Ko Hawaii Pae Aina, Volume VI, Number 24, 16 June 1883 — KE KUAUHAU ALII O HAWAII. [ARTICLE]

KE KUAUHAU ALII O HAWAII.

KaMoiwalime Eimim Ho Wohi 0 K.\Knm-».\ I V Ilr, o.wu. 1 O Kakuihown ( v , uoho i« Knlinianm«KnUuailoiw w, Immui o lv«iliokn}uuiluuho'nak; Kftihokttputtkuilunv« uoho is» lpii\V(\inlu>lnni' w, J»uiinu o KmmknluKuunnnuHkani K; KiUuiKaluLuaaiuuMknni nolu» in hvika«ikium w, hmmu o Knuoilv;uiiwiii,;:i | V ; K;moilv(iuiwil;mi i'.'ho ia .Krako;<liiiii w, himan i> Knliimlyuiloloi;u\vi w; a o K.oav,o >iui k, noho i-i iv«l!uūkauloloini\vi w, Imiuui o K,>oumuoku k, xuii Kokehwknlmii \\ ; ~ KVo:unuoku uolio ia Knwnkaimoku «, liaium o Kiiloiopuu k, īuo Kooua k; a o llaao k, noho īa 1\ ekohiokalani w, haiKiu u Kokiiinpoimi w; a <> Eeoun k, noho JL»io no laiia im> KokuiaiK<iv.H iv, liuinui'o Kaineluimehu' k mo Kalnniw'KaiMiinuinmlo. kulok'U uolio ia Knlikoolaui w, luuiau o Kaonnaoha w; « o Jolui Youug k, uoho iu Kuoawolia -\v, lmmiu o KokelaokaIniii w iuo Lnliilahi w; a oG. Xaoa k, noho ia Kokolaokaluni w, hunau o K uma Knloleouahuii w; a o ka Moi K. I V m;uv ia Eiuma Kuieleonahuu, lian;iu " 4\u lluku o llawnii k; ;i <> Kaeo k uoho ia Ji!thilahi w, loun o A. K. Kumiiukoa k. Kin liou uo ia aoao o l;ma: Ko k\ IMoiwauim: aoao Mah.\.\a ll<~ Ka»iahihitruU(—Jlc .Vau>. O Kamalnhwulu k, noho iu Piilaniwuliiuo w. luuiau o Kuhiknuuehuakani» k; u o Kulukauuekiuikama uolio ia Puukulani w, hauau o Kauinahaim k; Kaumalianu uolio ia Louowaliine w, hunan 0 Kepooiuahana w; a o Kanauamū k. noho in Kopoomalinnu w, hanuu o Hauo k; a o Haae nolio ia Kokelaokalau* u\ luuiau o _ / — i. - ino Kukuiapoiwa hanau o Kamohnmeha I. k, mo Keliinuiikuī k, oia no o Kulaninuimalokuloku; a o Koliimaikni.noho ia Kalikooluni w, liauau o Emma Kaloloonalani w a o ka Moi K. IV īmn'o ia Emma Kaloleoualani liauau o Ka Haku o Hawaii a o Kaeo k, noho ia Lahilahi w, lnmau " A, K. Kuuuiakea k. Eia hou 110 koia aoao o laua: ll') KA MolWAlllN'i: AOAO NlAl'l'k) )\ A t Kalanikaihnaluiowakea mai, 0 Kahmikauiiiakuowakea Ic noho iu Kumuuwni w, hunau o Piilamwalnne v u o Ahuai k noho ia Piilaniwahine vr, liuu,;ut o Louomaaikanaka w; a o Iveuwo Xui k noho ia Lonomauikanaka vv, luunni <i Kalaniuuiamumno k; Kalaninuiamamao noho ia Ahia av, hauau o Kekunuialeimokii k; Kekumiiulohuokn uoho ia Kaniniuokalani w, liuīiau o Kalikoolaui w, a o Koliimaikai k noho iit Kalikoolani -w, hanau o Kaoanaeha 'w, 1;t o Jolui Yonng k noho ia 1 Kuoanaoha w, hannn o Kokolaokuhmi a\ mo Lahilulii w, a o G. Naen noho ia Kokolaokalani vv, hauau o Emma Kuleleoualani w, a o ka Moi K. IV maro ia Emma Kaleleonahmi, hanan o Ka Huku o llnwaii. 0 Kaeo k noho ia Lahilalii iv, loua o A. K. Kwnuiakeu. Eiu hou mai no keiaaoiiL) o laua: Ko i\A 3loi\vaiiu\e Emma aoao Kaul'Uku.v -Hi; poomak-i a .M A o Ki;awi;ikk--I\Al> IALIIOKAMoKU' LA. O Koawoikekahialiiokamoiu k noho iu. Lonomaailianaka "\\ , hanuu o KnlaninuiiaiiKimao k, a o Kalaninuiiamamao noho ia Ahia w, iuinau o Kekunuialeimoku k, a o Kokunuialeiinoku nolio ia Kuuiuinokalaui w, hanr.u o Kalikoolani w, a o Kalaniiiuimaloknloku nolio ia Kulikooluni vv, hanan o liaoanaelui w, ti o Jolni Young k noho iu Kaoanaoha w, hauau o Kokelaokulani w, Lahilalii w. u o G. Naea k nolio ia Kokelaokaluni w, linnau o Emnia Kaloleoualam w, u o ka Moi K. IV mare ia Emma lvaleloonalani, hanau o Ka Haku o Hawaii.' 0 Kneo k noho i<i Lahilalii w, loaa o A. K. Kunuiakoa. 0 keia ua aoao o koia muu ali/ mti o im kupuna la o ko laua mau maknahiu<:, 0 louu wale no ka Kehimaikai, u ke kaikainu o Kamohumeha; a o Keelikohuii i make ilio noi, lo.ua o Pauaiii ka Kamehumeha. līo elua laua nei, ;i lio olua lioi laun la, --pau ae la no lakou KO KA Mof\VAlilNl'; AOAO— HK KAPU KuAI'AI.A- -Hk KAI'L' UOOAIA.M Au Hl-: IvAI'U I'OO Il(loL]v\\'\ 1 I\'A b.\ () ku ,uoao keia o ka Moiwaiimo Eminu m?i 'ka uoao o ,G, Naoa leona mtikunk!u\o, Mn koiu man maholo, ua

U inu;i "Ho lūwpnl;!." Uo k:»lui k;il\iKu lo;i i;i, ni:ū lulo lna mai, ;i mai kc kumu nmi o Ko knim. a im koUHI iloko o ia kupu. ke kapu Akuu. I ;> knpuh l*;\ lun, «HIo Kopu llooiunuiuo.' I'iM ko ;ino, lio kaj)u o mun, ;\ lv k;\]m o liojh\ i k:\ ua o liolo i\i nn 'lii o l;\lnni i | v i> ala, iiolio Alii Nui, aoho aolio uiukaniiuuui, o liolo i k;\ ;\l;\n\\i ni;nii«!i, ;\olo lioi in;\l\oj)o. l'n knpain ko kolu, "Ho Ki\jni IVo IloolowaiU \ ,iu" O , ia laio koinPapn nwi L:t na knhiko loa mni, lio kapu lon leo lakou L'oo, aolo o ;i-o ia o ko nkn o Uhi īuea. ua kapu lnkou ko holo i kn wa kakahiakn o ka puka nna ao o ka la, a jicla hoi i ka n a e aui ai ka Ju, Jic uahi uuku ivalo no oke :i'-> ko lakou o liolo ai, oiu hoi ka \va e kupono ai ka laikalolo. okn po walo 110 ka wa e Uoh. SWI ai lto.fl -kKā, ~ 1,(, lio> k;i wu o knniallio ai ino kauaka. U* l\iipu loa ko lakou Hale, aole loa e a-o ke aka o kalii mon, a aole lioi o a-e aku ko lakou aka iluna o kali.i mea. l T a pili mo ko kapu o koia poo ulii, ko l,npn 0 n;t nlii J\'itiiipio n rio lioi. Mn koia aono i lilo ni o.Kukuoloikiw ko kupunanahiuo o ka r3UivraTiiuo iluimu. lio lionlianau no Koopuolaui iv, ko l-ii j\'ui Niaupio, niaUuahino. o K tl luo lv 111. Aka. aolo nno i ko Koopuolani aoan ko ktij>u Poo iloolowa i U !.a. Ho Kiekīo ko kapu o koia alii. i kona wa o lianni oiia ia JsahieiKiona kana kaikainahino, ua kapu loa ka liale; 0 heiUO alUl ko knpa u an alii ;t pau ko kiuuo aku iloko o leu liale, a ko liii aku 1 ua knikaninliine lu. 0 Kukaeleiki wale no ka mea aolo o hemo koua kapa ko komo i ka iiale, a ke liii i ke kaikaniahine a lnun, a pau, ahe mua hoi no Koopuolani. O keia mau liooliui aua o keia mnn alii, o ko ka Mohniliine Einma mau makua, hoiuaualii Kiilumlna laua. Aole loa ho walii kina'uua'u iki Eia ka īuookuaniiau kapuua i lioopokole ia ma ka aoao o i\'noa ku makuakano. 0 Hoolao k noho iaHeialii w, hanau o Koloaiuoku w, .i o Kihapiilani k uoho ia Koloamoku w, hanau o Kauhiokalani k, Kaulūokalani nolio ia ikiakapoualo w, hauau o Kaowao k, Kaowao uolio ia Kalaniuiowakea w, lianau o Kaakaualani w, K uaeuaokalani w, a o Kanalnihoae k nolio ia Kaakaualaui \v, iiauau o IS nmakaehaikalani k, a o makaehaikalaiu uolio ia liaiiau o Hauua k. () Kulauawa k, nohu ia Kuenaokalaui w, hanuu o Kuapuīiwolookalani w, a o Hiiinaka k īioho ia Kuapuūwelookalani %v, iianau o Kukaeleiki iv, a o Kamaunu k nolio ia Kukaeloiki lianau o kme Naea k, a o Naen noho ia Kekelaokalau: w, hanau o lvaleleonahmi w, a o ka Moi K. IV maro ia Kaleleunalani (oia hoi ka Moiwahine Emm) lumau ko Koiki Alii Hnku o Hawaii. Oini ka IKoho Alii i waiiio iiakaliaka īna ka make nna o kaMoi Luualilo, ua hooliuli ia ka manao o ka lahui, a ua kau ko lakou manao, me he kanaka nookahi la maluna o ka Moiwahino Emnia, a ua liaawiia ua Imlola o na iipana kolio o ka mokupuni o Oahu nei nonn, mamuli o ko laleou loho ann, ua kolio ka Moi Luualilo i ka Moiwahiue liinmn, oia ka Hooilina o ka noho alii, a uu koo nae ko ka Moi Lunalilo kakau inoa anu. Ka manao nui ia a kaulana ka inoa o ka Moiwahino Emina a uu alohaia oia o ka, lahui, mai o a o. Aka na mi hana awiwi a ka Aha Kuliiua oka Moi Lunalilo, a me na hana koloho a Moelioiuia ma, i apo linia ikaika mai la i na hoa lunamakaainana a ua luiulo iakou lio mau pio malalo o ia mau hana oleele; ua haulo ko ka luiiui aoao, a ua lauakila lea aoao o ka liapamūo ka Almolelo. A o ka hopona, ua hoolia ia na luuamakaainana, a ua lioopaa ia bo lieluna nui o aia makaainana, uo ku niakeo ana i ko lakon pono iho110 lia lahui Ilawaii nie ia niaii manao alolui, a hiipoi iaiu a hiki i keia wii. Ke palahalahu mau mai nei .ko lakou īaau linia ohaoha iaiti i oa wa u oua o liolo awiwi aku ai iwaeua o ka lalmi, ma keia ame keia mokupuni. A ka Foalua no uei e iiolo aku ;\i ka "Hokuao" mi nn inr>knj)\n.ii Hilii oka Homn.