Ko Hawaii Pae Aina, Volume VI, Number 12, 24 Malaki 1883 — NA NU HOU HAWAII. [ARTICLE]
NA NU HOU HAWAII.
E holo koko ao ua poo a pau i nma o ko Koonao ko Kaiiikola Amorikn i k\iloana iloko o kn hihia o ka īuokn Alabama. Ua alakai mai noi o SVaīluku i ka halawai makaaiiiaua, alu pu mai ua apaiia c ae. Oia walo 110 ko kakou ma* na i koia \va, oiai ka ahaololo ua hookuuia. Ua makaikai kino aku makou i ka Halekuai Kahikiua Nui hou, a ua iko makou ka piha pono i na 1010 o na ano a pan. Ke kono nei makou i ka lolmo kipa ao ilaila. I ka po Poakolu ih.o nei, ua haawi nc na kahina i ahaaina aanaina hulahula ia Adimarala Laiana, ke kapeua a me na Alumoku o ke Swif(sure, maloko o ke keena ahaolelo, a o kapoei heleae oia no ka poe i laoa xia puu i ua oiliana ame na wahi ma-na ai a keia poe kuhina. Me lie mea la, ua ano pololei no ka wanana o ka makani ino a Prof. Wigginr, e pa ana ua makani ino la mawaena o ka la 7 p me 11 o Maraki nei. Ua ikeia na pakele mahuneliune o na īnokuahi lioloholo ma kamoana Atolanika aka he mau la elua a ekolu paha ka liko ole. Ma na moololo o kāTponT moi, o Oolonel Judd, ko ka Moi Puuku, oia ko kanaka kupanaha ma ka poui moi hope maineio ka moi mokupuni. Ua aneane nui loa ko Judd kino maloko o kela uukn. I na e pehu hou ae ana oia a nui, alaila e oi aku ana kona aka-kmo hookiekie a. papalale a o lilo anaoia i kanaka nui mamua ae oka moi ponoi. Ua kookilahila ae ka Elele i kekahi o kona ohana ma kona uluhua ana i ka lio hulu pala e ku mau aua ma kona ipuka liale inapo a pau. Pau helu papalua, Hanauia ae ua hua la a ua lio hulu pala la. Malia paha, ua holohewa ka maka peni i liilahilaole ai i kona ioponoL Kainopaha na hai akuka make. " Make no la hoi Pamano ika io ponoi." Ua lohe mai makou, ua hoololiia aenei ka piepiele ana i na bona aie aupuni Hawaii ma ka makeke o Kapalakiko mai na haole Beritania ino&waa mai a makou i hoolaha aku ai mamua, a ike Kanikela Hawaii ma E pua ana paha ka uahi iaia. la ka waiwai o ka aie wale i ka hai, ina e uhaulia wale ia ana na dala aupuni ma na mea waiwai ole a ka.laliui e ike akuai, ua lilo poho wale me ka waiwai ole Ua lohe maopopoia mai,. ke hoomaka nei ka Loio Kukina e peku i ua lnmn a ke Kuhina Kalaiaina i keia manawa, oia koi ka hoolaha ole ia o na liana o ke Keena Kalaiaina a i ka mea koho kaakaa e lilo ai ka kana. Aole makou e kala i koonaauao aku ai, a-ke kauoli nei makou i ke ala ana mai o ka Loio Kuhina e nana no keia mea i kamailio nui ia. I kekaki la o keia pule, ua laweia i mua o ka Lunakanawai Hoomalu o Lehaina kekahi pake i kopuia no ke kuai waiona ine ka laikini 010, noka eIflSTy na -manawa. Aka ike kukuluin ka aha, ua kookuu ia ka pake no ka kemakema o ka palapala hopu, oiai, aoke i kau ia ka la me ka inalama, o ka makakiki wale no. Nowai la keia kemnhema? jN t o ka liuia.makai anei, no ka lunakanawai paka? O keia na loho maiLahaina mai. E malama ana ka Ekalewia o'Kauu .akapili i ka Hoike 'Hapaka o. kona ma« Kula Sabati eleu, maloko o ka luakini o Kaumakapili, ma ia. lioi'a 10 ka la apopo, Sabati, Maraki 25, 1880. E mele ia inai ana e napmikani o Maemae, na leo liou o ka buke mele k'ou Hoku Ao Nani. He mau ninau Baibala naauao na ka Akaliui Opiopio e pili ana i na Pauku Gula o keia hapalia a me na pauku e ae iloko o ka" Baibala. E hele nui ae ka l^kuleku, He anaina Hoonani ke malamaia ana ma ke ano kou, maloko o ka luakini o Kaumakapili, ina ka laora 7; 30 p..m. o kala apopo, Sabatj, Maraki 20, 1883, malalo o kealakaiana a H. Waterlxouße He mau leo i wae ia mailoko mai o na Buke olelo.kaole ke inele -ia aku ana i mua b/-ke anaina ma ka olelo Hawāii e ■ua Papa Himeni -like ole. He mau keOninaana'opio ke koike mai iana'.ina pauku Baibala i wae ia. ma ka kaiolelo ana i īaua oka lekuleku. E kui ana na auaina pxxle elua o" Kawaiahao ame Kaumnknpili,.