Ko Hawaii Pae Aina, Volume VI, Number 29, 21 July 1883 — NA NU HOU HAWAII [ARTICLE]

NA NU HOU HAWAII

La lele liilii na Pukiki i na maliiko, a ua pau i ka hoounaia. I a hookaulua makon i komakou ma. nao no ka ]opcra a koia pulo ao. J ka la, ( S o lulai, ua liolo aku ka mokukaua AmU'iU m lapaiia. kn mai ana ka mokuahi liou oka llui o Poka -Ma, ina la hopo o Atiga(e Ua lianau mai nmlwiloi kokahi puiw keiki ihu olopani, na mako nae. l'a ili ma Mokaonui h\ moku kuna "l'ilama," a nahaha liilii lon. lulai IJ, 1883, ma Ilonokohau Maui, ua mako o līaria(a J\apuni w, i ko 30 o kona inm maknhiki. 1 kokahi la o ka pulo i haln, ua pau iko ahi ka moopmm a //. Palohau ma Nawiliwili, .1 ka la Hahali i jiala, ua liolo aku ka mokuahi lawo Pukiki "Hankow" no Kapalakiko. , Pakelo ka mokuahi J_jchua iko kakaliiaka Poaha o ka pule i hala, mai ili ma ke awa o Mokae, Hana. He kuaua koikoi kai haule ilio ma Honolulu nei i ka po Poalima o ka pu- . lo i hala. Ko hoomakaia iiei ka hoomaemao a me ke kapili liou 'ana ina wahi apulu o ka luakini o Kawaiahao. Ua lolie mai inakou, e kaheaia aiia o Hov. "W. N. Lono i kaliu no na EkaIcsia o Helani a me Kailua, Ua ku aku ma Victoria ka mokuahi "Matlnras" me elua mau mai samola poki malunao kona oneki. E lioike aua iia kula aupuni Hawaii 0 keia apann i keia pule ae. E nana i na hoolaha malalo o ke kauoha. Un holo aku o Mr. J, T, AVatorhouHo opio ame kona oliana i Kapalakiko e lioomaha ai, malalo o na olelo ao a kona kauka lapaau. Ua liooliloia o Glarenee W. Ashforcl 1 Kupa Hawaii, a ua ae pu ia aku oia i Loio no ko kakou mau aha kanawai a pau. I kekahi la o keia pule ae, o ku mai ai lea mokuahi hou loa o ka ona milona oke Kulaokamaomao nona ka inoa Mariposa. Eiaheelua mau ahaliui kikiwaialanui ma Honolulu noi, oia hoi ka Kimo. Docld, ame kekalii hui liou akahi no a lioala ia. Eholo balota ana o<E. Kekoa, no ka aoao o na Kuhina, ma Puna, a o D. B. Waliine ma ia aoao liookahi no Hilo. I naauao oukou, o hei auanei i ko alehe. E kala mai ko makou poe lieluhelu, no ko makou lawe uui ana i ka nupepa o ka heheeloina i hala e lioopiha me ka moolelo o ko makou hihia ponoi imua 0 ko ldure. I ka po Poaha nei, ua liipu iho kekahi haolo Geremania o Mr Weik ka inoa iaia iho, a make lon, ma • alanui Alapai, Honoluiu nei. Ua hoi awiwi mai ka Lehua i ka wanaaoLonehinei, no ke ako e huki hou ilu'na o ko ala liuki moku, e leapili i kona iwikaele poino i kona ili ana ma Mokaenui Haua. Ko lioala liou ia noi ma Honolulu noi he ahahui hoomoo waon I'olopono, mawaho ae o kaliui o ku noi, a ua j)au loa na kuleana i ka laweia. E nana ae na hoa o kn Puali Kinai Ahi Helu 1, mn na kolamu Hoolaha no ko kauoha a ko Jakou Luna Hoohana, e pili ana i ka Auhau ona Laia oka iniali. I ka po o ka Poaono i hala, ua make ma keia kulanakauhale o Mr. A. Euhli, ko kano a Paakaiulaula. A ma ke ahiahi jS'al)atx, ua maneloia aku kona kino kupapau i ka iliua maMaemao. Ua lohe mai 'makou, ke hoolala nei ke aupuni o iu Keoni llikikiiii no kekalii karaima ekaeka. A ina he oiaio na lono o paliula nei, alaila, ua makaukau oia no ka noho kuene'ma ko Hofcelo ile I3atala. Ua kuai :vo o Mr J M I?oe2ioo i ka nu popa Ka Hoku o ke Kai, a ua lilo nona ponoi, mohopo aku o ka la l'.) o lulai noi. Ko ako nei makou iaia e holo'mua. Ko 01010 nei na Kauka, ho ma.i lclt ka mni Jepera, i ka poo ola o launa pili j loa ana i ka poo i loaa i ka mai ]epera, a o puhi paka pu ana i na ipu paka, a pola aku. Nolaila, o akahele loa kakou Ika lauua ana aku mo ko kakou poe mnlinmakn aloha i loohia i koia anomni. Ua malmka keknlii haolo panliao o j 13vown kona inoa mai krt \vn aku o na J iwahao e hoohanaia -āna mawalio--nei.' (i koia haole, ua lioonoho liinaia'no ua paahao o ao, aua lioopaiia nō'ka i manawa loihi, Ko ao mai nei keia he-1 mahema iko kakou mnu iuna aupuui, eakoliele i ka malama anai na pio a ke kiuiawaL

Uoko o ka nmiama o iuno, i hala, ho" «1,700 kapukao ka Hui Mahiko o Paukaa; he 812,000 ka p«k<v o ka M«. luko o Paliala; ho 1,000 ka pu U „ ka 11 ui o Kahianui; ho $22,000 ka |.u - -0 ka iiu! O V. Bvua Ma. KoluKHnaikni aku līoi na paahnna „ *i i" A ' XVia Mr - Hpom,,, noko laua hoomanao aua mn{ i ko I, UIH īunaono waro, ako knloLalo aenoi, o kahni nwi na pomaikai nwluna o <>],ia ma ko.ia mua aku. -Kia ]»a ko makou paknukau !,n Mi D (-n)wlm huko o pili !UII , j k! | hoolo waiona. Ko mahalo akunoi nmkou iaia no kona Imomanao ana mai i kapapapai. Aia a kilohi aku makou i kona mau aoao, alaila hoikohou aku. L v a halawai ika Poalia ilio nei mo ka ulia poino o Mrs. Haro Pinao opio ma Kulaokaliua, iaia o hoi ana maluna o ko kaa no Lunalilo llome. Ua paliololiolo ko, koiki, ua olia loa ia ka makuahine, a pakele loa kokah) waliino oae īno ka elia ole. K o haawi aku nei ka "Pae Aina" i kona hoomaikai i ka Lunahooponopono o ka nupepa "Saturday Press," no kona lanakila mai ka hoao ia ana e punuku ika mana oka papa pai ma keia aupuni. Ke hoike mai nei keia, ua ike na Hawaii ama na haole ma Hawaii nei i ka mana o ka papa pai, a malaila, ua hookuu lanakila ia aku na papa pai, Mai ka wa mai o na Pukiki o ka Hankowiku mai ai, a hiki i keiala.ua iioomoeia ae na kauaka Kilibati i pau ka wa hana a hoounaia mai ianei e kali ai no ka iioikoiia aku i ko lakou mau mokupuni, inaluna o na moenr nolunolu oka weuweu o Kakaako. > 'ai keia hana maewaewa? f, ka auina la Sabati i liala, ua xnaneleia aku ke kino kupapau o Mre. Hana Kaai ma ka ilina o' Kawaiahao, i ukaliia e kana alii kane, ke alii Pauahi a me na inakamaka lie kaoo loilii o na kaa i lioopihaia. Ua hookohuia o Kauka Mouritz i kaulea aupuni no Waialua Oahu. Eia ka ninau, ua pili anei ka oihana kauka me na oihana eae i papaia ai aole e noho luna aupuni kekahi ke ole oia i hoohikiia he kupa Hawaii. I kekahi la o ka puie i iiaia, ua lioao ae kekahi haole e kipu i kekahi haole, ana ke kani ole o ka pu panapana i lioopakele ika mea i manao ino ia. O ke kumu mai o keia, lie waliine. O ka mea i hoao e ki pu, ua liopuia, a o ka nioa nana i hoohiki ka palapala hopu, ua liala i Kaleponi me ka waliine i ka la no i hoaoia ai oia e kipu.