Ko Hawaii Pae Aina, Volume VIII, Number 15, 11 April 1885 — HE MOOLELO NO RUSINIA KA NANI. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

HE MOOLELO NO RUSINIA KA NANI.

Ke Kaikamahine Holo Lio kaulana o na Hilana o Wale—Ka mea hoi i kapaia ka Makani Puahiohi o ke Kuluaiimoe—Ka mea nana i hopu j io i ka Naita Komiano, ka Haku o na Powa o E«ropa—Ka mea hoi i knpa iaia iho ka Olali o na Pali Eiwa Helu 25. K.ANI mai la-ka Ole, o ka manawa paina ia, oia hoi ko hora Ewalu, e iho aku ilalo, a e hai aku i ka lohe i ka pa-! paaina o na 4 lii wahine, o ka poe a pau j i akoakoa ae ma ka papaaina e ai lakou me ke kali ole 110 ka moi wahine, no ka mea ua pilikia oia i ka hana, uoka manawa pokol©, e hiki mai ana oia ma ka papaaina nei, a pela no hoi oe e hai aku ai imua o ko kakou papaaina, mai kali no'n. Moha nmkn hoihoi a meua heleholohauoli hoi ke 'lii huki hae i hoike |nku ai i nn 'Hi a pau o na papaaina a iehia e lik© me ka Kare i aoao aku ai iaia (r na pooo i» ma« manao imua o lakon, knpopou a ea ole la na maka ihma, \ ka halawai ana 'ku Keom'pnlu, ua pki oe i h<x»maha ana ka hanu ma ka |trftha i ka ua mea o ka piha maona, |S T olaila, o ka hookaawale ia ana o ka painß ana o na 'lii kane a me »a'M\ wahine, m&lalo oia man riua, he Aikapu iwaopopo. Ua hoike aku au i kou mau manao a pau, a ua pono hoi ia imua o lakou, a ke paina nui la. Ua hookui hou ia ae la ke poo o Meina, a ua kui ia a paa me ka lopi silika makalii, a ua hoopipili ia ae owalio me iekahi pepa lahilahi uana, i ano like ka me ka ili o ke kaiianaUa pāu na mea a pau i ka liana ia me ka maikai, a e waibo ana hoi ua kino mako a elua iluna o ke pakaukau hookahi i kahiko ia me iuv mea maikai, j "E ka hoahanau", e pii aku iluna a« lioloi aku i na kulu koko au 1 ike ai iluiia 0 ka Aleo, a e huki iho ikahaeilalo, b e hoohuli iho i ke poo o ka hae ifalo,, ie huki hou ae a liiki i ka hapaluao ka ahu hae, hoopaa iho, a e pupuhi aku ka Ole ma ke ano kahea Kanikau. a hapaha hora paha, ua lohe ia aku la a leo o ka Ole e kani mai ana iluua o ia Aleo, i ka lohe ana o ka poe a paw o :aIo, he leo kanikaa ko ka Ole e puhi ia aai la iluna. Ua meha na mea a pau, a ;loko oia manawa, ua ike pu ia 'kulaka !iae, ua hoohuli ia ke poo ilalo, aia hoi i hapalua like o ka pahu hae kahi i kau ai. 0 ke ano eehia ke hoalii iho ana maiuna iho o na mea a pau, oiai lakou e nana ana I ka hapa oka hae, ninau aku, linau mai lakou ia lakou ilio, nowai Ia ieia hae e hapa nei, a owai la kai piliMa ka hoomaopopo ana hoi a ketalrl poe malalo o ka hoohuli ia ana o ie poo o ka hae ilalo, aole no ia he mea mawaena no ia o ka moi kane ameka 'aoi w&hine, ai ole ia, mawaena paha o ■ ia 'lii opio na hooilina hoi o ke Kalau-1 2u o Wale, I ke anaina e nune ana 110 j mau hoailona hooweliweli e kau 0 5Ī la i ka lewa, aole i ia laou ka hopena a i—. m".B. nona ua toailona hooweliwoli la. Iloko oia maiawa i lohe pu ia aku ai ka leo o na e wawalo ana ma na wabi a puui oiui, ua holke ia aku ■ 'i lohe ia lakou, ma ke puhi aūa aku ' ke 'lii huki hae i kaua Ole <*'. kakhhi ' ! :le kanikau. K moole, akoakoa aua ht heluiia nui - 'ih Kaila holo lio i makaukau me iaa kaua mtklok<jo kf< Paka mamua iho > a o kal.i jio hoi ia n paim h\ o na koh (-h oili mai )h o Ui'* <> ka & Pu.fe k&k&Li v,bL'. :.±Vh l ' t-'., ūfc kapua., - i-'*a vahi * n-o u< Jt kt. ► . o *<- '• -&.3M*r k& n*.' J -• Ut*. K K l-w , '- t

hoi na waimaka ma'kona mau papalina ihoi waiii ana. He loao kaumaha ka'u e hoike nei i mua o oukou ana ko oukou mau puuwai ia e kaupaona iho i ka inea like: Ua haalele niai 1 keia ola ana ko kakou moiwahine Melina ame ka Ui Mabala hūi, malalo no ia o ka lawe malu ia ana o ko laua ma« ola $ na lima koke o ke•iahi puuwai eleele. Aole au e Kuhihewa ke puana ae, na Eomiano i hana i keia hana hoomaewaewa ame he m«a la eia oia i Pelekane nei i keia hora ano, a pela waie no e ko ai ka mea i wananaia eke kaula Batoromio. O wau o kakou kai oi loa aku o ke kaumaha, nolaila, ua kahoa ia aku uei oukou e akoakoa mai imua o'u, a e hoolohe lioi i na kauoha mai a'u aku. Ua ike kekahi poe o oukou a ua kamaaina hoi i na helehelena o uā opio la, a 0 ka poe aole i ike ( iaia, e hoomanao oukou, he kanaka oia i piha pu me na huluhulu ahinahina a he mau nanaina ukokoki oke ano helehelena keko ke hoalii iho ana maluna ona, a o keia kanaka no hoi ka mea a Europa holookoa I e ku haalulu nei. | Nolaila, e huli aku iaia ma na wAhi a pau o Pelekane nei, a e huli pu aku hoi maiuna o na moku, a i halawai oukou me. kekahi mea i like na helehelena me ka'u meae kuhikuhi akunei. hoomanao ae oukou oia uo ia. E lele ka\ia aka maluaa ona a me ka poo paha meia pu a hiki i ka minute hope. Me ke akamaī wale no e loaa'i ia oukou he lanakila maluua ona, oiai, he opio ikaika j oia, a me ke oolea piha, nolaila, e mala-1 ma i na kauoha, a e kiai me ka makaala ioa. A i haiawai aku oukou me kuu Haku ka moi Uilama hoi, e hai aku oukou i ka lohe iaia. fi Ua au," aua ko hoi ka wanana a ke kaula, oi&i» ua hiki m&i ua mauawa la, a u% hala aku la ke ola o ke kaikuahine a maua uie ka ike ole ia, a o na alioa hoi a ka maewaewa k*e waiUo nei, he manao lana ko'u aole paha ia e hoahewa mai ana ia r u, olai, ua lohe no oia Ika wanana ake kaula Batoromio. Mahope iho o ka pau ana o ka Rare mau olelo hoolanalana i kona mau Nalta. Tia*hookuu aku Ia oia ia lakou no ka hele ana e holi ia Eomiano, eia ka uanei uapnehu kahiko ka hulu, ahe hooluhi wale ihe no keia e huli nei. Ua ike ia aku la ua mau Naita opio la o na Hilana o Wale, e kakele aua maluna o na lio me ka hiehie nui, a e welo haa. heo ana hoi na hulu ulaula a polu hoi ma ko lakon mait papale, e pohapoha hele ana hoi ke kapuai o na lio ike kula palahalaha e waiho mai ana mamua, e hōlo ana hoi kekahi poe ma na iae kahakai, a e pii sna hoi kekahi poe ma na puu a e iho ana ilalo ona awaawa, xia hoomau ia keia huli ana, a hiki Ika puni ana o Pelekane, he neo ka mea i loaa. Ua hai ia aku la keia iono i mua oka moi Uilama no ka pilikia i ili iho maluna o kona kaikuahine. Ua haalele aku la oia i kona kulanakauhale alii, a holo aku la no na Hilana o Wale no ka ike ana i ke kino make o kona kaikuahine, ma ka huakai aka moi Uilama, no na Hiiana o Wale, ua nui na 'lii i hele pu ma īa huakai, a ua heie pu kana wahi- j ne a me ka laua kaikamahine Anne Uilama, ka hooilina o ka noho alii o Peiekane, ma ia huakai pu, , Mahope iho oka hoi ana mai ona | Kaita inai ka lakou huakai huli ia Pio-! miano ua hoole Hke mai lakou aole i ike ia Homiano he mea ia i noonoo nui loa ; ia i kahi i hiki mai ai o Komiano e like! hoi iae ka Rare mea e paakiki ana na j Eomiano i liana i ua hana puuwai ele- j ele 'la. Ona moali oke alanui kahi e, hiki ai ke hooiaio aku na īlomiano 1! hana ia mea, he mea paakiki kela, aole mea hookahi i iker, ma ka mea hea la oia i aiki mai ai, a pehea la oia i naio-, wale koke aka al, aka, ua hilinai 0 Pvare ma ka wanana ake kanla Batoromio. ( Malalo o keia mau kumu moakaaka. ole he mea ia na ka lehulehu holookoa ! e nune ai, ua olelo kekahi poe, ina ua manaoio īa na Eomiapo i hana ia mea: alwla, ua hiki mai oiai Pelekaoe malhlo, o kekahi mana akaa, ana la mana T alakai iaia a hlki i ka Hale a!fi o Esre a § kahikahi hoi iaie, e j« fho o Meliaa Oihi he maiihiai \m o 'wh oi» © hiki kiao ak» ana i Pekka/i';, i.a sav.<s it aku !fe keia mau wuuh'; h>l•* ' Laka 1a i wua '* a is<: R«re. I ka iohf- huh <j ī\hs " ; 1 km* mm, m hooboJj wU i« i koun } ui*u»o » *ku la > i£+lh, j U*iUt.V-> h'/uuk'/w'. *> i IMiu*- h.* hl '. U. &<!.-'■ ' f A ' >lr i fjwl