Ko Hawaii Pae Aina, Volume VIII, Number 9, 28 February 1885 — Na wehewehe kanawai ano nui A M KAMIKANA. [ARTICLE]

Na wehewehe kanawai ano nui A M KAMIKANA.

Helu 1. Ke Kanawai Kulanakauliale —Oia 110 ka rula o ka hooponopouo ana j kekahi mau apana, kanaka, aupuni a lahui paha; a eift hoika "s?ohakueīeele haina no ke Kanawai Kulanakauhale, "he rnla ia i kau ia e ka mn-nn nui iloko o kekahi aupuni, e kaupha ana e hana ia ka pono, a e papa ana i ka hewa", a ua wehewehe p_u _ae no hoi oia, "he kahua ia e hoomaopopo pono ia ai ka pono a me ka hewa; e kuhikuhi mai ana i ke kukulu ia ana o kekahi a e papa ana, hoopai ana, a i ole, e hooponopono ana i kekahi, e hoohana ana maiuna o kona kahua i na noonoo kiekie o ke kanaka, a e hooholo mua ana hoi i na hana maikai a ka puuwai; he kahua i kuluma ma kona ano, i ike ia e kela a me keī a mea, aka e app ana nae i ka lehulehu holookoa.'' Ma ka Huka (Hoōker) wehewehe laula hei no ke ua olelo oia, "Aia kona wahi noho ilpt:p o ka poli o ke Akua, a o kona leo ka maluhia o ka honua, o na mea a pau o ka lani a me ka honua na hoomaikai akn iaia, a peIa no hoi me ka mea uuku loa i noho malalo o koaa malu, a aole no hoi i kaawale aku ka mea kiekie loa fnai kona mana aku." A ma ka Jsurke hoi, eia kana i kapa aku ai, "oia no ka nani o ko ke kanaka noonoo; a o ka naauao hoi i hoouluulu 1 ia no na hananna lehulehu, i hoohui ia me na rula o ka hooponopono kahiko me na heluna nui wale o ko ke kanaka \ i mau pono." ] | Eia hoi ka Gicero, "O ke kanawai j o ka aina, aole ia i kupono e hoonaha- | i.a ia ma punahele o kekahi, aole hoi ! ma ka wawahi liiiii ia ana e kekahi I mana, a aole hoi ma ka hoolapuwale | ia ana ma ke dala kipe", [ No ka wehewehe ana i na kanawai, | ua ioaa no i na Lunamakaainana ka (mana "Ke nana i na kanawai a me na hana mau o na aina e. f: E nana i ke Kan. Kivila, Pk. 14. O ka rula paa, aole he kumu pale kupono no kekahi ka hoole ana mai aole oia i ike i ke k&a&waī. £ uana Uuke 11 l>lack, 200; ib, 374; 07 G2Ō. Eia ka Ooke, "Ua ike no kela a me kak k&n&ka i ke kauawai o ka aina," a aa olelohoio Pohakueleele, "Aole e pakale kekalii kanaka no kona ike ole i ke kanawai", aeia hoi kekahi rula kahiko o ke kauawai i hke no me ia ano, "Ignoratia juris quod quisque tenetor scire nemineni excusat." Aha Xaulifce, Heaha ia, <fec, Aha Hookolokolo, <!to # na pouo ma ke kanawai a me Kauikw, ie, Ma na hihia hea i mua o ke Kaulike kai kupono a kupono ole paha ke aponoia 4c. Chaucery. "Ua ioaa i n& Lunakanawai ka mana hookolokolo ano kaulike me ke ano kanawai paakiki, a ma na mea Kmla a pau, ina aole he kanawai e pili ana, e hana a b hooholo mamuli o ke kaulike, e hooko aaa i na mea e pili ai i na mea pono ole, i hoakaka ole ia e ke kanawai a 9 kokua ana i ka nolio pono a me ka hana kaulike. I mea e liiki ai ke liooholo mamnli o ke kaulike, e noonooi» ke kanawai a ke Akua i haawi mai ai iloko o ka naau o ke kanaka, a me ka hana mau iwaena o na kanaka, a e hiki no ke nana i na kanawai a me na hana mau o ko na aina e'\— E (nana) Kan. Kiv. Pk. 14. Ma ka hoomaopopo ana, o ka m#a i kapaia he Kanlike, ua kukuluia ia maīuna o ka neonoo n;aikai, ka hoōpono a me ka oiaio, Ma ka hoomoakaka loa ana hoi/ "o ke Kaulike ma kona ano oiaio, oia no ka Uhane a me ka mana o k» kanawai, oiai na ia Aha e wehewehena kanawai i kau ia, a na iā aha no faoi e hana na kanawai i 6no maamau. Ma keia, ua like no ke ano o ke Kaulike me ka pono, a oia maoli no hoi i kona wekeweh* oiaio. 3 231k. eom., 429, ! O ke Kauiike, ua oleloia, he panai no na kanawai, a me he mea la, aohe mea kupono » oe a me ka pololei; aka, ! e kupono nae e hooponopono ia e ka naauao, ke ole ia, e kulanalana auanei ka Imnakanawai ke noho aku iloko o ka haie hoekolokolo kanawai, a ke ole, bo hoi ia mee, e auwaua hele auanei kooa noonoo i na aha kauiike wailua Mki»o ole. Oom. oq bq. Jvr Bec, 23, No ] iaila, ua kopono ke oleioia o ke Kau-: iUke oīa no k#la hapa o ke kanawal e booko ia ana e ka aha kaulike wale no,; e hoomaoporx> iea aaa hoi m»i keJa ha-; p*ofce kanawū i hooko m © k& Ah», Mwimwu »«ie 00, HUjry'n E<i fs*£, l aisLtL 42-/, H. l t kb, , I*. i>, '17, Kouh, b, 1, 1, ( I 144, U kn t>La ktnjj.ke , uĪa uu kh*. t m* i \sjMj 1 \kil f no m& ke Van*oUl \'m k*BAw«J h/j!p no 1 Uwa ib ' | )»«* kuporyj e P?ts ii U w* ki \ I U'j ii'/i , M '** i'WMi [ , i Lu §ivt.v L* i ! \d*Ā* ipm. j !