Ko Hawaii Pae Aina, Volume IX, Number 2, 9 January 1886 — HALAWAI MAKAAINANA NUI MA MOLOKAI. [ARTICLE]

HALAWAI MAKAAINANA NUI MA MOLOKAI.

Kaluaaha, lan. 2—Hora 10 A. M. — Akoakoa mai na makaainana maloko o

ka luakini o Kaluaaua e like nae ka hoolahaia aua, Eia ua maka Uauohauo i lāki mai,' Hous. J. W. Kalua, S. K. Kupihea, J. Nakaleka, Johu Eikikini a mo ua uiea mahaloia W. E. Kakela, W. A. Kiui, Leleua A. Kakiua, Kev O, Nawahiue, llev. S. Paulo a lie uui aku i koo, i hui pu ia uie ua makaainaua. Ma ke uoi a M. Kane, ua kohoia o

Hon J, W. Kaloa i Luna Hoomalu. A

lua ke uoi a W. 11. Kakela, ua kohaia o IV Kahnokalam i Kakauolelo. Puleia.

Moi oM, Kaue, e waihoia aku-ma ke pakaukau oke Kakauolelo ua iuoa eua moho luuauiakaainaua e holo baioia aua. Hooholoia. Waihoia mai na iuoa o J. S. K. Kupihea, A. P. Paehaole, Kev. S m.

uiai o W. A. Eini, eae ia m&i oia a lieluiwhi ika p&ne a Keo Kaaka i ko Molokai, Hooholoi®. Noi oA. P, Paehaole e kohoia oD. KalauokalHiii i Komite e paue aku i ka palapaia a Keo Kaaka. Apouoia.

J*oi oJ, \v. M, Poohea oka poe inoho holo balota ke haiolelo mua. Hoohoioia.

Paipai ookole j&&i ka Luna Hoomaiu. '

Ma ke uoi a Kaae i kokuaia eka leiiuleku, ua kaa ia Lolena A Kakiua ka iiauohauo o ka wolie uiua aua iua haiolelo bolo balota. Ma ke auo nui ina oia e puka aua i lunamakaaiūana, alaila e hele ana oia ma ke ano kuokoa a kauiike i ka pono mawaena oke aupunia meiia makaaiuana. Aole oia e lawe ike dala kipo ke kuaiia mai, aole hoi hoopili wa!e mahope ona kuhina ina he mau oihaua ke haawiia mai ana. Ke manao nei ka ona miliona e onou hou mai i ka Bila Banako Lahui, & e noi hou niai ana i ona mau aina lei alii hou, O koua one hanau keia o Hawaii t nei, ana kakia paaia ke alahao noua, I a ina no ka make e īeanuia kona mau I iwi mainna oka iepo aloha ou e Hawaii. Aole he pono ke koho ika mea hoopili wale mahope ona kuhina, aka i uaea kuo.koa, ahe nui wale aku kana inau olelo waiwai, a ua manaoia oia ka lunamakaaiuana o Moiokai i keia kan. Mahope hoouna aku au i kana haiolelo. 2uuau o Kipikaua i kekahi ninau, a

eaioole ua pane ia aku ka haioa, Nioauo I>. Kalauokalaui, ioa ooe ka lunamakaainaua o Molokai a iaweia mai ke kaoawai e.kuai aiia ia Hawaij

e kokua anei oq ia kaaawai ?

Niaaa mai o Kakina, ina he wahiiie maikai kau i aioha ai e ke Kakauoieio eoe anei oe e kuai mai me a'u no ka. umi <J«la ? (Ac-le aa e ae, wahi ake kakaaoielo.) Pela no hoi uu aole e&e ia kaoawai.

Haiolelo mai o S- K. Kupihea e paj ana no i kona maa ika hale ahaolelo, ahe lanamakaainana no oia [ keiawa, Mai manao oukou no ka oihana, no ka mea, ua like uo mm& k* 'iohu m%lum o.m kmkiwi, ak kou a koho y u& makti#inana. !

j HmUīMo mm o J. HakaJ#ka oo ita jm»a o nn kau i h&l«, a uuu m k& kooliloi* o Whilaku m ia uu* ioiūoM, p j* no k«k*y i bulbsk I w» kuiii**,

m ntt i«ftq kA& i b«l» » u koka» nui i i»t» & i.Hsla iku. o Kai w ??f V kuUk», 0 ulua aaei kek&li i U Uui ; ? Ae. U& hooiknik» niK'i i im i>«tu o Holokai nei \ Ae. 0 uuui k,ni lo kua l k» una i un ki>unwu\ p'.U i ! ka auli&u hapa honevi t Ae. Nioau o. AWr«ilirtuiWj o oluu mu« i Lui [ kokua i 172,000 i kR lainn muk'u(ilii o

ka oua miliona 1 Ao. JSiuau o Puajt>o, Ao anoi i ka.wie $10,000,000 ? Ae uo au iiia e ikeiu na lfiimn kupouo, ahe hoole nvx īnn kolio k*mu kupono. ' Nin.au o ī>. Kalauokalimi, lua o Pa-

ulo ame Manase ke holo luuauiakaainaua, haalele aaei olua iko olua holo balota aua oiai ua olelo iho nei oe he hilahila oe ika holo balota o Itakiua, iiokameahe malhiui oia ? Aol.e. nia j no i ua makaainau*. Haiolelo mai o A. P. Paehaplo wa ka wehewehe nvii aua iua hanao.ke kau ahaololo i hala, a i mai he kanaka kuokoa oia.a he pono ke kohoia, ahe nui aku kana mau olelo waiwai.

Ninau o Daniela, Kokua a:iei oe i na hana Karistiano ? Ae. 1 Ninau o D. Kalauokalani, Owai kou paa balota ? O Kakiua, Haiolelo mai o Rev. S- Paulo, ua manaoia eJiolo ba!ota oiai he kahunapulo ia, a e haua auanei oia i ka mea pouo a pololei i na o puka aua, a pela akuHoomaha ka halawai maka }iora 12 .awakea no hapalua hora a halawai hou. Haiolelo mai o. J. W. M. Poohea, awalu o'u kau o ka holo balota ana aole au i puk& noiaila e hoaono au e holo hou. Elua a'u mea uui, ka muke a me ke ola oka lahui. He haiolelo naauao

fean». - j • īaia pau ka noē holo balota, a k&hea ia o "W. A. Kini, ahe haiolelo naauao kana. A keia pale ae hoouna aku kona haiolelo. He milolii kana uaau olelo he nahenahe. Makemake ko Molokai iaia Kue raai o Nakaleka i ka wa a W. A Kmi e haiolelo »na, aohe hoolohe aku ona makaainana o Molokai iaia. Paipai pinepineia ka haiolelo a' TT. A, Ki ini, aole like me ka Nokaleka! ka p3 maloo.

Haiolelo mai o Keoni Kikikiiia e paIpai ana e koho lokahi ko ia ā lie nu» aku kana m&u olelo. , Mamuli obe kahea ona makaainaua | e haiolelo mai o TT. R, Kakela, nolaila ( ua ao mai oia i ko Molokai poe aole poao e koho ia Nakaleka ame Kupihea, oiai u» kaupaona īa laua ma ks mea kft«psoa& ft uft īkeia ko lstia ma, a ae la ī kela ohao ma ka paia ī Jta wa a B©rjeliaiara © «a«tnia: W«, ixt- : 'uaiv r i & k» ku I ke kanaka makua e ao gxi& I ka,»a inau keiki. ;

Paipai pokole o Sct. O. % ko Holokai e naua ika uiea Haiolelo m&i ka loua lioomaJu, oua luuamakaaiuaua a oukou oia o Xakaleka a me Kmpihea he mau kauaka iioOpili kuliiaa laua a uiai koko oukou. ia i k©ia kau o hele 110 auauei a hpopili i ua kuhina, huikala hou ia, na Wna a haawi hou i mau haawiua uui he\rahowa e hoolilo aua ike dak ma ke kupouo ole. Nolaila, o koho oukou ia Kakiua ame Paoliaolo, a ua lio olohe oukou, e hoike i ko oukOu ae uia ke ku aua i|uua. Ia uianawa, ua ku ke anaina oa 0, koe kakaikaki loa ka poe hoopilimeaai. Kue mai o Kakaieka i ka J. \V. Kalua mau olelo, akaike ku auao ke anaina iluna no kS~pifc}T hauoli, uaho ka wale o Kakaleka a uoiio okoa, i 140. Haawiia ekolu huro Iwaina, uo na moho luuumakaainana kuokoa, a, hookuuia ke auaina mo ka inaluhia. : He keu keia a ka halawai makaaiaana houliou oīelo iuoiuo loa ia J. lekaame S. K. Eupihoa. 1 keia mau la e ao kauuka ka • manao, a e koho kou me ka lokahi ia Kakiua a P&ahaole, i loaa na mea kupouo uo keia I iau ae. I

IX Kalouokalaui. Kakauoleio o ka Halawai Makaaiua na ma Kaluaaha Molokai.