Ko Hawaii Pae Aina, Volume IX, Number 22, 29 May 1886 — HO! KAPENA! [ARTICLE]

HO! KAPENA!

Ma ke kau koho balota i liala iho nei, ua hooikaika nui o Kakina ka Luna makaainana helu ekahi o Molokai a me Lanai, ma kona hoike ana i na'waa puwale a keia aha kuhīna i hana ai, a ua pii ka ula o J M Kapena ma Lahaina, mamnli o ka hoike maopopo e: Tu. kina i na hewa lehulehu a lakou i hana ai. Mahope o ka halawai ana q ka Ahaolelo, aole i poina o Kakina i ka hoomau aku i kona kue ana i na haua & na kuhina a roe ko lakoo manao e hoolilo wale aku i ke dala o ka lehulehu ma ka hoomahuahu i ana i ua, uku o na iuna aupuni. I ka Poalua iho nei, oiai e noonoo ana ka Ahaolelo no ka bila kanawai e pili ana i ke kuai waiona, ua hele mai o J M Kapena me kona ano mau, oia hoi he ano inu. Penei ka heluhelu ia ana o kekahi Pauku o kela bila kanawai. Aole i ae ia ke kuaī aku i ka waiona i na wahine, na kamalii a ine na mea ona mau. Ia manawa ua ku mai ua Kapena nei a kaoaailio no keia pauku. He ma kehewa keia pauku e pili ana i ka ona mau, no ka mea he rfiea maopopo ole ke ano o ka ona mau. Ke manao uei kekahi poe he ona mau kekahi kanaka, a ke manao nei no kekahi poe aole no ia he ona mau, nolaila pehea la e hiki ai ia kakou ke hoomaopopo i ke lianaka ona mau. la manawa, mamuli o ko Kakina hoomaopopo ana ma ka olelo a ke kuhiua, e pakele ana na ona mau malalo o keia ~Js&nawai, ua ku mai o Kakina a noi mai e hookomo i pakui ma keia pauku, oia hoi ma ka hookomo ana i na huaolelo, "a me na kuhina o ke aupuni," alaila e heluheluia ua pauku la penei, "Aole i aeia e kuai aku i ka waiona i na wahine, na kamalii, na ona raau a me na o ke aupuni." Ia manawa, wqliweli ka huhu o ke Kuhina Loio, a noi oia e lioihoi aku o Kakina i kana mau olelo, no ka mea ho mau oielo hoohaahaa i ka hanohano o ua kuhinaAole nae i ae o Kakiua e hoihoi. Ma ke kakahiaka o ka Poakolu, ua puka mai ka nupepa puka la o ke aupuni e hoino ana i ka iuoa o Kakina, no kona hoohalike ana i na kuhina me kaona mau. Ma ke kakahiaka o ka Poaha, ua pane o Kakina i kela nupepa, a ua pai ia kaoa pane peuoi: Iloko o keia mau pu!e i hala iho nei, ua hiki ole o Kaueua ke h,:ua i na hana e pili ana i kona oihaua no kona ona mau. I ka la no i hoopaapaaia ai kela bila kauawai e pili aua j. ka waiona, ua ona o Kapena ma ia mauawa, u ma kuu mauaohe mea keiu o hoohaahaa ai i ka hauohano o ka ahaolelo a o hoohilahila ia ai o Hawaii nei i iuua u ua aupuni e. Ia manawa ua pii ino ku lmhu o na kuhina, a ma !;a Poulima u» Uwe mai o S>pQQa imua o ka hale he olelo hooholo, jHMiei: Hooholoia - Oiai ua haua pono <•';> kā huia o Molokai a me Lauai, Mr. L.

A, ria:rst jii i kona mau oiauao ilōko o' keia Hale, mamnli o ka hoino pono ole ann i ke KuUioa Waiwai a me ke- !. ī ! j; ;i;vi l-aUiua e ae, a ke kauoha nei Ueia Haie e mihi mai ua luna iiei imaa o'keiahale. Ia mana\*a. oiai ua loaa ole ia Kakiua he manawa e kamailio aku no ka olelo hooholo, ua kahea īa ka "uioau oiai o ka hapanui o ka aba* olelo lie inau hoopih mea aj a lana f,upani, a ua hoole ka liapa nui o ka hale, ao'e e hoolohe i na o!p1o hoakaka a Kakina, \ Hk minawiua makou i ka hoike ana aku i kekahi mea a uiakou i ike ai os iloko o ka Haie Ah«oleIo mehinei; Ua lawe ia roai kekahi olelo hooholo tna ka aoao o na kuhina, e ke Waiwai, e koi ana i ka Hon. L. A. Thurston (Kakinaopio) e mihi nka i m«/t o ka Uale, no kekahi olelo ana i iioopuka ai 110 na kahina. Mahope iho o ka hool.aha ia ana a me ka wehewehe ana ma ka aoao o na jf uhijyi, no ka olelo hoolaha, ua ka mai kn liinn kula kuli o na kuhino, a pani i ke kuleana o ka mea i hoopii ia e pale nona iho, ma ke noi ana e "ninau ano" ia ka Hale no ka oleio hooholo. A o ka Hale hoi, ua like me he hipa la, ke bo ia ana ma o a maanei, a ua kokua lakou i keia haha hoohaahaa lua ole, ākahi no a ike ia maloko o ko kakou Hale Ahaolelo. Aole mai na 'Lii Aimol'u. na 'lii nana i nai ka aina i ike ia ai ka hookele ia o na hana o ke Aupul>2 « Iiko uib ko ka inea i hana ia i ka Poalima iho nei. - Nawai ole no hoi i ku mai ai ke 'Hi Bi;l uīo kc 'lii Ako a haalele i ko laua mau nolio, a hele aku i w&ho, no ka ike i ke umi a maka ia o ka leo o ke kanaka aole e kamailio uona iho. O keia ka Aha Kiekie hookahi o ka aina, aka i keia la' ua lilo kona kiekie i mea kowelo ia i ka lepo, mamuli o ke pani ia ana o na olelo a kekahi o kona lala i hoopii ia mai e kekahi maa hoa, nona na noho kanalua ia iloko o ka Hale malalo o ko kakou Kumakanawai, oiai na kuhina he poe i hoho mai ma ke ano wehewehe i ka Iakou mau hana i hana ai, a i manao aku paha e hana maoaua aku nei, aole me ke kuleana koho ma. an ha.uR i hoakaLa ie, na aa 'lii a ka Moi i koho ai, a me na luna I makaain®na i koho ia e noonoo, kaana, a waiho aku i mua o ke Alii no Kona apono a hoole ana. E Hawaii, he lua mamaa ou, a eia oe ke kauo ia nei e na Kuhina a me na paaialo hoopiliwale mahope o ka (akou mau hana ekaeka, a ks aneane aku nei oe e haule maloko o ia lua. He uiau hoa iunamakaainana kekahi i ku a haalele i ka hale iaamuli o ko iakou hiki ole ke hoom«nawanui i keia mau hana apoipoi. Ua hele mai na hana kolohe mai ka pahu balota a eia i mua o ka hale.