iloko o ke f-.u o k« man»wa e hiki mni ana ua kue kumukanawai kako» a me ko kakou noho ana. E hanlelo au i na wohewehe ana m& ke aoo nui i ka paue ana no kela a mo keia e pili aua no keia mea. Aole i ulii ia ko kakou mau maka, ua ike, a ma ia ike o hoopaa ibo;a uolaila ko uoi nei au « hooholo ia ka hoolol» a'u i waiho aku uei imua o ka Hale. Ke uoi pakahi aku uei au i» oukou e na Hog o ka Hale, § makee kakou i ko kakou mau pono pili pa«, e makee i ko kakou kumukanawai, e makee i ko kakou aupuui, a maluua ae o kei» mau mea, e aloha i ko kakou aina, ko kakou kuluiwi, a i ko'kakou miikua hoi ka Moi o ko kakou aupuoi. Aole knkou o waia ke ku kakou malup.i o keia niaii kahiu—No kakou ka aioa—No kakou ke aupuoi, ana kakou hoikaMoi. A oi»i ua hooliik? pa» kak<>u i ko knkou wa i noho mai ni ow--1 oko o kein Hale, o hoohiki ts« ka la. welawe pono ana i ka kakou mau heiua

me kii paewaeWa oU', n c malama bof ina KaūHW#i ame ke j£ainafcanau , a? o ko kakou aupuni, pela no kākou e knpaa ei ,» īar kl ika hopepa Noi o Ikown, e ia ua ae roo na hoole no ka Loololi a kn Loio Knhiiia. Ae ia. Poe koleoa ika hooioli, Kipikonn, Greightou, Paro, Biho^a # Wailn, Kni. helaoi, Kapena, Parkcr, Kikaha, Knukan, Kaohainano, Kaulakou, Likikini a me Palohau—l4. Poe kne ika hooloii, Kanoa, Bash. Kaae, Makapolena, Keau, Liliknlani, Baker, Kanhi, Amara, Brown, Kanlia, Pahia, Wight, Nahale, Nahinn, Ka!aa } Aholo, D!ckey, Kaai, Kakina,Paēhaole Hole a me Kanai.—23. Nolaila, na hoole ia ka hoololi aka Loio Kuhina. i Ninan ia ka lioololi n Aliolo n hoo. i holoia. Waiho hon mai o Aholo ])o lioololi. Noi o Kanlukou e hoopanee !oa 1 ka hoololi, Noi ka Loio Kuhina e kakau i na ne me na hoole no ka hoopauee. Ae ia. Poe knei kahooloh, Kipikona, Dare, Greighton, Bihopa, Waile, Knihelani, Parker, Kikaha, Kanlnkon, Kaunamano, Kankan, Likikiui a me Palohau.. 13 Poe kokaa i ka hoololi, Kanoa, Bnsh Kaae, Kapena, Makapolena, Kean, Pahia, Kanlia, Lilikalanī, Baker, Kanhi, Amara, Brown, Wjght, Nahōle, Nahi. nn, Kalua, Aholo, Dickey, Kaai, Kakina,Paehaole a me Kaoai. —23. Hooholo ia ka hoololi. Hpololi īa ka pauka 1 o ka bila hoololi i pauku 3, a o ka pauku 2 i pauku 4. Hooholoīa. Hooholoia ka hila me na hoololi. Hapai hon ia ka noonoo ana i ka I>i!n a haale. " : Ma ke noi, ua hoopanee ka Halo r noho hou 1 ka hora 10 apopo. .