Ko Hawaii Pae Aina, Volume VIII, Number 11, 14 March 1885 — Na Laikini hou no ke kuai Rama. [ARTICLE]
Na Laikini hou no ke kuai Rama.
He niea hooknumaha loa ka ltjno i loho laulnlmno i koia pule, uahaßTviift i ke Kuliina Kalaiaina ka mana c haawi nku i na laikini no ke kuai rama ma" na apana eaeo keia pae moku. E loaa ana i ka waihona o ke aupuni ewalu tausani elala no keia mau laikini hōu* Aka e loaa anei kekahi pomaikai i ka lahui ? Aole loa. Aka e hoonuiia na lilo aupuni no na ino e puka mai ana. Nolailu, aole o keia mau dala hou he pttka nō ko aupūni. - ■ E hookiekie ia anei ke kumukuai o na wahi noho e pili £na i na hale kua! ram!>? Aole loa. Mamuli o ka olelo booholo a ka Ahakukamalu, ua papa loa lakou i ku l> ..rulu ane * mau hale kuāi rama iloko o i:apat»i eono haneri mai kekahi luakini a o keleahi hale kuIa paha. No keaha la? No ka mea na akaka loa he mau wahi hoohaunaele keia mau hale kuai rama. Ua akakaloa ka maikai o na lialē halawai a me na hnle kula. Ua mahalo ke aupuni i keia nm 'hale, a ua hoowahawaha ke aupuni i keia mau hale kuai rama. Ua hoemi lakou i ke kumukuai o na aina noho e pili ana i kela mau hafe kuai rama a e oi aku ana keia emi o kekahi mau walii noho mamua o ka uku makahiki o ka laikini hookahi. Aka ua manao ia he mau hale hanohauo lakou no ka nui o ka uku laikini, Kahaha/ No keaha keia uku kiekie īoa hookahi tausani ilala no ka laikini? E 1 mea auei ia e hookiekie ai i ka hanohauo o keia laau hale? Aole loa. He hae kuui keia o ke aupuni i mea e ike ia ai ko lakou ano hoomainoino. Aole pela ka laikim no na mea kuai e ae- 0 ne waiona, he mau mea lakou e hoopome ai i aia kanaka, nolaila, he pono ole ke ae wale i ke kuai ana i na waiona, e like me ke kuai wale ana i na uala, kalo, oiiia & peU aku. Ua Uke ka waiona m« k& pauda, na laau make, ka aila mahn a wa na moa kuai e ae o ua apo la Z\*oiaila, ho alolo hoopunipui maoli ke kamailio aua a nie ko kaena aua 1 ka nui o ua ioaa i ko aupuni no kn nui e ka uku o keia mau iaikini kuai rama. lie olelo hoohoka hoi ka olelo i keia mau iaikini he mau mea kupono ne ka hooeuii ana i ke koai rams me n? laikini ole. E hui ka poe kuai r*ma « pau loa e hoonui 1 ka inu mau hoa lakou a pan no keia hana ino, a kok\ia lakon kekahf i kekahi, Manaainaeua kokua ka poe laikini ole i ka tiku o ka laikini, a nolaila aole kue a hoopilikia ka mea laikini i kē poe laikiui ole. Ka nui o ka poe makemake i waiona, oia no ka mea i imi ie I« ka pw knai rama, aole ka māluhia e ka aina, ka pono o na hana, ka holo. mna ana o ka lahui ina na lako hale Aole koho pono na kanaka he lehiiiehu i m mea e pono ai ku hana, aole pela ke ano o ke kanaka, Nohila ue kukuluia na kanawai e papa loa ai i na hana hewa. Ua kukuluia na palene 110 ka hooemi ana i ka ino i hiki ole ai i ke aupuni ke hoopau koke. Aka nae ma keia laikini kuai rama, e lilo ans ke aupuni i hoa hui ma keia hana ino He ikaika no Jka hoao ana o ka poe noonoo pono a imi peno ma na aina e, e hpopau ioa i ke kuai rama. Aka he ikai& uo fce kuß ana mai i keia manae maikai, e like me ke kue ana i ke kumukanawai o America Huiia i ka poe kauwa kuapaa paele. Ua nui ko lakou mau waiwai, aka hoi ke kue nei ka poe kuai rama i na • kanawai paa p ke ano kanaka a me ka noho lahui, Ua hoomaka ka paio ia lakou ma na ainā'e. No keaha.ka olelo hooholo o ha mea hookele i ka oihana aupuni ma keia pae aina e hoolahā loa i keia ino malnnk o keia lahui i ko lakou mau hoa kanaka. He pono no ke hoomakaūkau i tn'atx palapala hoopii i %ka Ahakukamalu, e noonoo hou i keia ōlelo hooholo a e hoopau koke i na' laikim no ka nui o na poino o puka mai, no ka uuku maoli o na Joaa i ke aapuni. ' £ iiio ana ka iu !> o Maraki, 1885, i ia kulaw aapeui, oia ka Ja a ka hapa nui o na hoa o ka Ahakukamalu i hoohoio ai n hoopalahalaha aku i ka piepieie ana o ka rawa, ma na apana mawaiio aku o Honolulu, K haawi aaa i ua laikiui kuai raina liiljj penei kn uui. u<i Hilo a tae Kohala ma Hawaii, i hookahi laikini pakahi; no Wuiiuka iuii M'aui i a'w, & uo LooL&h;, Lo k* mok'iumA o Kauai ; <-koiu. " l f : A.U±bi t-h</ lf*}j Uh p'>y U ( J{jWyj Ai.i. K '*Liw, i; h&jk.%k ju«l i o ka 0%/m * I<a* uuki iii» m*i L tfj H* t Ji<T IX). • 4 - ; !<.h i,'„* ; ki« L ' * tbtou k |x/»t m*S ī i{ 4 ''' '■« ULukku, * i/,
ohoio iho l»j üb* inkon kumnhmna' hou !a. i i He hoike aku nei makon io!r ho ! nnai, ko hooko lo Rkt» Knhina Ka- ! laiaina i koin hnoknhe awr! nnn i k# ! rama, al»fln o hiki mni ana nn pilikia mahmn o kein mnTii nwiei ka lehnlohn: ! E hoomahuahnaia nka nnn iia Hlo no na makni nann o'kini ikn mnliihia 0 ke!n mnn npnnn n ni nkn mnmua o ka $8,000 lona mni. Ē ala mai auanei a mnhnahun .nn pow n me na pepehī kannka malnnn o ka aina. Oka poe paaliana koia i lilo i mau mahiai hilinaiia, e lilo auA i poe molowa a liana pono ole. Ona haaa i holoponu uiauiua i ka emi mai aua. Ona mahiai ana e aku i ko kakou mau waiwai e hoouna aku ai i waho, e hapa mai ana. O na ohana 0 noho pono ana mn na kuaaina,' 0 wawahiia ana a hehi ia na maluhia.* ! , _0 K&* ohana i Jiookuonoono iho ma ka malama aua i ko lakou mau ioaa, e hoilikole ia aua. E uui mai an'a na liakakn, na hoopii kanawai a me na liana ano like pela. A maluna ae o keia mau mea a pau e iiio makawalu mai aua na pilikia ma lttßa o keia lahui i ike ole ia mamua. D« lohe wale kakou i na poino nc keia mea he waiona ma na aupuni kahi ko, aka ikeau o Kalakaua, . e ike ana kftkou he maka a he maka, a'e kaha ana kakoii me ua lima pouoi. Aka, o makaala oukou/ O kt> kaona t me ka puaua o keia hookahe aua ik? waioua a uui, uo ke aumeuioe uo ia < iiioka uuaua koho balota/ Auwe ka po< « ««ana ia lakou ihp e alakai ia i ka paht baiota eka Moi Alakohola! Aole auei ua iawa ua Uaawe aka pilikia e waht nei m&hope o ko kakou mau kua i keit wa i uiea na kakou e malamalama m& ai o ioko, a uoouoo iho, eia hou no uf piiikia'? * ! * L - " - :# i Heaha ke ano o keia lahu • kau mM nei i mua oko kakou hoom; &ao ana i4eia a mekeia ln, I a hav ki W O ka Aina 1 KA ¥osō? E haalele am «nei kakou ia huakumu lahui «e ' loli ae. ma ke kau ann, na ka ma t maiama ia Hawaii? ■L Eia kekahi, he wn oi loa keia ōk« Inme ma Hawaii noi, a 0 ka' ne ia anr aku o kela eaau hale kuai rama lehhle ma na'apana kuaaiua ī keīa mana wa, a& manao wale ia eo ua ka lahu: Hawaii e hoopomalkai akn ia man kalepa iiiii kumu iuo. Aole no na lahui t ao, oiu !ie loaa 110 ia lakou ;a moa ma ko kaaoiia aaa i Houolulu, ahe uohe aua kaululii hoi ko na Uhui eae ms aa apaaa kuaaiua. . 1 He mea pouo hoi e uaua pu ia na iioike oua hihia kaiaima ma ka apaua o Hauolula uei i puka ma ka *ha oka pepi\ o keia la, e hoike nua ika nui ona kamwa i lawe ia aV i mua e kaaha hoomalu o Houoluhi, mai k« oua rama uiai uo ka malama wale no 0 Feberttari, 1886, oia he 17 haole ahe 08 Hawaii ona -*ama i hopu īa a 1 hoo paiia. Pehea la, iua i kvxu akea īa ka iau rama ma ua apana mawaho ako, ma ua wahi hapa loa oua kaiko ema lama aua i ka maluhia? 1 Ina ni manao ke aupuni he hana hou ka hoopalahalaha ana aku i ka iuu tftma akea ma ea apaua i meā « hoopomaikai ia al k« waiUoea o k« h hui ma o na dala la e loaa mai ana mai *ia4aikini mai i kela a me keia makahi ki, heaha ka m£a hooholo ole e kakulu "!ke aupuni i heehol ua, a e ohi auaiiei ka waihona ina dala i kela a ine keia laekoaa me ke kali oie a puni ka maka hiki loaa.mai. JBia hoi kekahi, he mea hoihoi ole i ika poe e malama ana ika maluhia, ko lakou auhauia"' no ka malama 'ana Ike ola oka poe haihai kanawai e noho aaa ma Kawa, i ulu mai ma keia mau haaa hou e laweia mai nel ekeau o i Waawaaikinaaupo. ! ■Ji kēkahi la 0 kela pule 1 halg muai akunei, ua hopuia o F. H. Kikaha ku-' nona a Kipikona ma Lahaiaa xio kahe-l wa he liehi Sabati. No ka mea,, uaikeia ■ oia e hoohikihiki ma ina lakp haie 0! kona makuahoaow&i ma juoka hooili ilaoa oka Keii Uala a hoihoiil Laotf rm ka la Hnhnil A i ,kz hom ana oka Keli M&k e holo i Lanai i !a HMi la, pak<J<i iho k <Atf. mui ili! m*bĀu% 0 t>b. ka&nu u;Lhlnhm. E oh fc j kau hka Ukuiu*, ' tU u I& 'W t> u li m& <&«*)»* \<a h U i'* hAtA<A<A* >, KlklU I wu4 J I)h>mU tub ' kvfo!J O ih lih:, uuii lāoih* UiMU ' *e UJiU, v;, :u - - feULi ysb | K * tyj 1 8 fe U ® UjL's'* '. kb ~u S „ j